Gripp yoki O‘RVI : farqi nimada, simptomlari qanday va ularni qanday davolash kerak
Sovuq mavsum (va nafaqat) kelishi bilan ko‘pchilik odamlar shamollash kasalliklariga duch kelishadi va savol tug‘iladi: bu grippmi yoki O‘RVI (o‘tkir respirator virusli infeksiya)mi? Belgilar o‘xshash bo‘lishi mumkin, lekin farqlash muhim – to‘g‘ri tashxis nafaqat davolash, balki asoratlar xavfi uchun ham muhimdir.
O‘RVI nima?
O‘RVI – bu turli xil viruslar (rinovirus, adenovirus, koronavirus va boshqalar) sababli yuzaga keladigan o‘tkir nafas yo‘llari virusli infeksiyalari. O‘RVI – bu gripp emas, garchi gripp ham nafas yo‘llari virusli infeksiyalariga kirsa-da, u o‘ziga xos og‘irligi va kechishi tufayli alohida toifaga kiradi.
O‘RVI belgilari:
- Asta-sekin boshlanishi
- Burun oqishi, aksirish, burunning bitishi
- Tomoq og‘rig‘i, qichishish
- Haroratning biroz ko‘tarilishi (38°C gacha)
- Umumiy holsizlik, zaiflik
- Ba’zida balg‘amli yo‘tal bo‘lishi mumkin
O‘RVI (shamollash) davosi:
- Ko‘p suyuqlik ichish
- Yotoq rejimi
- Virusga qarshi dori vositalari (faqat shifokor ko‘rsatmasi bilan)
- Harorat 38°C dan yuqori bo‘lsa, isitmani tushiruvchi dorilar
- Burun tomchilari, tomoq og‘rig‘i uchun spreylar, ingalyatsiyalar
- Teraflyu kabi preparatlar nima uchun? Gripp va shamollash simptomlarini yengillashtirish uchun: vaqtincha burun bitishi, isitma va bosh og‘rig‘ini kamaytiradi.
Gripp nima?
Gripp – bu A, B va C turdagi gripp viruslari sabab bo‘ladigan virusli infeksiya. Eng xavfli turlari A turidagi shtammlar – ularga qush grippi, cho‘chqa grippi va boshqa yuqori patogen shakllar kiradi.
Gripp belgilari:
- Keskin boshlanish
- Yuqori harorat (39–40°C gacha)
- Sovuq urish, muskullar va bo‘g‘imlarda og‘riq
- Kuchli zaiflik, bosh og‘rig‘i
- Quruq yo‘tal, ko‘krakda og‘riq
- Ba’zida ichak yoki oshqozon grippi – bu shartli atamalar bo‘lib, virusli infeksiyaga me’da-ichak tizimi belgilarining qo‘shilishi (ko‘ngil aynishi, diareya) kuzatiladi.
Bolalarda gripp og‘irroq: tutqanoqlar, suvsizlanish, yurak yoki o‘pka asoratlari bilan kechishi mumkin.
Ko‘z grippi – kam uchraydigan shakl bo‘lib, u konyunktiva yallig‘lanishi, ko‘zdan yosh oqishi, yorug‘likdan qo‘rquv bilan kechadi.
Gripp va O‘RVI o‘rtasidagi asosiy farqlar
| Belgi | O‘RVI | Gripp |
| Kasallik boshlanishi | asta-sekin | to‘satdan, keskin |
| Harorat | o‘rtacha, 38°C gacha | harorat yuqori, 40°C gacha |
| Zaiflik | o‘rtacha | kuchli, uzoq vaqt saqlanishi mumkin |
| Burun oqishi, tomoq og‘rig‘i | ko‘pincha aniq ifodalangan | keyinroq paydo bo‘ladi |
| Mushak og‘rig‘i, badan sinib og‘rishi | kamdan-kam hollarda | tez-tez |
Gripp va O‘RVI paytida nima ichish kerak: davolash
O‘RVI paytida:
- Issiq ichimliklar: asal qo‘shilgan choy, na’matak damlamasi
- Virusga qarshi dorilar
- Simptomatik davo (yo‘talga, haroratga qarshi)
- Vitaminlar, shu jumladan C vitamini
Gripp paytida:
- Albatta: shifokor bilan maslahat!
- Virusga qarshi dorilar (oseltamivir, zanamivir – faqat retsept bilan)
- Ko‘p suyuqlik ichish, yotoq rejimi
- Ichak yoki oshqozon grippi bo‘lsa: sorbentlar, suvsizlanishga qarshi dorilar
- Teraflyu gripp va shamollash belgilarini kamaytirish uchun ishlatilishi mumkin, lekin bu asosiy davoni almashtirmaydi.
Profilaktika va tavsiyalar
- Vaksinatsiya – grippdan saqlanishning eng yaxshi yo‘li
- Qo‘llarni tez-tez yuvish
- Epidemiya davrida odam ko‘p joylardan saqlanish
- Immunitetni mustahkamlash (uyqu, to‘g‘ri ovqatlanish, vitaminlar)
- Dastlabki belgilar paydo bo‘lsa – “oyoqda yurmaslik”, balki uyda qolib darhol davolanish
Gripp va shamollash o‘xshash belgilar bilan kechsa-da, ularning farqini tushunish muhim: grippni davolash jiddiyroq yondashuvni talab qiladi va shifokor nazoratida bo‘lishi kerak. Ahvol yomonlashganda, yuqori harorat va kuchli intoksikatsiyada albatta tibbiy yordamga murojaat qiling.