Яқин келажакда қайси касблар йўқолиб кетади: меҳнат бозорини нима кутмоқда?
Дунё катта тезликда ўзгараётгани сингари, меҳнат бозори ҳам бу жараёндан четда қолмаяпти. Янги технологиялар ва жараёнларнинг автоматлаштирилиши туфайли кўплаб касблар керак бўлмай қолиш хавфи остида.
Yangi yilga eng yaxshi sovg‘ani topdik. BU NIMA?
Қайси касблар йўқолиб кетиш хавфи остида?
1. Cаll-марказ операторлари
Сунъий интеллект ва чат-ботларнинг ривожланиши билан кўплаб компаниялар мижозларни қўллаб-қувватлаш тизимларини автоматлаштирмоқда. Бу cаll-марказ операторларига бўлган эҳтиёжни камайтиради, чунки СИ кўпгина мижозлар саволларига жавоб бера олади.
2. Кассирлар
Автоматлаштирилган кассалар ва ўз-ўзига хизмат кўрсатиш тизимлари дўконларда тобора оммалашиб бормоқда. Тез орада кассирлар камёб касблардан бирига айланиши мумкин, чунки харидорлар ўз харидларини ўзлари сканерлаш ва тўлаш имконига эга бўлишади.
3. Ишлаб чиқариш линияларида ишловчилар
Ишлаб чиқариш жараёнларининг автоматлаштирилиши ва роботларнинг жорий этилиши завод цехларидаги иш жойларини аста-секин йўқ қилиб бормоқда. Роботлар одатий вазифаларни одамларга қараганда тезроқ ва аниқроқ бажаради.
4. Почта ходимлари
Электрон коммуникацияларнинг ривожланиши ва электрон почта ҳамда мессенжерлардан фойдаланишнинг ошиши билан анъанавий почта ходимларига эҳтиёж камаймоқда. Кўпгина хатлар ва ҳисоб-китоблар аллақачон рақамли шаклда юборилмоқда.
5. Котибалар ва маъмурий ёрдамчилар
Вазифаларни бошқариш ва офис жараёнларини автоматлаштириш дастурларининг пайдо бўлиши билан котибалар ва маъмурий ёрдамчиларга бўлган эҳтиёж камаймоқда. Бу дастурлар режалаштириш, ҳужжатлар билан ишлаш ва учрашувларни ҳисобга олиш вазифаларини бажара олади.
Меҳнат бозоридаги ўзгаришларга қандай мослашиш керак?
Баъзи касбларнинг автоматлаштирилиши ва йўқолиб кетиши қийинчиликлар туғдирса-да, у янги имкониятларни ҳам очиб беради. Муваффақиятли мослашишнинг калити – келажакда талаб юқори бўлган кўникмаларни ривожлантиришдир.
Мана бир неча тавсиялар:
1. Янги технологияларни ўзлаштиринг: дастурлаш, маълумотларни таҳлил қилиш ва сунъий интеллект соҳасидаги билимлар жуда қадрли бўлади.
2. Юмшоқ кўникмаларни ривожлантиринг: етакчилик, ижодкорлик, муаммоларни ҳал қилиш ва жамоа билан ишлаш қобилияти автоматлаштириш шароитида ҳам муҳим бўлиб қолади.
3. Янги нарсаларни ўрганинг: бутун ҳаётингиз давомида ўрганиш ва қайта тайёргарликдан ўтишга тайёр бўлинг. Автоматлаштириш қийин бўлган касбларга эътибор беринг, масалан, соғлиқни сақлаш, таълим ва ижодий саноатларда.
Дунё ўзгармоқда ва у билан бирга меҳнат бозори ҳам ўзгармоқда. Ушбу ўзгаришларга тайёр бўлинг ва уларни шахсий ва профессионал ривожланиш имконияти сифатида қабул қилинг.
