Omega-3: ayollar va erkaklar uchun foydasi. Qaysi birini tanlash kerak?
Omega-3 yog‘ kislotalari salomatlik va uzoq umr ramziga aylangan. Bu muhim moddalarning ahamiyati bugungi kunda – stress, noto‘g‘ri ovqatlanish va yuqori kuchlanishlar davrida ayniqsa muhim. Keling, Omega-3 nima ekanini, u ayollar va erkaklar uchun qanday foyda berishini hamda sifatli preparatni qanday tanlash kerakligini ko‘rib chiqamiz.
Omega-3 – bu organizm o‘zi ishlab chiqara olmaydigan va faqat ovqat yoki qo‘shimchalar orqali olinadigan ko‘p to‘yintirilmagan yog‘ kislotalari guruhidir. Uning asosiy turlari:
- EPK (eikozapentaen kislotasi)
- DGK (dokozageksaen kislotasi)
- ALK (alfa-linol kislotasi)
EPK va DGK asosan dengiz baliqlari va dengiz mahsulotlarida uchraydi, ALK esa zig‘ir, chiyadan olingan o‘simlik yog‘larida bo‘ladi.
Omega-3: foydalari
Ko‘plab ilmiy tadqiqotlarga ko‘ra, Omega-3 quyidagi sohalarga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi:
- Yurak-qon tomir tizimi: triglitseridlarni kamaytiradi, bosimni normallashtiradi, infarkt xavfini pasaytiradi.
- Miya va kognitiv funksiyalar: xotirani mustahkamlaydi, demensiya va depressiya xavfini kamaytiradi.
- Immunitet va yallig‘lanish: tabiiy yallig‘lanishga qarshi vosita sifatida ishlaydi.
- Teri va soch: terini elastik qiladi, soch va tirnoq holatini yaxshilaydi.
Olimlar nima deydi?
“American Journal of Clinical Nutrition” jurnalida chop etilgan tadqiqotga ko‘ra, muntazam Omega-3 qabul qilgan odamlarda yurak kasalliklari xavfi 27% ga kamayadi. Harvard universiteti esa Omega-3 (ayniqsa EPK va DGK) iste’moli miya faoliyatini yaxshilashi va xavotir darajasini kamaytirishini tasdiqlaydi.
Ayollar uchun Omega-3 foydasi
- Gormonal muvozanat: PMS va menopauza paytida yordam beradi.
- Homiladorlik va emizish: homila miya rivojlanishini va onaning salomatligini qo‘llab-quvvatlaydi.
- Go‘zallik: teri yoshligini saqlashga, yallig‘lanishga qarshi kurashishga yordam beradi.
Shuningdek, tadqiqotlar Omega-3 ni yetarli darajada olgan ayollarda ko‘krak bezi saratoni rivojlanish xavfi past bo‘lishini ko‘rsatmoqda.
Erkaklar uchun Omega-3 foydasi
- Yurak salomatligi: insult va infarkt xavfini kamaytiradi.
- Reproduktiv salomatlik: urug‘ sifati yaxshilanadi.
- Jismoniy faollik: mashg‘ulotlardan keyin mushaklarni tiklashga yordam beradi.
Omega-3 qabul qiladigan erkaklar hissiy barqarorlikka ega va stress holatiga kamroq tushadi.
Qaysi Omega-3 ni tanlash kerak?
Tanlashda quyidagilarga e’tibor bering:
- Shakli: kapsula, suyuqlik yoki gel – o‘z xohishingizga qarab.
- Manbasi: dengiz baliqlari yog‘i, krill yog‘i yoki o‘simlik manbasi.
- EPK va DGK nisbati: ideal nisbati – 3:2.
- Tozaligi: sertifikatlar (IFOS, GMP, GOED) mavjudligi, og‘ir metallar yo‘qligi muhim.
Mutaxassislar tavsiyasi:
- Faqat baliq yog‘i emas, balki EPK va DGK miqdori yuqori bo‘lgan Omega-3 ni tanlang.
- Brend obro‘siga va mustaqil laboratoriya testlariga e’tibor bering.
Omega-3 sotib olish: Toshkentda mashhur 3 ta preparat
1. Solgar Omega-3 EPA & DHA
Ishlab chiqaruvchi: Solgar Inc., AQSH
Afzalliklari:
- Yuqori konsentratsiyali EPK va DGK
- Toza baliq yog‘i, aralashmasiz
- IFOS sertifikatli
- O‘simlik jelatinli kapsulalar (vegetarianlarga mos)
2. California Gold Nutrition Omega-3 Premium Fish Oil
Ishlab chiqaruvchi: CGN, AQSH
Afzalliklari:
- Narx/sifat jihatidan eng yaxshi tanlovlardan biri
- Baliq hidi yo‘q, oson hazm bo‘ladi
- IFOS va cGMP sertifikatlari mavjud
3. Doppelherz Aktiv Omega-3
Ishlab chiqaruvchi: Queisser Pharma, Germaniya
Afzalliklari:
- Nemis sifati, barqaror samaradorlik
- Yurak-qon tomir kasalliklarining oldini olish uchun mos
- Toshkentdagi ko‘pchilik dorixonalarda mavjud
Omega-3 qanday qabul qilinadi?
| Kategoriya | Yosh | Tavsiya etilgan kunlik doza (EPK + DGK) | Shakli | Qabul qilish | Davomiyligi
|
| Bolalar | 6 oy – 1 yosh | 100–150 mg | Suyuqlik / tomchi | Ovqat davomida (suti yoki bo‘tqasiga qo‘shib) | 2–3 oy, yiliga 2 kurs
|
| 1–3 yosh | 150–250 mg | Suyuqlik / chaynaladigan kapsula | Ovqat davomida (ertalab afzalroq) | 2–3 oy, yiliga 2 kurs | |
| O‘smirlar | 13–18 yosh | 500–1000 mg | Kapsula | Ovqat bilan yoki keyin | 2–3 oy, yiliga 1–2 kurs
|
| Ayollar | 18+ | 1000–1200 mg (PMS va homiladorlikda 2000 mg gacha) | Kapsula / suyuqlik | Ovqatdan keyin (nonushta yoki tushlik) | Doimiy yoki 3 oylik kurs bilan
|
| Erkaklar | 18+ | 1000–1500 mg | Kapsula | Ovqatdan keyin | Doimiy yoki yiliga 2–3 kurs
|
| Keksalar | 60+ | 1000–2000 mg | Kapsula / suyuqlik | Asosiy ovqatlar bilan | Doimiy, shifokor tavsiyasi bilan |
Foydali maslahatlar:
- Omega-3 ni yog‘li ovqat bilan qabul qilish hazm bo‘lishini yaxshilaydi.
- Homilador va emizikli ayollar shifokor bilan maslahatlashishlari kerak — ayniqsa DGK bola miya rivoji uchun muhim.
- Yurak, tomir, artrit kabi surunkali kasalliklar bo‘lsa, dozani 2000–3000 mg gacha oshirish mumkin, lekin faqat shifokor nazorati bilan.
Omega-3 – bu har qanday yoshdagi ayollar va erkaklar uchun foydali va kerakli qo‘shimcha. Sifatli mahsulotni tanlab, uni muntazam ravishda ratsionga qo‘shish orqali sog‘lig‘ingizni mustahkamlashingiz, kayfiyatingizni yaxshilashingiz va yoshingizni saqlashingiz mumkin.
Agar siz Toshkentda bo‘lsangiz, yuqoridagi mahsulotlarni yirik dorixonalardan yoki sog‘lom ovqatlanish do‘konlaridan topishingiz mumkin. Tarkibiga e’tibor bering — shunda uning foydasidan maksimal tarzda organizmingizni oziqlantirasiz!