Olimlar hayot alomatlari boʻlgan Yer kattaligidagi sayyorani topdi
Xalqaro olimlar jamoasi Gliyese 12 b, taxminan Yerga teng boʻlgan moʻtadil ekzosayyorani kashf etdi. U atigi 40 yorugʻlik yili yoki 378 trillion kilometr uzoqlikda joylashgan boʻlib, tadqiqotchilarga Yerdan tashqaridagi hayotni izlashda yordam berishi mumkin.
MakGill universiteti va Gʻarbiy Ontario universiteti olimlaridan iborat guruh qizil mittilar atrofida yashashga yaroqli sayyoralarni qidirishga qaratilgan dastur doirasida Gliyese 12 b sayyorasini topdi. Ekzosayyora ilgʻor teleskoplar va kuzatish texnikasi kombinatsiyasi yordamida kashf etilgan.
Gliyese 12 b Gliyese 12 yulduzi atrofida aylanadi. U bizning Quyoshimiz kabi G tipidagi yulduzlarga qaraganda kichikroq va sovuqroq, shuningdek, hayotni aniqlash osonroq. Bundan tashqari, Gliyese 12 gʻayrioddiy faol boʻlmagan qizil mitti, yaʼni uning atrofida aylanayotgan sayyoralar faol yulduzlar atrofidagi sayyoralarga qaraganda kamroq xavfli sharoitlarda saqlangan.
Ammo eng qiziq narsa bu kashf etilgan ekzosayyoraning hajmi va joylashuvidir. Gliyese 12 b taxminan Yer bilan bir xil oʻlchamda, shuning uchun uning tarkibi va sirt sharoitlari oʻxshash deb taxmin qilish mumkin. Biroq buni tasdiqlash uchun koʻproq kuzatishlar va modellashtirish kerak.
Bunday holda, Gliyese 12 b oʻz yulduzining yashash zonasining ichki chetida joylashgan. Bunday zonada sayyora yuzasida suyuq suv mavjudligi uchun maqbul sharoitlar boʻlishi kerak. Suv hayot uchun zarur boʻlgani sababli, bu zonada sayyorani topish yerdan tashqaridagi organik moddalarni qidirishda katta qadamdir.
Sayyora tomonidan qabul qilingan yulduz nuri miqdori Yer va Venera Quyoshdan oladigan miqdor orasidagi intervalda boʻlishi ham muhimdir. Gliyese 12 bʼni keyingi oʻrganish yashash mumkin boʻlgan Yer va yashash uchun yaroqsiz Venera oʻrtasidagi asosiy farqlar haqida koʻproq maʼlumot berishi mumkin.
Gliyese 12 bʼning Yerga nisbatan yaqinligi uning sirt muhitini batafsilroq oʻrganish imkonini beradi. Xususan, sayyora atmosferasidan oʻtayotgan yulduz nurlarini tahlil qilish uchun spektroskopiyadan foydalanish mumkin. Shunday qilib, olimlar atmosfera tarkibini oʻrganishlari va kislorod, suv, metan va karbonat angidridni aniqlashi mumkin, bu esa biologik jarayonlarning mavjudligini koʻrsatadi.
