Oʻzbekiston xalqaro rezervlar boʻyicha rekord oʻrnatdi
Iyulda Oʻzbekistonning oltin-valyuta zaxiralari oltin jamgʻarilishi va qimmatlashishi fonida 1,06 mlrd dollarga — rekord darajadagi 37,4 mlrd dollargacha oshdi. Qimmatbaho metallning fizik hajmi yana 9,6 tonnaga, qiymati esa 1,8 mlrd dollarga koʻtarildi.
Oʻzbekistonning rasmiy zaxira aktivlari 1-avgust holatiga koʻra, iyul oyida 1,06 milliard dollarga oʻsgan holda 37,4 milliard dollarni (+2,9 foiz) tashkil etdi, deb xabar bermoqda Markaziy bank. Bu statistikaning butun davri uchun rekord koʻrsatkichdir.
Regulyator maʼlumotlariga koʻra, oʻtgan oyda xorijiy valyutadagi zaxiralar yana 781,5 mln dollarga — 8,47 mlrd dollardan 7,69 mlrd dollargacha kamaygan (iyun oyida 796,9 mln dollarga kamaygan). Yil boshidan beri (yanvar-iyul) valyuta zaxiralari 1,68 milliard dollarga kamaydi, bu, jumladan, 2019-yilda mamlakat chiqargan 500 million dollarlik suveren yevroobligatsiyalar boʻyicha qarzni toʻlash hisobiga sodir boʻldi.
Zaxiralardagi oltinning fizik hajmi yana 310 ming troy unsiyaga (9,64 tonna, iyun oyida 9,3 tonnaga oʻsgan) — 12,05 million troy unsiyaga (374,8 tonna) oshdi. Oltin zaxiralari qiymati yana 1,84 milliard dollarga oshib, 27,32 milliard dollardan 29,16 milliard dollargacha yetdi. Iyul oyida oltin kotirovkalari unsiya uchun 2325 dan 2445,76 (2480 gacha) dollarga (+5,2%) oshdi.
Shuningdek, 35,3 mln dollarlik AQSH gʻazna obligatsiyalari ham zaxirada turibdi. Avvalroq regulyator oltin-valyuta zaxiralarini diversifikatsiya qilishga kirishgani va xorijiy mamlakatlarning davlat obligatsiyalarini sotib ola boshlaganini maʼlum qilgandi. Zaxiralarning oʻsishiga qaramay, u 12 oylik importni qoplashga yetadi (ilgari 20 oy edi).
Markaziy bank oʻz zaxiralarida amalda davlat byudjetining bir qismiga aylangan Oʻzbekiston Tiklanish va taraqqiyot jamgʻarmasi aktivlarini ham koʻrsatadi. Uning hajmi ochiqlanmaydi. S&P Global Ratings xalqaro reyting agentligi avvalroq jamgʻarma aktivlarini Markaziy bank zaxiralaridan chiqarib tashlayotganini maʼlum qilgandi, chunki “jamgʻarma aktivlari birinchi navbatda monetar yoki toʻlov ehtiyojlari uchun emas, balki fiskal ehtiyojlar uchun moʻljallangan”.
Hisob-kitoblarga koʻra, oltin narxining tushishi kutilayotgani va joriy hisob raqamining taqchilligi davom etayotgani sababli Oʻzbekistonning foydalanish mumkin boʻlgan valyuta zaxiralari 2027-yilgacha qisqaradi. Markaziy bankning monetar oltin zaxiralari oltin-valyuta zaxiralari umumiy hajmining 80% dan ortigʻini tashkil etadi. Markaziy bank Oʻzbekistonda qazib olinayotgan oltinni sotib olishda ustuvor huquqqa ega. U oltinni mahalliy valyutaga sotib oladi, keyin esa intervensiyasining oʻzbek soʻmiga taʼsirini qoplash uchun dollarni mahalliy bozorda sotadi.
