Botaniklar Yerda minglab nomaʼlum oʻsimliklar mavjud boʻlgan 33 ta “qora nuqta”ni aniqladi
Kyudagi Qirollik botanika bogʻlari tadqiqotchilari sayyoramizda 33 ta “qora nuqta”ni topishdi. Ularning fikricha, bu joylarda 100 mingdan ortiq hali tavsiflanmagan oʻsimlik turlari mavjud boʻlishi mumkin. Ularning aksariyati yoʻqolib ketish xavfi ostida turibdi.
Yaqinda kashf etilgan oʻsimliklarga misol tariqasida Borneoda yer ostida gullaydigan palma va Madagaskarda butun umri davomida boshqa oʻsimliklarda oʻsib yashaydigan orxideyani keltirish mumkin. Tadqiqotchilar har yili oʻnlab yangi turlarni topmoqda, biroq bu kashfiyotlarning hozirgi surʼati juda sekin.
Koʻplab oʻsimliklar fan tomonidan tavsiflanishidan oldin yoʻq boʻlib ketishi mumkin. Kyudagi ilmiy boʻlim direktori va tadqiqotning yetakchi muallifi professor Aleksandr Antonelli bunday topilmalarning yangi dori-darmonlar, yoqilgʻi va texnologiyalarni ishlab chiqish uchun muhimligini taʼkidladi.
Tadqiqotchilar dunyo xaritasida yangi turlarni izlashga eʼtibor qaratish lozim boʻlgan asosiy hududlarni belgilab chiqdilar. Bunday mintaqalar qatoriga Madagaskar, Boliviya, sharqiy Himolay, Sumatra oroli, Janubiy Afrika, Kolumbiya, Peru va Braziliyaning janubi-sharqiy qismi kiradi. Bu joylar “bioxilma-xillikning qaynoq nuqtalari” deb ataladigan, boy tabiati yoʻq boʻlib ketish xavfi ostida turgan hududlar bilan kesishadi.
Biolog va tadqiqot hammualliflaridan biri doktor Samuel Pirononning taʼkidlashicha, noyob oʻsimliklarni saqlab qolish uchun mamlakatlar aynan nimani himoya qilayotganlarini aniq bilishlari kerak. Biroq buning uchun turlarni aniqlash jarayonlarini tezlashtirish zarur. “Qora nuqtalar” joylashgan koʻplab mamlakatlarda tadqiqotlar uchun yetarli mablagʻ yoʻq, shuning uchun olimlar mahalliy jamoalar bilan xalqaro hamkorlikka umid qilmoqda.
Tadqiqotchilar, shuningdek, jamoatchilikni noyob oʻsimliklarni mustaqil ravishda yigʻishdan tiyilishga chaqirmoqdalar, chunki bu ularning omon qolishiga xavf tugʻdirishi mumkin. Buning oʻrniga ular fotosuratlar olishni va ularni iNaturalist kabi fuqarolik fanlari platformalariga yuklashni taklif qilmoqdalar. Bu yerda olimlar oʻsimliklarni aniqlashda yordam berishlari mumkin.
