Ларингит: симптомы, виды, лечение взрослых и детей


Laringit – bu hiqildoq shilliq qavatining yallig‘lanishi bilan kechadigan kasallik. U mustaqil ravishda rivojlanishi yoki boshqa infeksiyalarning (angina, faringit, laringotraxeit) asorati sifatida yuzaga kelishi mumkin. Ayniqsa, laringit sovuq mavsumda yoki allergenlar va bezovta qiluvchi omillar ta’sirida tez-tez uchraydi.
Laringitning simptomlari
Laringitning asosiy belgilari quyidagilardan iborat:
- ovozning xiralashishi yoki butunlay yo‘qolishi;
- tomoqda qichishish va og‘riq;
- quruq “huradigan” yo‘tal;
- tomoqda begona narsa bordek his qilish;
- nafas olishda qiyinchilik (og‘ir hollarda).
Keskin shaklda simptomlar to‘satdan paydo bo‘ladi, surunkali holatda esa doimiy noqulaylik bilan sustroq kechadi.

Laringit turlari
O‘tkir laringit
Tez rivojlanadi, ko‘pincha O‘RVI, sovqotish yoki ovoz bog‘lamlarining haddan tashqari zo‘riqishi fonida yuzaga keladi. Harorat ko‘tarilishi va umumiy holsizlik bilan kechishi mumkin.
Surunkali laringit
Shilliq qavatning uzoq vaqt davomida bezovta qilinishi (masalan, chekuvchilar, qo‘shiqchilar, o‘qituvchilar orasida) natijasida rivojlanadi. Ovozning barqaror o‘zgarishiga olib kelishi mumkin.
Allergik laringit
Allergenlar bilan aloqa (chang, gulchambar, hayvonlar yungi, kimyoviy moddalar) natijasida yuzaga keladi. Allergik laringitni davolash uchun alohida yondashuv zarur – antigistamin preparatlar qo‘llaniladi, allergenlar bilan aloqa butunlay chiqarib tashlanadi.

Allergik laringit belgilari:
- hiqildoqning shishishi;
- harorat yo‘qligi;
- yo‘tal tutishlari;
- nafas olishda qiyinchilik.
Allergik laringitni kattalarda davolash:
- antigistamin vositalar;
- fiziologik eritma yoki mineral suv bilan ingalyatsiyalar;
- allergenlardan butunlay voz kechish.
Allergik laringit bolalarda:
Bolalarda bu kasallik og‘irroq kechadi – hiqildoq torayishi (soxta krup) yuz berishi mumkin, bu esa zudlik bilan tibbiy yordamni talab qiladi.
Atrofik laringit
Hiqildoq shilliq qavatining yupqalashuvi bilan tavsiflanadi. Ko‘pincha changli muhitda ishlovchi yoki surunkali infeksiyalari bo‘lgan odamlarda rivojlanadi.
Atrofik laringitni davolash:
- muntazam ingalyatsiyalar;
- havoni namlantirish;
- tomoqdagi qobiqchalarni tozalash;
- vitamin terapiyasi.

Bakterial laringit
Ko‘pincha streptokokklar kabi bakteriyalar sababli yuzaga keladi. Qalin yiringli balg‘am va kuchli yallig‘lanish bilan kechadi.
Bolalarda laringit
Bolalarda laringit tez rivojlanadi va tor nafas yo‘llari tufayli xavfli bo‘lishi mumkin. Odatda “huradigan” yo‘tal, ovoz xiralanishi, yuqori harorat bilan namoyon bo‘ladi.
Ayniqsa, 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda laringit xavfli – doimiy shifokor kuzatuvi zarur, nafas olishda qiyinchilik bo‘lsa – zudlik bilan kasalxonaga yotqizish kerak.
Laringitni davolash
Ko‘pchilik “Laringitni qanday davolash kerak?” yoki “Ok, Google, laringitni qanday davolash kerak?” deb savol beradi. Quyida asosiy davolash usullarini keltiramiz:
Umumiy tavsiyalar:
- ovozga tinchlik berish;
- havo namligini oshirish;
- ko‘p miqdorda iliq suyuqlik ichish;
- chekish va alkogoldan voz kechish.
Dori vositalari bilan davolash:
- isitmani tushiruvchi dorilar (agar harorat bo‘lsa);
- allergik shaklda – antigistaminlar;
- tomoqni chayish va purkash uchun antiseptiklar;
- antibiotiklar (faqat bakterial laringitda);
- balg‘amni yumshatish uchun mukolitiklar.

Ingalyatsiyalar
Laringitni davolashda eng samarali usullardan biri ingalyatsiyalardir. Nibulyayzer orqali fiziologik eritma, mineral suv, bronxolitiklar yoki allergiyaga qarshi vositalar bilan ingalyatsiyalar qo‘llaniladi. Aynan ingalyatsiya terapiyasi laringitni tezroq davolashga yordam beradi.
Kattalarda laringit: davolash
Kattalarda kasallik shaklini aniqlash muhim – surunkali laringitda sabablarni yo‘qotishga alohida e’tibor qaratiladi: chekish, kasbiy ovoz zo‘riqishi, zararli sharoitlarda ishlash.

Laringitdan saqlanish
- sovqotishdan saqlanish;
- virusli infeksiyalardan himoya;
- chiniqish;
- O‘RVI ni o‘z vaqtida davolash;
- allergiyaga moyillik bo‘lsa, allergenlardan voz kechish.
Laringit – bu e’tiborli yondashuvni talab qiladigan kasallikdir. Tez va to‘g‘ri davolash asoratlarning oldini olishga yordam beradi. Ayniqsa, bolalarda laringit, allergik shaklda va nafas olishda qiyinchilik bo‘lsa, o‘zboshimchalik bilan davolanishga yo‘l qo‘yilmasligi lozim.
Yodingizda bo‘lsin: har qanday shubhali holatda o‘zingiz bilgancha emas, shifokor maslahati bilan davolaning. Salomat bo‘ling!