Baʼzan ular qaytib keladi: dekabr oyida bizni qanday premyeralar kutmoqda?

Uch qahramon

1-dekabr

Jinoyatchilikka qarshi kurashda birdamlik, mardlik, jasorat va qatʼiyat ila oʻz xizmat vazifalarini oʻtayotgan bir qancha Ichki ishlar xodimlari faoliyati haqida soʻz boradigan “Uch qahramon” filmi Shohruh Rasulovning yirik loyihalaridan biri. Film premyerasidan ancha avval ijtimoiy tarmoqlarda avtobusning suvga qulayotgani videosi tarqalgandi. Bu kadrlar aynan ushbu filmning suratga olish jarayonlaridan lavhalar boʻlgani taʼkidlangan. Ushbu voqea sababli ham kinokartina premyeradan oldinroq tillarga tushgan.

Film voqealari tilla buyumlar doʻkoniga tushgan oʻgʻrilar haqidagi sahna bilan boshanadi. Ularni qoʻlga olmoqchi boʻlgan profilaktika xodimlaridan biri vafot etadi. Ikkinchisiga esa bu voqea yomon taʼsir qiladi. Shundan soʻng tartibsizliklar hukm surayotgan, bezoriliklar koʻpaygan Toshkent tasvirlari namoyish etiladi. Mamlakatda mashhur boʻlgan Telegram bot orqali har xil jinoyatlar qilish urfga kirgani aytib oʻtiladi. YPX va PPX xodimlari hamda profilaktika inspektori ularning asosiy qarorgohini bilib, qarshi kurashishni niyat qiladi.

“Sokin birodarlik”

5-dekabr

1983-yil. AQSHda bir qator shafqatsiz oʻgʻirliklar sodir etilmoqda. Jinoyatchilar qotillik va zoʻravonlikdan tap tortmaydilar, FBI esa jinoyatlar ortida butun mamlakat boʻylab tartibsizliklar uyushtirishni rejalashtirgan ekstremistik guruh turganidan shubhalana boshlaydi. Tergovni tajribali agent Terri Hask (Jud Lou) olib boradi, u “Sokin birodarlik” maxfiy tashkilotining ekstremistlarini topishi va uni yoʻq qilishi kerak.

Avstraliyalik Jastin Kurzel (“Qotil eʼtiqodi”, “Kelli toʻdasining haqiqiy tarixi”), taniqli ijtimoiy detektiv ustasi, haqiqiy voqealarga asoslangan ssenariylarni afzal koʻradi. Bu safar — 1983-yilda tashkil etilgan va “Amerikani sionistlardan ozod qilish”ni maqsad qilgan The Order (“Orden”) tashkiloti tarixiga asoslangan. Voqea hazil tariqasida boshlandi: yosh natsistlar goh soxta pul sotishga uringanlarida qoʻlga tushar, goh jinoyat joyida toʻpponchalarini yoʻqotib qoʻyardilar. Ammo keyinchalik katta oʻyin muqarrar ravishda katta qon toʻkilishi bilan tugadi — darvoqe, oldinga shoshilmaymiz, “Orden” tarixi filmda asl voqealarga yaqin tarzda hikoya qilinadi.

“Hal qiluvchi partiya”

5-dekabr

Film 1951-yilgi shaxmat boʻyicha jahon chempionati — Mixail Botvinnikning David Bronshteyn bilan oʻyini haqida hikoya qiladi. Ikkalasi ham - chempion ham, daʼvogar ham SSSR vakili, ammo bu faqat mafkuraviy kurashning avj olishini kuchaytiradi. Kreml oqimlari kim chempionlik tojiga loyiqligini aniqlash uchun boʻronda toʻqnashdilar. Shaxmatchilarning oʻzlariga esa donalarni bir amallab surish qoladi, xolos, bu esa bunday keng miqyosli siyosiy oʻyinda, shubhasiz, ikkinchi darajali masala.

FIDE homiyligida oʻtkazilgan birinchi shaxmat chempionatida Botvinnikning Bronshteyn bilan oʻyinini koʻpchilik chindan ham gʻalati deb hisoblaydi. Oxiridan oldingi partiyada Bronshteyn chempiondan bir ochko yutib, deyarli gʻalabani qoʻlga kiritib turganda, ochiq-oydin ustunlikka ega boʻla turib, figurani va keyinchalik butun partiyani boy berdi. Biroq, maʼlumki, “deyarli” hisobga olinmaydi — sportda ham. Koʻpchilik mutaxassislarning fikricha, oʻsha oʻyinda 27 yoshli Bronshteyn ajoyib original oʻyin koʻrsatdi va Botvinnikning eski maktabi bilan teng kuch boʻldi. Ammo fitna nazariyotchilari oʻyin natijasiga IIXK va shaxsan Botvinnikka xayrixohlik bildirgan Stalin taʼsir qilganiga ishonishadi. Ular dohiga xato qilish huquqini berishmaydi. Aks holda, bu juda oddiy boʻlib qolardi. Lekin shaxmatda bunday boʻlmaydi.

“Odisseyning qaytishi”

5-dekabr

Yigirma yillik sargardonlikdan soʻng Troya gʻolibi, shoh Odissey Itaka qirgʻoqlariga yetib keladi. U xalq oldida oʻzini oshkor qilishdan qoʻrqadi: axir u Troya bilan urushga eng sara erkaklarni olib ketganu, yolgʻiz oʻzi qaytib keldi. Ammo davlatda ahvol chatoq: xalq och, mamlakat mustahkam qoʻlli hukmdorsiz tanazzulga yuz tutmoqda, uning rafiqasi Penelopa esa oʻz uyida asirga aylanib qolgan: uni halok boʻlgan deb hisoblangan Odissey oʻrniga yangi er tanlashga majbur qilishmoqda va vaqt oʻtgan sari sovchilarni rad etish tobora qiyinlashmoqda. Odissey oʻz sevgilisi va yurtini qutqarish uchun qaytganini eʼlon qilishga majbur boʻladi.

“Odisseyning qaytishi” filmi rejissyori Uberto Pazolini (“Yakkama-yakka”, “Aziz doʻst”) mashhur Per Paolo bilan qarindosh emas, shunchaki bir xil familiyali. Biroq Uberto — buyuk Lukino Viskontining jiyani va graf boʻlib, shu bois mashhur togʻasining soyasida abadiy qolishdan qoʻrqib, orzu qilgan kino karyerasini koʻp yillar davomida keyinga surib kelgan. Aytgancha, ushbu filmda graf Uberto boshqa Pazolinining fiziologik ochiqligini Viskontining nafis romantizmi bilan uygʻunlashtirishga erishdi. Manzaralar ajoyib, janglar tabiiy, Reyf Fayns (“Shindler roʻyxati”) oʻzining taniqli iztirob toʻla nigohi bilan va Julett Binosh (“Shokolad”) oʻzining yashirin, ammo bexato ilgʻash mumkin boʻlgan ichki alangasi bilan tomoshabinlarga deyarli mukammal Odissey va Penelopani namoyish etdilar. Odissey shunday jang qiladiki, buning uchun hatto navbatdagi oddiy jangari filmni ham oʻtkazib yuborishga arziydi.

“Avval. Hozir. Keyin”

12-dekabr

1990-yillarda Robert Zemekis chegarasiz daho hisoblanardi. “Tosh bilan roman”, “Kelajakka qaytish”, “Quyon Rojerni kim tuzoqqa tushirdi?” va nihoyat, “Forrest Gamp” kabi turli xil filmlar bilan insoniyatni ketma-ket xushnud etib, u barcha janrlarga qodir rejissyor taassurotini qoldirardi. Aynan shu narsa uning boshiga yetdi: mistikaga berilib ketgan Zemekis “Forrest Gamp”ning haddan tashqari shirin-shakarligini yumshatgan kinoyani yoʻqotib qoʻydi. U oddiy professional darajasiga tushib qoldi, uning filmlari keskin tanqid qilinmasdi, ammo hayrat ham uygʻotmasdi.

Chamasi, Zemekis oʻz xatosini anglab, ildizlariga qaytishga qaror qildi. Uning yangi filmida Tom Henks va Robin Rayt — “Forrest Gamp” filmidagi ajoyib juftlik rol ijro etgan. Filmning oʻzi Amerikaning Yangi Angliyasidagi bir joyning qadimgi davrlardan to uzoq kelajakkacha boʻlgan, lekin asosan zamonamiz haqidagi keng qamrovli hikoyasidir. Sevgi va nikoh, oila va farzandlar, quchoqlashishlar va koʻz yoshlari - inson hayotini tashkil etuvchi barcha unsurlar turli xil tarkibli bu konfet qutisida oʻz oʻrnini egalladi. Biroq, tarkiblar biroz shirin chiqdi: film yana muloyimlik bilan tanqid qilinmoqda, bu safar — melodramaning haddan ziyodligi uchun.

“Uy ruhi Kuzya”

19-dekabr

Uy ruhi Kuzya eski dala hovlisini ziyorat qilgan oilaning yuklariga yashirinib, Yalmogʻiz kampirning asirligidan qochib qutuladi. Endi u qizaloq Natashaning kvartirasida yashaydi va ular birgalikda Kuzyaninig tilaklar bajara oladigan sehrli sandiqchasini kampirdan qutqarishlari kerak. Biroq Yalmogʻiz kampir asir va sandiqchani yoʻqotishni istamaydi va Kuzya hamda Natashani taʼqib qilish uchun haqiqiy dunyoga keladi. Ular sandiqchani qutqarishlari va yovuz jodugarning makkor rejalarini barbod qilishlari lozim.

Mashhur sovet multfilmi yangi yil arafasida katta ekranda jonlandi. Syujet asosi deyarli toʻliq saqlanib qolgan — bu yerda qizaloq Natasha ham, Kuzyaninig sandiqchasi ham, hatto Garik Xarlamov ovoz bergan bosh uy ruhi Nafanya ham bor. Faqat Kuzya tozaroq koʻrinishga ega boʻlib, kattaligi va shakli Cheburashkani eslatuvchi katta ochiq koʻzlar paydo boʻldi. Kattalar ham murakkab boʻlmagan kinoshda yashiringan maʼnolarni topish orqali koʻngil ochishlari mumkin: Yalmogʻiz kampir “Shayton Prada kiyadi” filmidagi Miranda Pristli qiyofasini oʻzlashtirgan, Nafanya “ming laʼnat” deb soʻkinadi, choʻmilayotgan Kuzya esa “O-o-o, iliq suv keldi” deb zavqlanadi. Oxirgisini hamma darrov ilgʻaydi: soʻnggi “Taqdir hazili” filmidan beri hali bir yil oʻtgani yoʻq.

“Archa-11”

19-dekabr

Chamasi, Rossiya shaharlari uchun tanlov oʻtkazish vaqti keldi. Har bir shahar navbatdagi “Archa” filmlarining suratga olish joyi boʻlish, shu orqali aholisida faxr uygʻotish va keng koʻlamli suratga olishlar tufayli shahar budjetini toʻldirish imkoniyatiga ega. Qoʻy, eng kuchlisi gʻalaba qozonsin! Hozircha esa keyingi yangi yil moʻjiza-filmining suratga olish joyi tasodifan tanlanmoqda. Bu, albatta, unchalik adolatli emas, biroq yangi yil kunlarida oddiy odamlarning taqdirlarining chirmashib ketishi va orzularining roʻyobga chiqishi haqidagi tugamas franchise ruhiga juda mos keladi.

Bu safar Almetevskka omad kulib boqdi, u yerda yangi yil kechasida millatlararo doʻstlik tantana qiladi. Kottej posyolkasining qoʻriqchisi Yura amaki (Dmitriy Nagiyev — “Jismoniy tarbiya oʻqituvchisi”) oʻzining sevimli mini-choʻchqachasi Kostyani qutqaradi, jozibali Damir (Ruzil Minekayev — “Yigit soʻzi”) atrofdagi qizlarning gʻam-tashvishlarini tarqatadi, Zolushka — 19 yoshli yangi aktyor Mariya Raskina esa oʻz orzusidagi erkak, turk aktyori Burak Ozchivit bilan uchrashishni orzu qiladi. Keyin nima boʻlishini “Archa” muxlislari, albatta, bilishadi. Shuningdek, ular Burak Ozchivitning kimligini ham aniq bilishadi. Qolganlarga shuni tushuntiramiz: 2005-yilda Ozchivit “Dunyoning eng yaxshi modeli” tanlovida ikkinchi oʻrinni egallagan. Demak, tomosha qilishga arzigulik narsa bor.

“Oxirgi ronin”

26-dekabr

Postyadroviy dunyo. Global apokalipsis. Insoniyatning sobiq ulugʻvorligidan faqat qurol-yarogʻ va oʻq-dorilar qolgan, bular dunyo valyutasiga aylangan. Yana hayotsiz sahroning har bir aholisi qayerdandir topishga erishgan sifatli teridan tikilgan plashlar ham bor. Albatta, oxirgi sartaroshxona ham yaqin atrofda yashiringan boʻlsa kerak, chunki bosh qahramon Yuriy Kolokolnikovning (“Taxtlar oʻyini”) soch turmagi va soqolining tartibliligiga havas qilsa arziydi. Qahramon oʻzini Ronin deb ataydi, ammo koʻproq ishonch bilan - yaramas. U otasining qotillarini izlab sahroni kezadi, negadir yoʻl-yoʻlakay atrofning xaritasini tuzib boradi. Tez orada unga oʻsmir qiz Mariya (Diana Enakayeva - “Muz”) qoʻshiladi, u tugʻilgan joyiga kuzatib borish uchun pul toʻlashga tayyor. Ular u yerda nimani izlayotganlarini, chamasi, qahramonlarning oʻzlari ham bilishmaydi, bu ularni tashvishga ham solmaydi. Chunki haqiqiy samurayda maqsad yoʻq - faqat yoʻl bor.

“Oxirgi Ronin” klipmeyker Maks Shishkinning katta kinosidagi debyuti boʻldi. Reklama roliklarining rejissyori Timur Bekmambetov namunasi, shubhasiz, ilhomlantiradi, ammo Shishkin hali ijodiy azoblar sahrosida oʻz yoʻlini topishi kerak. U xaritani allaqachon tuzganga oʻxshaydi va undagi moʻljal nuqtalari oddiy koʻz bilan koʻrinadi: “Telba Maks”dan sahro, “Taxtlar oʻyini”dan taxt, “Garri Potter”dan plashlar va niqoblar, “Leon”dan qahramonning soch turmagi va hatto Robert de Niro ishtirokidagi “Ronin” filmidan kartina nomining qizil harflari. Oʻziga xos rus kinosidan, ehtimol, faqat yadroviy apokalipsis qolgan. Xoʻsh, oʻylab koʻrilsa, bu ham mavzu.

“Yaxshiroq boʻlish. Robbi Uilyams tarixi”

26-dekabr

Mashhur musiqachilar haqidagi biopiklar hozirgi kunda urfga kirgan yoʻnalish va Robbi Uilyamsning kinobiografiyasi uni juda tabiiy davom ettiradi. Film pop xonandasining bolaligi, mashhur Take That yigitlar guruhi tarkibidagi yutuqlari va gʻoyat muvaffaqiyatli yakka kariyerasi haqida hikoya qiladi. Qarindoshlar va hamkasblar, muxlislar va tanqidchilar, dunyo va ijod bilan munosabatlar — qisqasi, hamma narsa odatdagidek. Ha, deyarli.

Anʼanaviy biopikadan kichik bir farq bor: Robbi Uilyams tomoshabinlar oldiga shimpanze qiyofasida chiqadi. Bu rejissyorning aqldan ozgan fantaziyasi emas, balki haqiqiy Robbi Uilyams va rejissyor Maykl Greysi (“Buyuk shoumen”) oʻrtasidagi jiddiy ijodiy kelishuvning natijasi. Uilyamsning aytishicha, odamlar yaqinlariga qaraganda hayvonlarga koʻproq achinishadi va shuning uchun ular Greysi bilan shunday gʻayrioddiy usulda tomoshabinlarning bosh qahramonga boʻlgan hamdardligini oshirishga qaror qilishgan. Agar oʻylab koʻrilsa, bu fakt haqiqatan ham sanʼatkor haqida koʻp narsani aytib beradi.