Olimlar dinozavrlarni yoʻq qilgan asteroid qayerdan kelganini aniqladi
Uzoq vaqt davomida dinozavrlar Yerga kometa tushishi tufayli yoʻq boʻlib ketgan deb ishonilgan. Ammo olimlar mashhur Chikxulub krateri hosil boʻlganidan keyin qolgan minerallarni oʻrgangach, halokatga kometa emas, balki asteroid sabab boʻlganini aniqlashdi. Bundan tashqari, u asosiy asteroid kamaridan emas, balki Quyosh tizimining tashqi hududidan kelgani maʼlum boʻldi.
Kyoln universitetida ishlovchi doktor Mario Fisher-Godde va uning hamkasblari kosmik jismdan qolgan ruteniy namunalaridagi izotop nisbatlarini oʻrganishdi. Ruteniy Yer qobigʻida kam uchraydigan, ammo kosmik jinslarda nisbatan keng tarqalgan metaldir. Olimlarni, xususan, dunyoning turli qismlarida topilgan geologik tuzilma boʻr-paleogen chegarasidagi izotoplar nisbati qiziqtirdi.
Ruteniy juda koʻp barqaror izotoplarga ega, aniqrogʻi yettita. Tadqiqotchilarning taʼkidlashicha, ushbu izotoplardan beshtasining nisbati Yevropadagi beshta joyda oʻlchov noaniqligida taxminan bir xil boʻlgan. Ular bu koʻrsatkichlarni bir qator boshqa kraterlarning koʻrsatkichlari bilan taqqoslab, dinozavrlarning yoʻq boʻlib ketishiga C sinfidagi asteroid sababchi degan xulosaga kelishdi.
Ish mualliflarining fikricha, asteroid Quyosh tizimining tashqi qismida, Yupiter orbitasidan tashqarida hosil boʻlgan. Kometalar ham shunday masofalarda paydo boʻlsada, ular ishlab chiqaradigan meteoritlar butunlay boshqacha ruteniy nisbatiga ega.
Taxminan 3,5 milliard yil oldin boshlangan arxey erasida C sinfidagi asteroidlar eng katta xavf tugʻdirdi. Biroq, qadimgi davrlarda sodir boʻlgan boshqa beshta asosiy taʼsirlar S-sinf asteroidlari bilan bogʻliq, shuning uchun ular bizning sayyoramiz uchun eng xavflidir.
C sinfidagi asteroid sayyoramizga nisbatan sezilmasdan yaqinlashib, undan himoyalanish uchun bizga bir necha oy yoki yillar qolishi mumkin. C-sinf asteroidi boʻlsa, aksincha, himoya choralarini koʻrish uchun koʻp vaqtimiz boʻladi. Shu sababli, uning uzoq tarixi davomida, asosan, oxirgi turdagi samoviy jismlar Yerga tushganligi dalda beradi. Koʻrinib turibdiki, bizda hali qoʻrqadigan narsa yoʻq.
