2030-yilga borib O‘zbekistonda qanday o‘zgarishlar bo‘ladi: yangi shaharlar, avtomagistrallar, IT-loyihalar va kelajak iqlimi

O‘zbekiston keyingi 7 yil ichida nimalarga erishadi? Qaysi shaharlar noldan quriladi? Yo‘llar, transport, texnologiyalar qanday ko‘rinishga ega bo‘ladi va iqlim qanday o‘zgaradi? Biz hukumatning tasdiqlangan rejalarini va ma’lumotlarini jamladik — bu haqiqiy kelajak ssenariysi kabi ko‘rinadi.

Tasavvur qiling: 2030-yilning tongi. Siz “Yangi Toshkent”ning yam-yashil ko‘chalari bo‘ylab harakatlanayotgan elektrobusga chiqasiz, ekranda — bir necha yil avval uchirilgan o‘zbek sun’iy yo‘ldoshi hisoblagan ob-havo prognozi. Farzandingiz xalqaro IT-park kampusidagi maktabga yo‘l olgan, siz esa Regnum Plaza osmono‘par binosida ishlashga ketmoqdasiz. Bu fantastika emas — bu hozirdanoq qurilayotgan kelajakdagi O‘zbekiston.

Yangi shaharlar va mega-loyihalar

“Yangi Toshkent”

• 2023-yilda maydoni 20 000 gektar bo‘lgan keng ko‘lamli turar joy va ishbilarmonlar mikrorayonining qurilishi boshlandi. Bu yerda 1 milliongacha aholi yashashi rejalashtirilgan, 60 000ta turar joy birligi, maktablar, shifoxonalar, universitet, texnoparklar va boshqa infratuzilmalar barpo etiladi.
• Loyiha “yashil va xavfsiz” formatga urg‘u beradi: elektrotransport, trigeneratsion stansiyalar, suvni tejash tizimlari, tirbandlikni kamaytiruvchi ko‘prik va tunnellar bo‘ladi.

Tashkent City va Regnum Plaza

• Poytaxtda 80 gektar maydonni egallagan Xalqaro ishbilarmonlik markazi — Tashkent City faol qurilmoqda. Bu hududda biznes, turar joy va ko‘ngilochar zonalar bo‘ladi.
• Shuningdek, Regnum Plaza majmuasi qurilishi yakunlandi — unda kvartiralar, biznes-apartamentlar, mehmonxona, galereyalar mavjud. Bu majmua Markaziy Osiyodagi eng yirik loyihalardan biri deb e’tirof etilmoqda.

Millionlik Samarqand

• “O‘zbek Peterburgi” yoki mamlakatning madaniy markazi deb nom olgan Samarqand qo‘shni hududlar hisobiga kengaymoqda. Mutaxassislar prognoziga ko‘ra, shaharning maydoni 124 km² dan 305 km² gacha yetadi, aholisi esa 1 milliondan oshadi.
• Yangi yerosti yo‘laklari, IT-parklar va “aqlli infratuzilma” rejalashtirilgan — bularning barchasi shaharga megapolis maqomini berishga qaratilgan.

Avtomagistrallar va transport

Yangi avtobus harakati va metro

• 2030-yilgacha jamoat transportining ulushini 40-60% gacha oshirish rejalashtirilmoqda.
• 5000 ta avtobus va 2000 ta elektrobusdan iborat transport parki joriy etilmoqda, Toshkent uchun esa Xitoyning BYD elektrotransportlari xarid qilinmoqda (dastlabki 200 tasi allaqachon yetib kelgan).
• Toshkentda 186 km avtobus yo‘nalishlari barpo etilmoqda, metropoliten ham kengaymoqda. 2025-yil iyunidan “Pushkin” metrosi yaqinidagi “Salar” bekatidan yangi yo‘nalish qurilishi boshlandi. U Tashkent TTZgacha cho‘ziladi, loyiha ikki bosqichda amalga oshiriladi va 2026-yilda yakunlanadi.

Yuqori tezlikdagi va mintaqaviy yo‘llar

• Xitoy–Qirg‘iziston–O‘zbekiston trassasi rejalashtirilgan: 2025-yil bahorida ko‘prik va tunnel qurilish ishlari boshlandi, uchta uzun tunnel allaqachon bunyod etilmoqda.
• Buxoro–Urganch–Xiva temir yo‘li elektrlashtirildi, Hyundai Rotem tez yuruvchi poyezdlari 2026-yilda ishga tushiriladi.
• Yangi Toshkent aeroporti qurilmoqda — u yiliga 40 million yo‘lovchiga xizmat ko‘rsatish quvvatiga ega bo‘ladi. Mintaqaviy aeroportlar davlat-xususiy sheriklik (DXSh) asosida boshqaruvga topshirilmoqda.
• 2030-yilgacha 56 000 km avtomobil yo‘llari, jumladan pullik Toshkent–Samarqand va Andijon trassalari quriladi yoki rekonstruksiya qilinadi.

IT-loyihalar va raqamlashtirish

IT Park va “Digital Uzbekistan-2030”

• 2023-yilda IT Park daromadi $1 milliardga yetdi, rezidentlar soni 1652 taga yetkazilib, 26 000 ta ish o‘rni yaratildi. Maqsad — 2030-yilgacha IT eksportini $5 milliardga, rezidentlar sonini 10 000 taga yetkazish.
• 2025-yilda Xalqaro raqamli texnopark ishga tushiriladi: imtiyozlar, huquqiy himoya va IT-kompaniyalar uchun maxsus tartib ko‘zda tutilgan.
• Raqamli infratuzilma kengaymoqda: 118 000 km optik tolali aloqa, internet kanallari tezlashtirilmoqda, davlat xizmatlari uchun 300 dan ortiq e-xizmatlar mavjud.

Kosmos va innovatsiyalar

• 2025-yilda “O‘zbekkosmos” sun’iy yo‘ldosh loyihasi ishga tushirilishi rejalashtirilgan — Xitoy va Rossiya bilan hamkorlikda, masofaviy kuzatuv, meteorologiya va strategik monitoring uchun mo‘ljallangan.

Iqlim va ob-havo

• 2030-yilgacha qishloq xo‘jaligini raqamlashtirish kuchayadi: tomchilab sug‘orish, agro-monitoring tizimlari joriy etiladi. Bu suvni 20% gacha tejash, o‘zgaruvchan iqlim sharoitiga moslashgan agrotexnikani qo‘llash imkonini beradi.
• Ekologik loyihalar — trigeneratsiya, elektrobuslar, yashil zonalar — 2030-yilgacha CO₂ chiqindilarini o‘nlab million tonnaga kamaytirish va iqlim o‘zgarishlariga maksimal moslashishni ta’minlashga qaratilgan.
• Rasmiy ob-havo mutaxassislariga ko‘ra, aniq harorat yoki yog‘ingarchilik prognozlari yo‘q, biroq infratuzilma o‘zgarishlari qurg‘oqchilik, jazirama va suv toshqinlari xavfi ortayotganidan dalolat beradi.

Iqtisodiyot, energetika, ijtimoiy rivojlanish

• YAIM (milliy daromad): $160-200 milliardgacha, aholi jon boshiga daromad — $4-5 minggacha.
• Energetika: qayta tiklanuvchi manbalar ulushi 40-60% gacha oshiriladi, umumiy quvvat 25 000 MW. Rosatom tomonidan Jizzaxda 330 MW quvvatli kichik AES (SMR) qurilishi rejalashtirilgan.
• Konchilik: mis — 3.5 barobar, oltin — 1.5 barobar, kumush va uran — 3 barobargacha oshiriladi.
• Avtoindustriya: yiliga 1 million avtomobilgacha ishlab chiqarish, UzAuto, Kia, BYD, Chery kabi brendlar rivojlanmoqda.
• Turizm: 15 million xorijiy va 25 million ichki sayyoh, eksport daromadi — $45 milliard.
• DXSh dasturlari: $30 milliard investitsiya, o‘nlab aeroportlar, shifoxonalar, maktablar, suv va yo‘l tarmoqlari — bularning barchasi 2030-yilgacha amalga oshiriladi.

Yakuniy xulosa va bashoratlar

2030-yilga borib O‘zbekiston tanib bo‘lmas darajada o‘zgaradi: yangi megapolislar, avtomobil va temir yo‘l magistrallari, zamonaviy transport, raqamli va kosmik texnologiyalar, keng ko‘lamli elektrifikatsiya va barqaror “yashil” loyihalar hayotga tatbiq etiladi. Bu esa qulaylik, ekologiya va iqtisodiy o‘sish o‘rtasida muvozanat yaratadi.

Mamlakat yanada urbanizatsiyalashgan, texnologik va iqlimga moslashgan holga keladi. Bu — “Yangi Toshkent” va IT-inqilobdan tortib, elektrobuslar va atom energetikasigacha bo‘lgan ko‘p yo‘nalishli ulkan yo‘l. Ochiq OAVlar va qurilish sur’atlariga qaraganda, rejalar tizimli va dinamik tarzda amalga oshmoqda. Yakunda esa oddiy fuqarolar nimalarga erishishini, 7 yildan keyin bilib olamiz!