Yevropada 2025-yilgi jazirama: qaysi davlatlar aziyat chekmoqda va bu borada olimlar nima deydi?

2025-yil yozida jazirama Yevropani qamrab oldi. Jahon OAV xabarlariga ko‘ra, ayrim mamlakatlarda havo harorati rekord darajaga yetib, 40°C dan oshdi. Mahalliy hokimiyatlar fuqarolardan ehtiyot bo‘lishni va sog‘likka zarar yetkazmaslikni tavsiya qilmoqda: qurg‘oqchilik, kuchli shamollar va jazirama o‘rmon yong‘inlariga va hattoki o‘lim holatlariga olib kelishi mumkin.

Yevropadagi jazirama 2025: eng ko‘p aziyat chekkan mamlakatlar

Italiya

Mamlakatning 17 mintaqasida “qizil” xavf darajasi e’lon qilindi. Ularga Rim, Milan va Neapol, shuningdek, Toskana, Latsio, Kalabriya, Umbria va Apuliya mintaqalari kiradi.

Italiyaning poytaxti Rimda sayyohlar Kolozey soyasiga yashirinib, Trevi favvorasi yonida soyabon xarid qilib, hatto jamoat favvoralaridan ichimlik suv ichib, jaziramadan qochishga urinmoqda. Milanda esa limonad sotuvchilari ichimlikni bepul tarqatishga o‘tgan.

Ispaniya

Ispaniyaning Milliy meteorologiya agentligi mahalliylar va sayyohlarga ogohlantirish berdi: iyun va iyul oxirgi o‘n yilliklardagi eng issiq oylar bo‘lishi mumkin. Mamlakat janubida, ayniqsa Sevilyada kunduzgi harorat 42°C ga yetdi. Portugaliya bilan chegaradosh El Granada shahrida esa 46°C kuzatilgan.

Turkiya

Turkiyada ham havo harorati +40°C dan oshmoqda. Mamlakatda o‘rmon yong‘inlari avj olgan. Izmir, Bursa, Tekirdag, Sakarya va Adana shaharlarida favqulodda holat e’lon qilingan.

O‘t o‘chirish ishlari uchun yer usti va havo texnikasi safarbar etilgan. Adana shahrida suv olish paytida o‘t o‘chirish samolyoti halokatga uchragani haqida xabar berildi.

Gretsiya

Gretsiyaning plyajlari 2025-yil yozida nafaqat sayyohlar, balki mahalliy aholi — xususan, Afina shahrining aholisi tomonidan to‘lib ketgan. Ular kuchli jazirama (+43°C quyoshda) tufayli dam olish uchun dengiz bo‘yiga yo‘l olishgan.

Boshqa davlatlar

“Tumanli Albion” ham jaziramadan chetda qolmadi: Londonda Wimbledon tennis turniri ochilishi vaqtida +35°C harorat prognoz qilinmoqda.

G‘arbiy Yevropa davlatlari — Germaniya va Fransiyada ham harorat rekord darajaga yetgan. U yerda qurg‘oqchilik va o‘rmon yong‘inlari xavfi bor. Fransiya hukumati iyun oxirida favqulodda yig‘ilish o‘tkazib, ba’zi hududlarda maktablarni yopish to‘g‘risida qaror chiqardi.

Olimlar va sinoptiklar nima deydi?

2025-yilgi jazirama sababi sifatida G‘arbiy Yevropa ustida joylashgan yuqori bosim tizimi — “issiq gumbaz” ko‘rsatilmoqda. Bu tizim issiq havoni ushlab turadigan ulkan shisha gumbazga o‘xshaydi. Gumbaz shakllanganda, yuqori bosim issiq havoni to‘plab, issiqlikni ichkariga — xuddi issiqxona kabi qamab qo‘yadi. Bu tizim Shimoliy Afrikadan kelayotgan qizigan havo oqimlarini Yevropaga tortadi.

Olimlar bunday anomal issiqlikni to‘g‘ridan-to‘g‘ri iqlim o‘zgarishi bilan bog‘lamoqda. Sinoptiklarning fikricha, 2100-yilga borib Yevropada har yili 50°C dan yuqori haroratlar qayd etilishi mumkin.