Нима учун сочлар тўкилади? Қачон хавотирга тушиш керак ва нима қилиш лозим?

Оддий ҳолатми ёки касалликми?

Биринчидан, сочлар ҳар куни тўкилиши табиий жараён эканлигини тушуниш муҳим. Ўртача ҳар бир инсон кунига 50-100 тола соч тўкади. Бу сочларнинг табиий ҳаёт сикли билан боғлиқ бўлиб, у ўсиш, дам олиш ва тўкилиш фазаларидан иборат. Агар кунлик тўкилишдан кўпроқ соч тўкилишини сезсангиз ёки сочларингиз сийраклашаётган бўлса, бу патологик ўзгаришлардан далолат бериши мумкин.

Соч тўкилишининг асосий сабаблари

Соч тўкилишининг турли сабаблари мавжуд. Улар қуйидагиларни ўз ичига олади:

• Гормонал ўзгаришлар: Гормонал беқарорлик даврлари, масалан, ҳомиладорлик, туғиш, менопауза ёки қалқонсимон без касалликлари соч тўкилишига олиб келиши мумкин.
• Генетика: Ирсият бу борада муҳим рол ўйнайди. Агар ота-онангиз ёки яқин қариндошларингизда соч билан боғлиқ муаммолар бўлган бўлса, сиз ҳам шунга дуч келишингиз мумкин.
• Стресс: Жисмоний ёки ҳиссий стресс вақтинчалик соч тўкилишига сабаб бўлиши мумкин. Ҳаётдаги катта ўзгаришлар, касалликлар, жарроҳлик амалиётлари ёки бошқа шок ҳолатлари бунга таъсир кўрсатиши мумкин.
• Нотўғри овқатланиш: Темир, рух, Б витаминлари ва Д витаминлари каби витамин ва минералларнинг етишмаслиги соч фолликулаларини заифлаштиради ва тўкилишга олиб келади.
• Касалликлар ва инфекциялар: Айрим касалликлар, масалан, бош терисининг қўзиқорин инфекциялари, аутоиммун касалликлар ва темир танқислиги анемияси ҳам соч тўкилишига сабаб бўлиши мумкин.
• Дори воситаларининг ножўя таъсирлари: Айрим дорилар, шу жумладан кимётерапия препаратлари, антидепрессантлар ва қон босимини туширувчи дорилар соч тўкилишига олиб келиши мумкин.

Қачон хавотирланиш керак?

• Агар қуйидаги аломатларни сезсангиз, шифокорга мурожаат қилиш керак:
• Сочларнинг тўдалаб тўкилиши: Агар сочларингиз тўдалаб тўкила бошласа ёки кал жойлар пайдо бўлса.
• Сочларнинг умумий сийраклашиши: Агар сочингиз ювгандан ёки таралганидан кейин кўпроқ тўкилаётганини сезсангиз.
• Сочнинг тузилмаси ўзгариши: Агар сочларингиз мўрт, қуруқ ва жилосиз бўлиб қолса.
• Тери қичиши ва тирнаш хусусияти: Агар кучли қичишиш, кепак ёки бош терисида қизариш бўлса.

Соч тўкилишини камайтириш учун мустақил равишда нима қилиш мумкин?

Сочларингиз ҳолатини яхшилаш учун бир нечта оддий қадамлар мавжуд:

• Мувозанатли овқатланиш: Рационингизда соч саломатлиги учун зарур бўлган витамин ва минераллар мавжудлигига ишонч ҳосил қилинг.
• Парваришда меъёрни сақлаш: Кимёвий воситалардан кўп фойдаланманг, сочларингизни эҳтиёткорлик билан парвариш қилинг ва тез-тез иссиқлик таъсиридан сақланинг.
• Стрессни камайтириш: Медитация, ёга ва стрессни бошқаришнинг бошқа усуллари сочларнинг умумий соғлиғини яхшилашга ёрдам беради.
• Тўғри парвариш: Ювиш учун юмшоқ шампун ва бальзамдан фойдаланинг, сочларингизни иссиқ фен билан қуритманг.

Қачон мутахассисга мурожаат қилиш керак?

Агар сочларингиз ҳолати сезиларли даражада ёмонлашган бўлса, вазиятни мураккаблаштирмасдан шифокорга мурожаат қилинг. Трихолог ёки дерматолог соч тўкилишининг аниқ сабабларини аниқлаш учун гормонлар, витамин ва минерал даражаларини текшириш учун анализлар белгилаши, шунингдек, самарали даволаш усулларини таклиф қилиши мумкин.

Хулоса

Соч тўкилиши ҳар қандай инсонда учраши мумкин бўлган кенг тарқалган муаммо. 

Ўртача миқдорда соч тўкилиши меъёрий ҳолат бўлса-да, агар сочлар катта миқдорда тўкила бошласа ёки сезиларли даражада сийраклашса, бу организмдаги ички муаммоларнинг сигнали бўлиши мумкин. 

Соғлиғингизга эътибор беринг, мувозанатли овқатланишга риоя қилинг, стрессдан сақланинг ва сочларингизга тўғри парвариш қилинг. Агар соч тўкилиши жиддий муаммога айланса, мутахассисга мурожаат қилишни кечиктирманг.