65 миллионгача: Ўзбекистонда дастурчи, дизайнер ва шифокорлар қанча маош олади?
Келгуси йилларда Ўзбекистон бозорида қандай касбларга талаб катта бўлишини кўриб чиқамиз. Бу борада бизга МДҲ ва Европа бозорларида ишлайдиган карьералар бўйича мутахассис ва маслаҳатчи Екатерина Боровец ёрдам беради.
Касб танлашда меҳнат бозоридаги вазиятни ҳисобга олиш муҳим. Талаб қилинадиган касбни танлашда тенденцияларни кузатиб бориш лозим. Бунинг учун Екатерина билан биргаликда Ўзбекистон бозорида талаб юқори бўлган 10 та касбни тўплаб, hh.uz. иш қидириш хизматидаги бўш иш ўринлари ва даромадларни ўрганиб чиқдик.
Рақамли касблар. IT, маркетинг ва дизайн
Бундай касблар юқори технологияли соҳаларда ишлашни ва доимий ривожланишни истаганларга мос келади. Шунингдек, масофадан ишлаш зарур бўлганлар ва вақт ўтиши билан халқаро бозорга чиқишни режалаштирганлар учун ҳам қўл келади.
Дунё тобора технологик жиҳатдан ривожланиб бормоқда, шунинг учун рақамли касблар доимо талабга эга бўлади. Шу билан бирга, сунъий интеллектнинг ривожланиши билан улар ўзгаради, билимларни янгилаш ва тенденцияларни кузатиш керак. Агар сиз ушбу касблардан бирини ўрганган бўлсангиз, унда сиз доимо талабга эга бўласиз деб ишониш хато. Бу ундай эмас.
Ривожланаётган бозорни кузатиб бориш учун доимий равишда янги нарсаларни ўрганиш керак бўлади. Агар чет элда ишлашни режалаштирмоқчи бўлсангиз, унда қўшимча сифатида сиз инглиз тилини ҳам ўрганишингиз ва такомиллаштиришингиз керак, — дейди Екатерина.
IT соҳасидаги касблар:
- “Python”, “Java” ва “JavaScript”да ишлайдиган ишлаб чиқувчилар;
- “devOps”-муҳандислар;
- аналитиклар.
Ўзбекистон бозоридаги даромадлар (тажриба, кўникмалар ва бандлик шакли асосида):
бошланғич даражадагилар: 15 миллиондан 30 миллион сўмгача;
Ўрта ва юқори даражадагилар: 25 миллиондан 65 миллион сўмгача.
- Маркетинг соҳасидаги касблар:
- Интернет-маркетологлар;
- Performance-маркетологлар;
- аналитик-маркетологлар.
Ўзбекистон бозоридаги даромадлар (тажриба, кўникмалар ва бандлик шаклига қараб): 10 дан 13 миллион сўмгача
Дизайн соҳасидаги касблар:
- UX/UI дизайнерлари;
- график дизайнерлар;
- Мотион-дизайнерлари.
Ўзбекистон бозоридаги даромадлар (тажриба, кўникмалар ва бандлик шакли асосида): 7 миллиондан 32 миллион сўмгача
Қаердан ўрганиш мумкин:
- университетлар;
- ўрта махсус таълим муассасалари;
- масофавий курслар.
Инфратузилма
Шаҳар инфратузилмаси доимий равишда ривожланиб бормоқда ва бозор ҳар доим унга ҳисса қўшадиган мутахассисларга муҳтож бўлади. Ушбу соҳадаги касблар шаҳарларни такомиллаштиришни истаган ва ўз ишининг натижасини кўриш муҳим бўлганларга мос келади.
Касблар:
- архитекторлар;
- дизайн муҳандислари;
- энергия муҳандислари.
Ўзбекистон бозоридаги даромадлар (тажриба, кўникмалар ва бандлик шакли асосида): 4 миллиондан 26 миллион сўмгача
Қаердан ўрганиш мумкин:
фақат олий ўқув юртларида
Тиббиёт
Инсонлар ҳар доим тиббий ёрдамга муҳтож бўлади ва бу соҳадаги технологиялар доимий равишда ривожланиб бормоқда. Тиббиёт соҳасидаги касблар қадриятлар орасида инсонларга ёрдам беришни юқори даражага қўядиганларга жуда мос келади. Ўзбекистон бозорида биринчи навбатда косметологлар етакчилик қилмоқда — шахсий парвариш сўнгги йилларда тенденцияга айланиб бормоқда.
“Бу борада косметолог-эстетистлар ва шифокор-косметологларни ажрата билиш керак, биринчи ҳолда курсларда ўқиб ўрганишингиз мумкин, аммо бунда фақат терининг юқори қатламига таъсир қиладиган муолажаларни бажаришингиз мумкин, баъзи инексияларни қилишга ҳақли эмассиз.
Агар сиз ўрта махсус тиббий маълумотга эга бўлсангиз, унда қайта малакага эга бўлишингиз ва баъзи инвазив муолажаларни амалга ошириш учун рухсат олишингиз мумкин. Барча инвазив муолажаларни амалга ошириш ҳуқуқига эга бўлган шифокор-косметолог касбини эса фақат университетда олишингиз мумкин”, — тушунтиради Екатерина.
Касблар:
- косметологлар: эстетист-косметологлар ва шифкор-косметологлар;
- жарроҳлар;
- реабилитологлар.
Ўзбекистон бозоридаги даромадлар (тажриба, кўникмалар ва бандлик шакли асосида):
- эстетист-косметологлар: 1,5 дан 15 миллион сўмгача;
- шифокор-косметолог: 3 миллиондан 33 миллион сўмгача;
жарроҳлар ва реабилитаторлар: hh.uz да бундай вакансияни топмадик, аммо 2023-йилги маълумотларга кўра, Ўзбекистондаги шифокорлар 2,5 миллион сўмдан 14,7 миллион сўмгача даромад олишади.
Қаердан ўрганиш керак:
- косметологлар (йўналишга қараб): курслар, ўрта махсус таълим муассасалари, университетлар;
- жарроҳлар: фақат олий ўқув юртлари;
- реабилитологлар: мавжуд ўрта махсус тиббий маълумотга эга бўлган университетлар ёки қайта малака ошириш.
Савдо менежерлари
Биз ушбу касбни алоҳида ажратдик, чунки у саноатдан ташқарида ва Ўзбекистонда энг кўп маош оладиган касб ҳисобланади. Савдода сиз ҳар қандай соҳада чуқур билимларсиз ҳам ишлашингиз мумкин. Бу касб тез чиқишувчи, ғайратли ва тез намоён бўладиган натижа учун ишлашни яхши кўрадиганларга жуда мос келади. Бу иш билан мактабда ўқиётгандаёқ бошлаш мумкин.
“Бу соҳада масофадан туриб ишлаш ҳам мумкин, буларнинг барчаси иш берувчи, фаолият соҳаси ва компания қандай қилиб савдо қилишига боғлиқ. Албатта, агар сиз кўчмас мулк агенти бўлсангиз, унда ҳар қандай ҳолатда мижозлар учун объектларга боришингиз керак бўлади”, — дейди Екатерина.
Ўзбекистон бозоридаги даромадлар (тажриба, кўникмалар ва бандлик шакли асосида): 2,5 миллиондан 68 миллион сўмгача
Қаердан ўрганиш керак:
- амалиёт;
- масофавий курслар;
- ўрта махсус таълим муассасалари;
- университетлар.
Ўрганишни қандай танлаш керак?
Агар сиз фақат университетда ўзлаштирилиши мумкин бўлган касбни танлашга қарор қилсангиз, унда ўқиш пайтида тажриба орттиришга ва нетворкингни ривожлантиришга ҳаракат қилинг. Бу сизга ўқиш пайтиданоқ яхши иш жойини топишга имкон беради.
Худди шу рақамли касбларни масофавий курслар орқали ўзлаштириш ҳам мумкин — бунда университет умуман талаб қилинмайди. Бундай таълимни танлашда ўқув дастурларининг долзарблиги ва портфолио тўплаш қобилиятига эътибор қаратиш керак. Ушбу курсларнинг спикерларига эътибор беринг, таълим платформаларининг аккредитациясини текширинг ва битирувчиларнинг фикр-мулоҳазаларини ўрганинг.
“Ҳозирда маълумотлар ақл бовар қилмайдиган тезликда эскирмоқда. Мен ҳар доим дастурнинг долзарблигини баҳолаш учун бир лайфҳакни тавсия қиламан — уни иш қидириш хизматларидаги иш берувчиларнинг талаблари билан таққослаш мумкин. Тасаввур қилинг, сиз 2022-йилги воситалар ҳақида гапирадиган Интернет-маркетинг курсидан ўтдингиз. 2024-йилда ушбу билимларни фақат қисман қўллашингиз мумкин, яна қўшимча ўқишингиз керак бўлади.
Шу билан бирга, ҳар қандай таълимга сармоя киритиш керак. Курслар, ўрта махсус таълим муассасалари ва университетлар барча муаммоларни ҳал қилиб берадиган сеҳрли таёқча эмас. Уйга вазифаларни бажаринг, қўшимча маълумот қидиринг, нетворкингни ривожлантиринг, амалиёт ўтанг. Ўқишни танлашда ўз қулайлигингизни ҳисобга олинг, аммо натижа фақат сизга боғлиқлигини унутманг”, — дейди Екатерина.