«Жон Уик»: Киану Ривз франшиза суратга олинишида трюкларнинг неча фоизини ўзи бажарган?
Ҳа, Киану Ривзни бизда яхши кўришади, ор-номус кодексларини қадрлаймиз, итларни хафа қилишга йўл қўймаймиз, доимий қотилликлар домидан чиқишга уринаётган ёлланма қотил ҳақидаги франшиза Ўзбекистонда қулай заминга тушди, шунинг учун давомининг муваффақиятига шубҳа қилмасак ҳам бўлади. Аммо бугун актёрнинг фидойилигига яна бир бор тан бериш учун орқага назар ташлашни таклиф қиламан, агар унутган бўлсангиз, Ривз ҳали ҳам ғайритабиий даражада ажойиб.
Ushbi mavsumda Sharm al-Shayxga
Мақолалар остидаги изоҳларда кўпинча кинони шунчаки томоша қилиш керак, у ҳақда ўйламаслик керак, деган сўралмаган маслаҳатларни топиш мумкин. Доим очиқ тан оламан, ўйламасликни билмайман ва ҳар доим савол бераман, чунки табиатим қизиқувчан ва болалигимдан хаёл суришга ўрганганман. «Жон Уик» ҳақидаги фильмларни кўраётганимда ҳам ўзимдан сўрашдан ўзимни тия олмадим, мен кўрган нарсаларнинг қайси бири «ҳақиқий». Албатта, экранда тарихий воқеаларнинг аниқ тасвирини эмас, балки трюкларнинг бажарилиши нуқтаи назаридан.
Том Круз ўз қаҳрамонларининг хавфли ҳаракатларини суратга олишда ўзи бажаришни ёқтиришини яхши биламиз, лекин баъзи актёрлар тўғридан-тўғри айтишадики, улар сакраш ва югуриш билан эмас, балки хотиржамроқ фазилатлари билан қадрли.
Ривз томошабинларга бир нечта таъсирчан жанговар фильмлар орқали таниш,
шунинг учун Жон Уик ҳақидаги тўртлик фильмларнинг баъзи саҳналари унинг бевосита иштирокида суратга олинганига ишонч ҳосил қилишимиз мумкин. Бироқ, фильмларда шунчалик кўп жанглар, қувишлар, отишмалар борки, Киану ҳамма нарсада бир хил даражада моҳир ва ҳар қандай трюкка бир хил жасорат ва дадиллик билан киришади, деб тасаввур қилиш қийин. Хўш, фильмларда кўрганларимизнинг қанчасини унинг ўзи ўйнаган, дублёрлар нимани бажарган? Келинг, буни аниқлаймиз.
Аввало, бу ҳақда актёрнинг ўзидан сўраш керак ва албатта, Киану Ривз бу саволларга аллақачон жавоб берган. Унинг айтишича, биринчи фильмда у қаҳрамонининг барча трюкларининг 90 фоизини, иккинчисида эса 95 фоизини бажарган. Режиссор Чад Стахелски каби, Ривз ҳам ўзининг жанг саҳналарини суратга олиш жараёнига шунчалик чуқур жалб этилиши операторга кўпроқ эркинлик беришини тушунади
кўпроқ йирик режаларни олиш, ноодатий ракурслардан фойдаланиш, жанжал ёки отишмаларга ҳис-ҳаяжон ва драматизм қўшиш мумкин.
Жон Уик ва унинг рақиблари кадрдаги барча ақлга сиғмас ҳаракатларига қарамай, Киану Ривзнинг бевосита камера олдида бўлиши, бу қандай эшитилмасин, фильмларга реализм қўшади.
Аммо суратга олиш жараёнига бундай чуқур кириб бориш нафақат саҳналаштирувчининг ишини сезиларли даражада осонлаштиради, балки актёрнинг ўзига ҳам яхшироқ, аниқроқ, ишончлироқ ўйнаш имконини беради. Ривзнинг таъкидлашича, ҳатто турли жанг ва ҳаракат техникаларини ўрганиш ҳам унга қаҳрамонининг ички дунёсини тушунишга ёрдам беради.
Машғулотлардаги ва камера олдидаги жанглар Киануга айтгандай Жоннинг терисига киришга ва томошабинлар билан ўзига хос алоқа ўрнатишга имкон беради.
Режиссёр қўйган вазифалар қандай даражадаги жисмоний тайёргарликни талаб қилишини тасаввур қилиш мумкин, актёрнинг бу чақириқни қабул қилиб, бу ақл бовар қилмас ҳаракат-саҳналардан шараф билан чиққани Ривзга бўлган халқ муҳаббатини янада оширади.
Агар аниқ маълумотлар керак бўлса, актёр ва режиссёрнинг сўзларидан шуни алоҳида таъкидлаш мумкинки, Киану Ривз Жон Уик ҳақидаги фильмларда суратга тушиш учун ўқотар қуролларнинг бир нечта турларини эгаллаш бўйича пухта тайёргарликдан ўтган, у жиу-житсу билан шуғулланишни кўпчилик эришиши қийин бўлган даражага кўтарган, автомобилни экстремал бошқаришда эса,
Стахелскийнинг фикрича, артист профессионал каскадёрларнинг 98 фоизидан устун туради.
Бунинг учун, айтайлик, «Жон Уик 4»ни суратга олишдан олдин Ривз 12 ҳафта давомида ҳар куни саккиз соатлик оғир машғулотлар билан шуғулланган. Режиссор ҳатто Киану тўртинчи фильмда барча 100% трюкларни бемалол бажариши мумкинлиги ҳақидаги фикр билан ўртоқлашган.
Агар битта «аммо» бўлмаганида, ҳатто профессионаллар учун ҳам жуда хавфли бўлган бир нечта ҳаракатлар борки, уларни актёрга ишониб топшириб бўлмайди. Ходимлар ёки актёрнинг энг кичик хатоси эмас, балки олдиндан айтиб бўлмайдиган тасодиф ижрочининг оғир жароҳат олишига ёки ҳатто ўлимига олиб келиши мумкин.
Узоқ вақт давомида тасвирга олиш майдончаларида муаллифнинг энг ғайриоддий ғояларини амалга оширган Чад Стахелский
бундай трюкларга қуйидагиларни киритади: автомобилларнинг пешма-пеш тўқнашуви, машинанинг одамни уриб юбориши ва зинапоядан йиқилиш. Тўртинчи фильм сценарийсида ҳар учала «усул»дан фойдаланилгани сабабли, актёр ва режиссёр бу ҳолатларда дублёр хизматидан фойдаланишга келишиб олди.
«Жон Уик 4» фильмининг ҳаяжонли якунидаги саҳнани суратга олиш учун Ривзнинг дублёри, каскадёр Винсент Буллионга икки кун давомида зинапоядан ағдарилиб тушишга тўғри келди. Эҳтимол, Кианунинг ўзи ҳам бир неча соатлик машғулотлар ва пухта тайёргарликдан сўнг жисмоний ҳолатига катта зарар етказмасдан йиқилиши мумкин эди, аммо бундай таваккалчиликка боришнинг нима кераги бор эди?
Шунинг учун студия бу эпизодда томошабин экрандаги воқеаларга шунчалик берилиб кетадики, алмаштиришни сезмайди, деб ҳисоблаган.
Худди шундай бўлди, шундайми? Ахир, Ривз ҳар бир кадрда, ҳар бир режада, ҳар бир саҳнада иштирок этганига ишонган ёлғиз мен эмасдимку? Демак, кино сеҳри ўз кучини кўрсатди!
Сарлавҳадаги саволга қайтадиган бўлсак, шуни таъкидлаш жоизки, Киану Ривз Жон Уик ҳақидаги тўртта фильмда нафақат барча трюксиз саҳналарни тўлиқ ижро этган, балки одатда профессионал каскадёрларга топшириладиган хавфли «хореографик рақамлар»нинг 90 фоиздан ортиғини ўзи бажарган.
Актёр ўзи жанг қилди, ўзи югурди (буни Ривзнинг ўзига хос «оқсоқланиб» юришидан пайқаш мумкин), ўзи сакради, ўзи машина ҳайдади, ўзи ўт очди ва аксарият эпизодларда ўзи йиқилди.
Хўш, бу қаҳрамонга «Оскар» берилсин! Томошабинларнинг севгиси ва ҳамкасбларининг ҳурмати аллақачон Киану Ривз учун бирор нарсага айланиши керак эди.
