Alisher Navoiy: Surati, Biografiyasi va Qiziqarli Faktlar
Alisher Navoiy – Markaziy Osiyodagi eng buyuk shoir va mutafakkirlardan biri bo‘lib, uning merosi besh asrdan ortiq davom etmoqda. Alisher Navoiyning asarlari uning zamondoshlarini hayratda qoldirgan va hozirgi kunda ham taassurot qoldirmoqda.
Quyida u haqida 7 ta qiziqarli faktlarni keltiramiz.
Ismi va kelib chiqishi: Alisher Navoiy 1441-yilda o‘sha paytdagi Temuriylar davlatiga tegishli bo‘lgan Hirotda tug‘ilgan. Uning to‘liq ismi – Mir Alisher Navoiy.
Adabiy faoliyati. Navoiy fors va o‘zbek adabiyotining eng muhim namoyandalaridan biri sifatida tanilgan. U forscha va o‘zining ona ona tili bo‘lgan chag‘atoy tilida ham yozgan.
Asarlari: Uning eng mashhur asari – “Xamsa” (“Beshlik”) bo‘lib, u beshta she’riy dostonlardan iborat. Bundan tashqari, Navoiy ko‘plab lirik asarlar ham yozgan.
Tur va janrlarning boyligi: Alisher Navoiy g‘azallar, qasidalar, masnaviylar (ikki misra) va ruboiylar (to‘rt misra va she’rlar) yozgan.
Ijtimoiy faoliyati. U adabiy faoliyati bilan birga siyosiy hayotda ham faol ishtirok etgan. U Temuriylar saroyida, xususan Sulton Husayn Boyqaro huzurida xizmat qilgan.
Falsafa va din: Navoiy musulmon bo‘lgan va uning asarlari ko‘pincha sufiy motivlarga to‘la. U ma’naviy ustozlarni tinglab, mavjudlikni mistik tushunishga harakat qilgan.
Xotira va meros: Navoiy sharafiga Markaziy Osiyoda ko‘plab ko‘chalar, maydonlar, teatrlar nomlangan. O‘zbekistonda uning tug‘ilgan kuni nishonlaniladi va u madaniy qahramon sifatida qadrlanadi.
