Maktab oʻquvchilarining salomatligi: bolalarning oʻquv yiliga moslashishiga qanday yordam berish mumkin?

Sentyabr — millionlab bolalar maktab partalariga qaytadigan davr. Shu munosabat bilan Qozogʻiston Sogʻliqni saqlash vazirligi va Jamoat salomatligi milliy markazi ota-onalarga maktab oʻquvchilarining sogʻligʻini saqlash boʻyicha tavsiyalar bilan murojaat qildi, deya xabar bermoqda Zakon.kz.

Shifokorlar taʼkidlashicha, kam harakatli turmush tarzi va gadjetlardan haddan tashqari foydalanish kabi zamonaviy muammolar bolalar sogʻligʻiga salbiy taʼsir koʻrsatib, koʻrish qobiliyatining yomonlashuvi, qaddi-qomat bilan bogʻliq muammolar, diqqatni jamlash va uyquning buzilishiga olib kelmoqda. Koʻpgina oʻquvchilarda allaqachon surunkali kasalliklar, ortiqcha vazn yoki hatto semizlik mavjudligini hisobga olish ayniqsa muhimdir. Shu sababli ular ota-onalarga quyidagilarni maslahat berishadi:

• Kun tartibini toʻgʻri tuzing: uy vazifalarini bajarishga ajratilgan vaqt kichik sinflar uchun 1,5-2 soatdan, katta sinflar uchun 3-4 soatdan oshmasligi kerak. Bunda har 40 daqiqada tanaffus qilish muhimdir.
• Yetarli darajada uyquni taʼminlang: 7-10 yoshli bolalar uchun 10-11 soat, 11-14 yoshli bolalar uchun 9-10 soat va 15-17 yoshli oʻsmirlar uchun 8-9 soat.
• Ovqatlanishni nazorat qiling: muntazam ravishda kuniga 4-marta ovqatlanish, birinchi sinf oʻquvchilari va sportchilar uchun 5-marta ovqatlanish. Gazlangan ichimliklar, fast-fud va shirinliklar kabi zararli mahsulotlarni isteʼmol qilishni cheklang.

Oʻquvchining ish joyi tabiiy yorugʻlik bilan yaxshi yoritilgan boʻlishi, qoʻshimcha sunʼiy yoritish ham boʻlishi kerak. Mebel bolaning boʻyiga mos kelishi va toʻgʻri qomatni taʼminlash uchun balandligi sozlanadigan boʻlishi lozim.

Maktab formasi tabiiy matolardan tikilgan, qulay va sogʻliq uchun xavfsiz boʻlishi kerak. Poyabzal qon aylanishini toʻgʻri taʼminlashi va oyoq panjasini buzmaydigan boʻlishi kerak.

Oʻquvchining sumkasi yoki ryukzagi yuklamani bir tekis taqsimlashi va yorugʻlikni qaytaruvchi elementlarga ega boʻlishi kerak. Ryukzakning ogʻirligi quyi sinf oʻquvchilari uchun 700 grammdan, yuqori sinf oʻquvchilari uchun 1 kilogrammdan oshmasligi kerak.

Gadjetlarning koʻrish va diqqatga salbiy taʼsiri tufayli, mutaxassislar smartfon va boshqa qurilmalardan foydalanish vaqtini cheklashni tavsiya qiladilar. Sanitariya qoidalariga koʻra, oʻquv soati davomida kompyuterda uzluksiz ishlash vaqti quyidagicha boʻlishi kerak:

Maktabgacha va maktabga tayyorlov guruhlarida, shuningdek, 1-sinfda 15 daqiqa;

• 2-3-sinflarda 20 daqiqa;
• 4-8-sinflarda 25 daqiqa;
• 9-11 (12) sinflarda 30 daqiqa.

Kasalliklarning oldini olish uchun shaxsiy gigiyenaga rioya qilish va atrofni toza saqlash muhimdir.

Ota-onalarga bolalarni choʻntak antiseptiklari bilan taʼminlash tavsiya etiladi. Ular nafaqat qoʻllarni, balki smartfonlar va sumka tutqichlari kabi tez-tez ishlatiladigan buyumlarni ham tozalash uchun ishlatilishi mumkin.

Qoʻllarni muntazam ravishda yuvish va ayniqsa grippga qarshi emlash bolalarni shamollash mavsumida himoya qilishga yordam beradi. Shifokorlar ota-onalarga bola sogʻligʻi har bir katta insonning masʼuliyati ekanligini eslatib oʻtishmoqda.