РУ
O’Z
UZS
/
Pul
/
Tarmoqda mashhur bo‘lish, biznes ochish va dekretda pul topish: O‘zbekistonning eng yaxshi bloger onasi bilan haqiqat yoki afsonani o‘ynadik
16.09.2024

Tarmoqda mashhur bo‘lish, biznes ochish va dekretda pul topish: O‘zbekistonning eng yaxshi bloger onasi bilan haqiqat yoki afsonani o‘ynadik

Tarmoqda mashhur bo‘lish, biznes ochish va dekretda pul topish: O‘zbekistonning eng yaxshi bloger onasi bilan haqiqat yoki afsonani o‘ynadik

Dekretda rostanam sarmoyasiz va uydan turib ishlash mumkinmi yoki bu shunchaki hazil? Biznesingiz haqidagi orzuni qanday amalga oshirsa bo‘ladi va ayol pul topa olmaydi degan stereotipni qanday yo‘qotish mumkin? Buni Toshkentdagi eng mashhur ona-bloger misolida batafsil tahlil qildik.

 

Qahramon haqida

Karina – @mama_uz_v_decrete mashhur blogining asoschisi, uch farzandning onasi, tadbirkor ayol, yarim tayyor mahsulotlar sexi egasi va O‘zbekiston onalarining sevimli "Best Mom Blogger 2023" mukofoti sohibasi.

O‘zingiz va biznesingiz haqida gapirib bering

Hammasi uchinchi dekret paytida boshlandi. O‘shanda ijod qilishni, foydali tajribamni boshqalar bilan baham ko‘rishni va shu orqali daromad topishni xohlayotganimni angladim. Dastlab oziq-ovqat blogidan boshladim. Mana, bugun esa men muvaffaqiyatli, doimiy o‘sib va rivojlanib borayotgan biznes egasiman.

Dekretda paytida ishkash. Dekretda ayol faqat bolalarni tarbiyalashga, o‘chog‘ini qaynatishga, uzog‘i bilan buyurtma uchun tort pishirishga qodir degan fikr bor. Mifmi?

Albatta, mening tajribamga qarang – hammasi real. Men ham boshida qo‘rqqan edum, lekin uch farzandim borligini, ularning har birida katta ehtiyojlar mavjudligini anglab yetdim. Bugun ishonch bilan ayta olaman: farzandlarim o‘zlari istagan, orzu qilgan hamma narsaga erishmoqda. Bu oldinga siljishning asosiy motivatsiyasi. 

Umuman, biror yangi narsani tatib ko‘rmay turib, uddalay olasanmi-yo‘qmi, bilmaysan.

Sarmoyasiz dekretda biznes. Biznesni faqat katta pul bilan boshlash mumkin, deyishadi. Rostmi yoki afsona?

Afsona, yana mening tajribam misol bo‘la oladi. Boshlanishda men katta sarmoya kiritmadim, faqat oziq-ovqatga sarfladim. Qarzga botmadim, bordi-yu, ish o‘ngidan kelmasa, bu tajriba ekanini tushundim. Ovqat ham zoye ketmaydi. Axir mening oilam katta-ku.

Mening seximga kelsak, ishonch bilan ayta olamanki, bu nolga teng tashqi investitsiyalar asosida qurilgan biznes. Faqat sotishdan topilgan pullar.

Birinchi nuqtani bir-ikki yildan keyingina ochish mumkin. Rostmi yoki afsona?

Afsona. Men 2023-yil oktyabr oyida sotuvga tayyorgarlikni boshladim va dekabr oyida birinchi sexni ochdim, binoni ijaraga oldim va birinchi uskunani sotib oldim. Yangi yil arafasi bo‘lgani, bizda 70 ta buyurtma borligi (har birida 5-10 tadan taom) va uni uy sharoitida bajarish imkonsizligi turtki bo‘ldi. Buyurtmachilar 100% oldindan to‘lovni amalga oshirgani yordam berdi, bu esa bizga 0 balansli birinchi sexni ochishga imkon berdi.

Blogga qaytaylik. Blogerlik ish emas, balki o‘yin-kulgi ekani haqidagi fikrlarga qanday javob berasiz? Rostmi yoki afsona?

Boshqa har qanday bloger kabi men ham kontentdan boshladim, keyin reklama ulashishga harakat qildim. Vaqt o‘tib, taniqli bo‘lgan brendlar o‘z-o‘zidan kela boshladi. Shunda kontentlarimni Markaziy Osiyo manfaatlariga qarab filtrladim. Chunki endi hamma narsani ketma-ket reklama qilish mumkin emas, menga ishonishadi, bu reputatsiya.

Dekretda menga o‘xshagan onalarning qo‘llab-quvvatlashi keyingi qadamga turtki bo‘ldi - men sotish va yetkazib berish uchun ovqat tayyorlashni boshladim. 

Dastlab, KFC’ning foydali varianti bo‘lgan bolalar uchun tovuq naggetslarining atigi bir necha porsiyasidan boshladim. Shuningdek, granola ham! Tug‘ruqdan keyin ortiqcha vaznni qanday yo‘qotishni bilmaydigan onalarga yoqadigan tabiiy va shakarsiz taom. Hammasi bir necha soat ichida sotib olindi. Odamlarga mening ovqatim yoqdi va men haqiqiy biznes haqidagi orzumga yanada yaqinroq bo‘ldim.

Blogerlik - ko‘ngilochar faoliyatmi? Afsona, bu ish. Ertalab va kechqurun o‘z auditoriyangiz bilan aloqada bo‘lish, ssenariylar yozish, foydali va ma’lumot beruvchi kontent yaratish kerak. Sen bema’ni gaplarni aytishga va o‘zingni chiroyli qilib ko‘rsatishga haqing yo‘q. 

Shuning uchun meni tanlashadi va men har bir obunachidan sevgi hamda ishonch uchun minnatdorman.

Reklamasiz bir oyda 1000+ obunachiga erishib bo‘lmaydi – haqiqatmi yoki afsona?

To‘g‘ri. Lekin bu bugungi kunga xos holat. Haddan tashqari katta raqobat, buning ustiga odamlar endi chiroyli va jozibali tasvirlarga ishonmay qo‘yishgan. Bu yerda faqat yillar davomida orttirilgan obro‘ ish beradi.

To‘g‘ri ovqatlanish bo‘yicha blogerlar farzandlarini faqat foydali mahsulotlar bilan boqishadi. Rostmi yoki uydirma?

Yana uydirma, lekin qisman. Albatta, bolalarni to‘g‘ri ovqatlanishga undashga harakat qilaman, ammo doim ham uddasidan chiqa olmayman. To‘ng‘ich o‘g‘lim foydali ovqatni mutlaqo yoqtirmaydi, eng kichkinasi esa aksincha - har qanday shokoladdan ko‘ra brokkolini, konfetdan ko‘ra avokadoni afzal ko‘radi. Hatto bir rilsim bor, unda u faqat to‘g‘ri mahsulotlarni tanlaydi va bu sahnalashtirilgan emas!

Muvaffaqiyatli biznesni shaxsiy hayot bilan uyg‘unlashtirish mumkin emas. Biror narsa albatta oqsaydi. Rostmi yoki uydirma?

Mening holatimda uydirma. Erimni oilaviy biznesga jalb qilganman, shu sababli biz 24/7 birgamiz.  Bundan tashqari, hududimizni hammaga qulay bo‘ladigan tarzda obodonlashtirganmiz. Bilaman, ba’zan shunday bo‘ladi: ayolning muvaffaqiyati erkakda rashk uyg‘otadi. Xudoga shukrki, men bunga duch kelmaganman. 

Mening oilamda onam "gaz", otam esa mustahkam suyanchiq.

Yaxshi ona bo‘lish va "imperiya" qurish mumkin emas. Rostmi yoki uydirma?

Uydirma. Men o‘z biznesimni dekreddagi ona sifatida o‘zimni namoyish etishga asoslanib qurganman. Mening asosiy sirim - bolalar bilan samimiy muloqot. Ular onalarining har kuni bo‘sh vaqti bo‘lmasa ham, ular uchun, ularning manfaati yo‘lida mehnat qilishini bilishadi. Agar sog‘insalar, ish joyimga kelib, hatto jarayonda yordam berishadi, ovqat tayyorlashadi. Bu ham uzib bo‘lmas aloqa.

Ayol - karyera borasida erkak bilan raqobatlasha olmaydi, shuning uchun ayollar biznesi ko‘p pul keltiradi. Rostmi yoki uydirma?

Uydirma. 

Ayol kishi pul topishi, muvaffaqiyatga erishishi va erkakdan hech nimada orqada qolmasligi mumkin. 

Chunki biz qachon sukut saqlashni, qachon gapirishni bilamiz - bu, albatta, butun oila manfaati uchun. Biz epchilmiz, bunday mag‘rurlik yo‘q.

5 yil oldin o‘zingizga qanday maslahat bergan bo‘lardingiz?

Qo‘rqma, hammasini uddalay olasan. Sen o‘zingga loyiq bo‘lgan hamma narsaga erishasan.

Dekretda o‘z biznesini ochmoqchi bo‘lgan onalarga-chi?

Ortingizdan gapirishlaridan qo‘rqmang, sizni sindirishga urinayotgan odamlardan qo‘rqmang. 

O‘zingizga va bu odamlarga hamma narsaga qodir ekaningizni isbotlang va bu sodir bo‘ladi.