O‘tmishdagi kelajak: Avvalgi yillar filmlarida 2025-yil qanday tasvirlangandi?

Quyidagi kartinalarda uchinchi jahon urushi ham, postapokaliptik bo‘shliqlar ham, xalqaro hukumatning avtoritar hokimiyati ham mavjud. Bizga ekologik ofatlar, yirtqich hayvonlarning hujumi va mashinalarning qo‘zg‘oloni va’da qilinmoqda. Umuman olganda, hamma narsa odatdagidek — normal shunday yil.

O‘yin yakuni — Bronks uchun so‘nggi jang (1983)

Ro‘yxatni qirq yildan ko‘proq vaqt oldin chiqarilgan “O‘yin yakuni — Bronks uchun so‘nggi jang” italyan fantastik jangari filmi bilan boshlaymiz. Ushbu kartina mualliflari o‘z avlodlariga nisbatan unchalik optimistik kayfiyatda emas edi — ularning tasavvurida insoniyat mojarolarga botib ketishi, yadro urushi uyushtirishi va sivilizatsiyani amalda yo‘q qilishi kerak edi. Post-apokaliptik dunyo xarobalarida yagona ko‘ngilochar narsa shafqasiz omon qolish o‘yinlari bo‘lib, unda ba’zilar ishtirok etadi, boshqalari esa buni jonli efirda kuzatadi. Yo‘q, bu “Yuguruvchi odam” emas — Stiven King o‘z kitobini endigina yozgan, Shvarsenegger bilan ekranlashtirilgunga qadar esa yana to‘rt yil bor...

Kelajak ovchilari (1988)

“Kelajak ovchilari” fantastik jangari filmi syujetining oxirida halokatning oldini olish uchun 1980-yillarda 2025-yilgi yadroviy urush vayron qilgan qahramonning sakrashi mavjud bo‘lsa-da, bu kartina “Terminator” bilan emas, balki “Indiana Jons” bilan taqqoslanadi. Gap shundaki, kelajakni qutqarish uchun qahramonlar afsonaviy Abadiyat Nayzasini topishlari kerak, u esa Filippin changalzorlarida yashiringan va yovuz jangchilar to‘dasi tomonidan qo‘riqlanadi. Yosh Robert Patrik (“Terminator”ga yana bir bor ehtiromimiz bo‘lsin) mittilar, amazonkalar, telba nasistlar va hatto Bryus Lining qiyofadoshi bilan jang qiladi. Hammasi kelajagimizni saqlab qolish uchun!

Kelajak sporti (1998)

Bu g‘alati hodisani tushuntirib bera olmayman — fantastik filmlarda sportning yangi turlarini o‘ylab topishni juda yaxshi ko‘rishadi. Albatta shafqasiz va iloji boricha qonli bo‘lishi kerak. Bu yerda o‘sha “Yuguruvchi odam”, “Rollerbol” va “Ajal poygasi”ni eslash mumkin. Mana yana bir misol - "Kelajak sporti" sarlavhali surat. Mualliflarning fikriga ko‘ra, 2025-yilga kelib, NBA parchalanganidan so‘ng, “kelajak sporti” — basketbol, xokkey, beysbol, boks va skeytbording aralashmasi tomoshabinlar orasida eng mashhur bo‘ldi. Shu bilan birga, uning qoidalari shunchalik murakkabki, ularni hamma o‘yinchilar ham tushunmaydi. Ko‘rinishi yomon, ma’nosi yo‘q, ammo Uyesli Snayps dredlar bilan.

Oy farzandi (2003)

XXI asrga o‘tamiz. 2003-yilda Yaponiyada Osiyodagi vampirlarning murakkab hayoti haqida "Oy bolasi" fantastik jangari filmi chiqdi. Bosh qahramon eng dahshatli iqtisodiy inqiroz boshlangan Kunchiqar mamlakatdan Osiyo qit’asiga qochishga majbur bo‘ladi. Bu yerda u o‘g‘rilar to‘dasining boshlig‘i bo‘ladi, ammo boshqa vurdalklar tomonidan hukmronlik qilish da’volariga duch keladi, bu esa bema’ni otishmalar va janjallarga olib keladi (vampirlar esa oddiy o‘qlarga chidamli). Natijada hamma yarashadi, turmush quradi va tongni kutib olish uchun dengiz sohiliga boradi. Ushbu filmdan bilishimiz kerak bo‘lgan asosiy narsa - 2025-yilda Yaponiya uchinchi dunyoning qashshoqlashgan mamlakatiga aylanadi.

Vaqt patruli 2: Berlin qarori (2003)

Jan-Klod Van Damm ishtirokidagi asl kartina singari, “Vaqt patruli 2” fantastik durdonalar panteonidan joy olishga loyiq emas, garchi, shubhasiz, davomi yanada mazmunli, mantiqiy va qiziqarli bo‘lsa ham. Bu ko‘p jihatdan mualliflarning xatolar ustida ish olib borgani va mahalliy “Vaqtinchalik o‘zgarishlarni boshqarish”ni oqilona va mas’uliyatli qilgani bilan bog‘liq. Biroq, 2025-yilda idora yana inqiroz markaziga tushadi — taymkoplardan biri 1940-yillarga qaytib keladi va insoniyat tarixidagi eng qonli urushning oldini olish uchun Gitlerni o‘ldiradi. Bu, albatta, yaxshilik bilan tugamaydi. 2025-yil bu yerda unchalik depressiv bo‘lmasa ham.

Krisalis (2007)

Fransuz fantastik dramasi “Krisalis”da bir necha davrlar bir-biri bilan chirmashib ketgan va 2025-yilda kartinaning faqat bir qismi sodir bo‘ladi. Ammo 2000-yillarning o‘rtalarida Yevropada kelajakni qanday umumiy ko‘rinishda ko‘rishgani yanada qiziqarli. Nima ham derdik, ertangi kun (biz uchun esa bugungi kun) ularga texnologik, ammo xavotirli ko‘rinardi. Tasma syujeti sirli nufuzli plastik jarrohlik klinikasi atrofida bo‘lib, unda shifokorlar nafaqat o‘z bemorlarining qiyofasini o‘zgartiradi, balki ularning xotirasi va shaxsini qayta ishlaydi, bu esa mijozlarni tom ma’noda boshqa odamlarga aylantiradi.

Zebramen 2: Zebra shahriga hujum (2010)

Siz bunday superqahramonni eslay olmasligingiz mumkin, ammo yapon madaniyati uchun Zebra-odam muhim ahamiyatga ega - yo‘l-yo‘l ot niqobini kiygan sobiq o‘qituvchi haqidagi manga asosida dilogiyani sahnalashtirish bilan Takasi Miikaning o‘zi shug‘ullangani bejiz emas. Ikkinchi “Zebramen”da syujet 2025-yilda uchib ketadi, u yerda Tokio Zebra-siti deb o‘zgartirildi va unda jazosiz qotilliklar qonuniylashtirildi, faqat Zebra-taymning qat’iy besh daqiqalik oralig‘ida, lekin har kuni. Ushbu fonda Zebra Qirolichasi yordamida dunyoni o‘zga sayyoraliklardan qutqarish uchun Zebra-odam yana niqobini kiyishga majbur bo‘ladi (ha, ha, so‘ramang, buni bir abzasda tushuntirib bo‘lmaydi).

U (2013)

Ehtimol, rejissyor Spayk Jonsning “U” fantastik melodramasida 2025-yil uchun qilgan bashorati eng aniq bo‘lib chiqdi, chunki film mohiyatan shaxsiy kompyuter operatsion tizimining sun’iy intellekt va oddiy odam bilan yaqin aloqasi haqida hikoya qiladi. Haqiqatda, bugun har kim shunday virtual “mavjudot” bilan muloqot qila oladi — u Alisaning aqlli ustunida yashaydimi yoki Iishkaning Claude Sonnet botining kuchli so‘zidan uyalmaydimi. Biz neyron tarmog‘idagi suhbatdoshni jismoniy qobiqqa o‘xshatish darajasigacha yetib bormadik, ammo 2025-yil oxirigacha bu sodir bo‘lmaydi deb kim ishonadi?