Ish haqi, nafaqa oshadi: Sentabrdan O‘zbekistonda qanday o‘zgarishlar kuzatiladi?
O‘zbekistonda 1-sentabrdan bir nechta muhim o‘zgarishlar sodir bo‘ladi, ular haqida Toping.uz ma’lumot beradi
Ish haqi, pensiya, nafaqalar miqdorini oshirish
Prezident farmoni bilan sentabr oyi boshidan respublikada pensiya va nafaqalar 15%ga oshiriladi. Bu aholi turmush darajasini oshirish va daromadlarni ko‘paytirish maqsadida qabul qilindi.
Pensiya va nafaqalar to‘lovlari quyidagicha hisoblab chiqiladi:
- pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori – oyiga 428 ming so‘mni tashkil etadi;
- keksalik pensiyasining eng kam miqdori – oyiga 834 ming so‘m;
- Nogironlik pensiyasining eng kam miqdori – oyiga 920 ming so‘mni tashkil etadi.
Ustama puli
1-sentabrga qadar respublikadagi ixtisoslashtirilgan sport maktablari uchun optimallashtirilgan o‘quv rejalarini ishlab chiqish rejalashtirilgan. Zamonaviy usullardan foydalangan holda O‘zbekiston tarixi, ingliz tili, sport psixologiyasi va “Umumiy tabiatshunoslik” mavzusini chuqur o‘rganishga alohida e’tibor qaratiladi.
Bundan tashqari, ixtisoslashtirilgan sport maktablarida ikkinchi chet tilini o‘qitish yo‘lga qo‘yiladi. Sport zallarini yaratish uchun har bir tuman va shaharda kamida uchta namunali davlat bolalar bog‘chasi tanlanadi.
1-sentabrdan maxsus sport maktablari xodimlari uchun oylik 100% ustamalar to‘lash tartibi joriy etiladi.
Yo‘l harakati qoidabuzarliklari uchun jarimalar to‘g‘risidagi shikoyatlar
Haydovchilar qabul qilingan qarorlar yuzasidan portal orqali, og‘zaki yoki yozma ravishda shikoyat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Yangi tizim YHXX(yo’l harakati xavfsizligi xizmatlari)ni Raqamli hukumat platformasi bilan integratsiya qilish orqali ishlaydi.
Shikoyat berish uchun siz portalda ro‘yxatdan o‘tishingiz, murojaat etuvchining ma’lumotlarini tekshirishingiz va 10 kun ichida javobni kutishingiz kerak. Jarima bo‘yicha chegirmani qo‘llash muddati apellyatsiyani ko‘rib chiqish paytida to‘xtatib qo'yilmaydi. Javobdan so‘ng, takroriy shunga o‘xshash murojaatlar ko‘rib chiqilmaydi.
Migrantlarga yordam
Prezident farmoni bilan 1-sentabrga qadar mehnat migrantlariga yordam ko‘rsatish maqsadida kunu-tun ishlaydigan Call-markazi yaratiladi. Chet eldan qo‘ng‘iroq qilayotganlar uchuni bepul bo‘ladi.
Dam olish kunlari
2024-yil sentabr oyida o‘zbekistonliklar Mustaqillik kuni bayrami tufayli ketma-ket to‘rt kun dam oladi:
- 31-avgust (shanba) – haftada 6 kun ishlaydigan fuqarolar uchun qo‘shimcha dam olish kuni;
- 1-sentabr (yakshanba) – rasmiy bayram;
- 2-sentabr (dushanba) – hamma uchun qo‘shimcha dam olish kuni;
- 3-sentabr (seshanba) – hamma uchun qo‘shimcha dam olish kuni.
Ustama puli
Davlatimizda 1-sentabrga qadar ixtisoslashtirilgan sport maktablari uchun optimallashtirilgan o‘quv rejalari ishlab chiqiladi. Zamonaviy usullardan foydalangan holda O‘zbekiston tarixi va ingliz tili, sport psixologiyasi va “Umumiy tabiatshunoslik” fanlari chuqur o‘tilishiga alohida e’tibor beriladi.
Shuningdek, ixtisoslashtirilgan sport maktablarida ikkinchi chet tilini o‘qitish tartibi joriy etiladi va sport zallarini tashkil etish uchun har bir viloyat va shaharda kamida 3 ta namunali davlat bolalar bog‘chalari tanlab olinadi.
1-sentyabrdan maxsus sport maktablari xodimlari uchun oylik 100% ustamalar to‘lash tartibi joriy etiladi.
Maktab avtobuslari
Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlarida tajriba-sinov tariqasida olis hududlardagi umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘quvchilari uchun autsorsing asosida bepul avtobus qatnovi yo‘lga qo‘yiladi.
Chet tili imtihonlari xarajatlarini qoplash
2027-yil 1-yanvarga qadar nemis, fransuz, koreys, xitoy va yapon tillari bo‘yicha xalqaro imtihon tizimlari bo‘yicha imtihonlarni topshirishda yoshlarning xarajatlarini qoplash uchun zarur bo‘lgan minimal ball ko‘rsatkichi (talab etiladigan sertifikat darajasi) bir pog‘ona pasaytiriladi va imtihon xarajatlari qoplanadi.
Turizm
Qayta qurish va taraqqiyot fondi tijorat banklari orqali kiruvchi turizm bilan shug‘ullanuvchi rezident turoperatorlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha milliy valyutada kredit liniyasini ochadi, yillik foiz stavkasi 14% ni tashkil etadi. Shu qatorda:
- bank marjasi o‘rnatilgan yillik foiz stavkasining 3 foizi bilan cheklanadi;
- kredit mablag‘lari turoperatorlarga foizlar va asosiy qarzni to‘lash uchun ikki yillik imtiyozli davr bilan 10 yilgacha muddatga beriladi;
- Tiklanish va taraqqiyot jamg'armasining resurslari tijorat banklariga 3 yillik imtiyozli davr bilan 12 yilgacha bo‘lgan muddatga ajratiladi.
Pensionerlar uchun sanatoriya
Pensiya tayinlashda fuqarolar avtomatik tarzda sanatoriylarda dam olish uchun navbatga qo‘yila boshlaydi. Ushbu tartib nogironlik pensiyalarini tayinlash uchun ham amal qiladi.
Ovchilik
O‘zbekiston Respublikasida ovchilik xo‘jaligini tashkil etishning quyidagi tartibi joriy etiladi:
- ovchilik faqat ovchilik xo‘jaliklari hududida amalga oshiriladi, ovchilik xo‘jaliklari hududidan tashqarida ov qilish taqiqlanadi;
- ovchilik xo‘jaliklarini yaratish uchun yer uchastkalari yuridik shaxslar va jismoniy shaxslarga 49 yil muddatga ijara huquqi asosida elektron onlayn-auksionlar orqali taqdim etiladi.
Shu bilan birga, agar 2 yil ichida yovvoyi hayvonlarni yetishtirish va ko‘paytirish uchun pitomnik yoki ko‘paytirish infratuzilmasi yaratilmasa, ijara shartnomasi bekor qilinadi.
Onlayn elektron auksionning yuridik va jismoniy gʻoliblariga ovchilik uchun ov xoʻjaliklari (ovchilik bazalari va pitomniklar) yonidagi ov yerlari ajratiladi.
Sholi yetishtiruvchilarni qo‘llab-quvvatlash
2024-yil 1-sentabrdan boshlab sholi yetishtirish va sotib olish xarajatlarini moliyalashtirish uchun fermer, dehqon xo‘jaliklari va boshqa ishlab chiqaruvchilarga Prezidentning tegishli qarorida belgilangan shartlarda imtiyozli kreditlar beriladi.
Zargarlik sanoati uchun imtiyozlar joriy etilmoqda
2027-yil 1-sentabrgacha:
- “Hunarmand” uyushmasi a’zolari uchun belgilangan soliq imtiyozlari zargarlik buyumlari ishlab chiqarish bilan shugʻullanuvchi hamda “O‘zbekzargarsanoati” uyushmasi tarkibiga kiruvchi yakka tartibdagi tadbirkorlarga ham tatbiq etiladi;
- “O‘zbekzargarsanoati” uyushmasiga a’zo bo‘lgan zargarlik buyumlari ishlab chiqarish bilan shug‘ullanuvchi tadbirkorlik subyektlarining ko‘chmas mulk obyektlari va yer uchastkalari mol-mulk solig‘i va yer solig‘idan ozod etildi.