Faxriy qon donoriga qanday aylanish mumkin: boshqalarga yordam berish uchun qadamlar
O‘zbekiston kabi ko‘plab boshqa mamlakatlarda qon donorlariga maxsus maqom va rag‘batlar beriladi. Ushbu maqolada faxriy qon donoriga aylanish uchun nimalar qilish kerakligi, ushbu faxriy maqomni olish uchun talab va ketma-ketlikni tushuntiramiz.
1-qadam: Tibbiy ko‘rsatkichlaringizni tekshiring
Qon donori bo‘lishdan oldin, sog‘lig‘ingiz qon topshirishga tayyorligiga ishonch hosil qilish muhimdir.
Asosiy tibbiy ko‘rsatkichlarga quyidagilar kiradi:
● 18 yoshdan 60 yoshgacha.
● Tana vazni kamida 50 kg.
● Surunkali va yuqumli kasalliklarning yo‘qligi.
● Gemoglobin va qon bosimi standartlarga muvofiqligi.
Qon topshirishdan oldin donorlikka tayyor ekanligingizga ishonch hosil qilish uchun tibbiy mutaxassislar tomonidan tekshiruvdan o‘tasiz.
2-qadam: Ma’lumot oling va tayyorlaning
Qon berish – bu jiddiy qadam bo‘lib, u ma’lum tayyorgarlikni talab etadi. Yaqin atrofdagi qon markazi yoki tibbiyot muassasasidan qon berish tartibi va jadvali haqida ma’lumot oling. Qon berishga tayyorgarlik ko‘ring:
● Qon topshirishdan bir kun oldin yog‘li va achchiq ovqat, spirtli ichimlik va dori-darmonlardan saqlaning.
● Ko‘p miqdorda suv iching va qondagi temir miqdori yetarli bo‘lishi uchun ovqatlanish tartibingizni kuzatib boring.
● Jarayondan oldin yaxshi dam olib, yengil narsa bilan nonushta qiling.
3-qadam: Eng yaqin qon markazini toping
O‘zbekistonda donor bo‘lish uchun ko‘plab tibbiyot muassasa va qon markazlari mavjud. Eng yaqin qon topshirish punktini topib, uning ish jadvali va qabul qilish qoidalarini aniqlashingiz kerak.
4-qadam: Muntazam donorlikni rejalashtiring
O‘zbekistonda faxriy qon donoriga aylanish uchun belgilangan miqdorda qon berish talab etiladi. Odatda bu 20 dan 35 martagacha qon berish (aniq shart va qonunlarga qarab)ni o‘z ichiga oladi. Donorlikni rejalashtiring va muntazam amalga oshirish imkoniyatini hisobga oling:
● Erkaklar har 2 oyda (yiliga 6 marta) qon topshirishlari mumkin.
● Ayollar har 3 oyda (yiliga 4 marta) qon topshirishlari mumkin.
5-qadam: donorlikdan keyingi davr qoidalariga rioya qiling
Qon topshirgandan so‘ng, to‘g‘ri tiklanish muhimdir:
● Yo‘qotilgan qon miqdorini to‘ldirish uchun ko‘proq suyuqlik iching.
● Topshirgandan keyin dastlabki 24 soat davomida jismoniy faoliyatdan saqlaning.
● Holatingizga e’tibor bering, zarur bo‘lsa, shifokorga murojaat qiling.
6-qadam: Donorlik depozitlarini tasdiqlovchi hujjatni oling
Har bir qon berganingizdan so‘ng tasdiqlovchi hujjatlar beriladi. Ushbu hujjatlarni to‘plang, chunki ularni keyinchalik faxriy donor maqomini olish uchun taqdim etishingiz kerak. Markaziy sog‘liqni saqlash muassasalarida sizning hissangiz hisobga olinadi va qayd etiladi.
7-qadam: Faxriy donor maqomiga murojaat qiling
Qon berish talablarini bajarib bo‘lgach, O‘zbekistonning tegishli sog‘liqni saqlash organiga ariza bering. Arizangizga barcha donorlik qon berganingizni tasdiqlovchi hujjatlarni ilova qiling. Hujjatlar tekshirilgandan so‘ng, sizga faxriy qon donorligi maqomi beriladi.
8-qadam: Imtiyozlardan zavqlanib, yordam berishda davom eting
Faxriy donor bo‘lgach, bir qator afzalliklarga ega bo‘lasiz:
● Sog‘liqni saqlash imtiyozlari.
● Tibbiy yordamni ustuvor ravishda olish.
● Qo‘shimcha ta’til kunlarini olish imkoniyati.
● Lekin eng asosiysi – o‘z hissangizni boshqalarining hayotini saqlashga qo‘shganingizni anglashdir.
Donorlik bilan shug‘ullanishni davom eting va boshqalarni ushbu ezgu yo‘lga ilhomlantiring.
O‘zbekistonda faxriy qon donorligi maqomiga erishish – bu insonlarga yordam berish va hayotlarni saqlash yo‘lidir. Ushbu qadamlarni bajarib, har kuni yaxshi ishlar qilayotgan, hayotga muhtoj bo‘lganlarga hayot baxsh etayotgan qahramon donorlar jamoasining bir qismiga aylaning.
