Баъзан улар қайтиб келади: декабрь ойида бизни қандай премьералар кутмоқда?
Декабрдаги премьералар томошабинларга кўплаб эски қаҳрамонлар ва таниш сюжетлар билан янгича услубда учрашишни таклиф этади. Гўзал Джуд Лоу «Сокин биродарлик» фильмида кекса ФТБ агенти ролини ижро этади, Том Ҳенкс яна Форрест Гампнинг ёқимтой қиёфасига киради, аммо бу сафар «Ўшанда. Ҳозир. Кейин» фильмида анъанавий IQ билан, уйқужон Кузя эса худди шу номдаги бадиий фильмда болалар билан ювилиб-тараниб, кўзлари чақнаган фариштача қиёфасида учрашади. Toping.uz декабрдаги энг қизиқарли премьералар ҳақида сўзлаб беради.
Уч қаҳрамон
1 декабрь
Жиноятчиликка қарши курашда бирдамлик, мардлик, жасорат ва қатъият ила ўз хизмат вазифаларини ўтаётган бир қанча Ички ишлар ходимлари фаолияти ҳақида сўз борадиган «Уч қаҳрамон» фильми Шоҳруҳ Расуловнинг йирик лойиҳаларидан бири. Фильм премьерасидан анча аввал ижтимоий тармоқларда автобуснинг сувга қулаётгани видеоси тарқалганди. Бу кадрлар айнан ушбу фильмнинг суратга олиш жараёнларидан лавҳалар бўлгани таъкидланган. Ушбу воқеа сабабли ҳам кинокартина премьерадан олдинроқ тилларга тушган.
Фильм воқеалари тилла буюмлар дўконига тушган ўғрилар ҳақидаги саҳна билан бошанади. Уларни қўлга олмоқчи бўлган профилактика ходимларидан бири вафот этади. Иккинчисига эса бу воқеа ёмон таъсир қилади. Шундан сўнг тартибсизликлар ҳукм сураётган, безориликлар кўпайган Тошкент тасвирлари намойиш этилади. Мамлакатда машҳур бўлган Telegram бот орқали ҳар хил жиноятлар қилиш урфга киргани айтиб ўтилади. ЙПХ ва ППХ ходимлари ҳамда профилактика инспектори уларнинг асосий қароргоҳини билиб, қарши курашишни ният қилади.
«Сокин биродарлик»
5 декабрь
1983 йил. АҚШда бир қатор шафқатсиз ўғирликлар содир этилмоқда. Жиноятчилар қотиллик ва зўравонликдан тап тортмайдилар, ФТБ эса жиноятлар ортида бутун мамлакат бўйлаб тартибсизликлар уюштиришни режалаштирган экстремистик гуруҳ турганидан шубҳалана бошлайди. Терговни тажрибали агент Терри Хаск (Джуд Лоу) олиб боради, у «Сокин биродарлик» махфий ташкилотининг экстремистларини топиши ва уни йўқ қилиши керак.
Австралиялик Джастин Курзель («Қотил эътиқоди», «Келли тўдасининг ҳақиқий тарихи»), таниқли ижтимоий детектив устаси, ҳақиқий воқеаларга асосланган сценарийларни афзал кўради. Бу сафар — 1983 йилда ташкил этилган ва «Американи сионистлардан озод қилиш»ни мақсад қилган The Order («Орден») ташкилоти тарихига асосланган. Воқеа ҳазил тариқасида бошланди: ёш нацистлар гоҳ сохта пул сотишга уринганларида қўлга тушар, гоҳ жиноят жойида тўппончаларини йўқотиб қўярди. Аммо кейинчалик катта ўйин муқаррар равишда катта қон тўкилиши билан тугади - дарвоқе, олдинга шошилмаймиз, «Орден» тарихи фильмда асл воқеаларга яқин тарзда ҳикоя қилинади.
«Ҳал қилувчи партия»
5 декабрь
Фильм 1951 йилги шахмат бўйича жаҳон чемпионати — Михаил Ботвинникнинг Давид Бронштейн билан ўйини ҳақида ҳикоя қилади. Иккаласи ҳам — чемпион ҳам, даъвогар ҳам СССР вакили, аммо бу фақат мафкуравий курашнинг авж олишини кучайтиради. Кремль оқимлари ким чемпионлик тожига лойиқлигини аниқлаш учун бўронда тўқнашди. Шахматчиларнинг ўзларига эса доналарни бир амаллаб суриш қолади, холос, бу эса бундай кенг миқёсли сиёсий ўйинда, шубҳасиз, иккинчи даражали масала.
FIDE ҳомийлигида ўтказилган биринчи шахмат чемпионатида Ботвинникнинг Бронштейн билан ўйинини кўпчилик чиндан ҳам ғалати деб ҳисоблайди. Охиридан олдинги партияда Бронштейн чемпиондан бир очко ютиб, деярли ғалабани қўлга киритиб турганда, очиқ-ойдин устунликка эга бўла туриб, фигурани ва кейинчалик бутун партияни бой берди. Бироқ, маълумки, «деярли» ҳисобга олинмайди — спортда ҳам. Кўпчилик мутахассисларнинг фикрича, ўша ўйинда 27 ёшли Бронштейн ажойиб оригинал ўйин кўрсатди ва Ботвинникнинг эски мактаби билан тенг куч бўлди. Аммо фитна назариётчилари ўйин натижасига ИИХК ва шахсан Ботвинникка хайрихоҳлик билдирган Сталин таъсир қилганига ишонишади. Улар доҳига хато қилиш ҳуқуқини беришмайди. Акс ҳолда, бу жуда оддий бўлиб қоларди. Лекин шахматда бундай бўлмайди.
«Одиссейнинг қайтиши»
5 декабрь
Йигирма йиллик саргардонликдан сўнг Троя ғолиби, шоҳ Одиссей Итака қирғоқларига етиб келади. У халқ олдида ўзини ошкор қилишдан қўрқади: ахир у Троя билан урушга энг сара эркакларни олиб кетгану, ёлғиз ўзи қайтиб келди. Аммо давлатда аҳвол чатоқ: халқ оч, мамлакат мустаҳкам қўлли ҳукмдорсиз таназзулга юз тутмоқда, унинг рафиқаси Пенелопа эса ўз уйида асирга айланиб қолган: уни ҳалок бўлган деб ҳисобланган Одиссей ўрнига янги эр танлашга мажбур қилишмоқда ва вақт ўтган сари совчиларни рад этиш тобора қийинлашмоқда. Одиссей ўз севгилиси ва юртини қутқариш учун қайтганини эълон қилишга мажбур бўлади.
«Одиссейнинг қайтиши» фильми режиссёри Уберто Пазолини («Яккама-якка», «Азиз дўст») машҳур Пер Паоло билан қариндош эмас, шунчаки бир хил фамилияли. Бироқ Уберто — буюк Лукино Висконтининг жияни ва граф бўлиб, шу боис машҳур тоғасининг соясида абадий қолишдан қўрқиб, орзу қилган кино карьерасини кўп йиллар давомида кейинга суриб келган. Айтганча, ушбу фильмда граф Уберто бошқа Пазолинининг физиологик очиқлигини Висконтининг нафис романтизми билан уйғунлаштиришга эришди. Манзаралар ажойиб, жанглар табиий, Рейф Файнс («Шиндлер рўйхати») ўзининг таниқли изтироб тўла нигоҳи билан ва Жюльетт Бинош («Шоколад») ўзининг яширин, аммо бехато илғаш мумкин бўлган ички алангаси билан томошабинларга деярли мукаммал Одиссей ва Пенелопани намойиш этдилар. Одиссей шундай жанг қиладики, бунинг учун ҳатто навбатдаги оддий жангари фильмни ҳам ўтказиб юборишга арзийди.
«Аввал. Ҳозир. Кейин»
12 декабрь
1990 йилларда Роберт Земекис чегарасиз даҳо ҳисобланарди. «Тош билан роман», «Келажакка қайтиш», «Қуён Рожерни ким тузоққа туширди?» ва ниҳоят, «Форрест Гамп» каби турли хил фильмлар билан инсониятни кетма-кет хушнуд этиб, у барча жанрларга қодир режиссёр таассуротини қолдирарди. Айнан шу нарса унинг бошига етди: мистикага берилиб кетган Земекис «Форрест Гамп»нинг ҳаддан ташқари ширин-шакарлигини юмшатган кинояни йўқотиб қўйди. У оддий профессионал даражасига тушиб қолди, унинг фильмлари кескин танқид қилинмасди, аммо ҳайрат ҳам уйғотмасди.
Чамаси, Земекис ўз хатосини англаб, илдизларига қайтишга қарор қилди. Унинг янги фильмида Том Хэнкс ва Робин Райт — «Форрест Гамп» фильмидаги ажойиб жуфтлик роль ижро этган. Фильмнинг ўзи Американинг Янги Англиясидаги бир жойнинг қадимги даврлардан то узоқ келажаккача бўлган, лекин асосан замонамиз ҳақидаги кенг қамровли ҳикоясидир. Севги ва никоҳ, оила ва фарзандлар, қучоқлашишлар ва кўз ёшлари - инсон ҳаётини ташкил этувчи барча унсурлар турли хил таркибли бу конфет қутисида ўз ўрнини эгаллади. Бироқ, таркиблар бироз ширин чиқди: фильм яна мулойимлик билан танқид қилинмоқда, бу сафар — мелодраманинг ҳаддан зиёдлиги учун.
«Уй руҳи Кузя»
19 декабрь
Уй руҳи Кузя эски дала ҳовлисини зиёрат қилган оиланинг юкларига яшириниб, Ялмоғиз кампирнинг асирлигидан қочиб қутулади. Энди у қизалоқ Наташанинг квартирасида яшайди ва улар биргаликда Кузяниниг тилаклар бажара оладиган сеҳрли сандиқчасини кампирдан қутқаришлари керак. Бироқ Ялмоғиз кампир асир ва сандиқчани йўқотишни истамайди ва Кузя ҳамда Наташани таъқиб қилиш учун ҳақиқий дунёга келади. Улар сандиқчани қутқаришлари ва ёвуз жодугарнинг маккор режаларини барбод қилишлари лозим.
Машҳур совет мултфилми янги йил арафасида катта экранда жонланди. Сюжет асоси деярли тўлиқ сақланиб қолган — бу ерда қизалоқ Наташа ҳам, Кузяниниг сандиқчаси ҳам, ҳатто Гарик Харламов овоз берган бош уй руҳи Нафаня ҳам бор. Фақат Кузя тозароқ кўринишга эга бўлиб, катталиги ва шакли Чебурашкани эслатувчи катта очиқ кўзлар пайдо бўлди. Катталар ҳам мураккаб бўлмаган киношда яширинган маъноларни топиш орқали кўнгил очишлари мумкин: Ялмоғиз кампир «Қаттиққўл хоним» фильмидаги Миранда Пристли қиёфасини ўзлаштирган, Нафаня «минг лаънат» деб сўкинади, чўмилаётган Кузя эса «О-о-о, илиқ сув келди» деб завқланади. Охиргисини ҳамма дарров илғайди: сўнгги «Тақдир ҳазили» фильмидан бери ҳали бир йил ўтгани йўқ.
«Арча-11»
19 декабрь
Чамаси, Россия шаҳарлари учун танлов ўтказиш вақти келди. Ҳар бир шаҳар навбатдаги «Арча» фильмларининг суратга олиш жойи бўлиш, шу орқали аҳолисида фахр уйғотиш ва кенг кўламли суратга олишлар туфайли шаҳар буджетини тўлдириш имкониятига эга. Қўй, энг кучлиси ғалаба қозонсин! Ҳозирча эса кейинги янги йил мўъжиза-фильмининг суратга олиш жойи тасодифан танланмоқда. Бу, албатта, унчалик адолатли эмас, бироқ янги йил кунларида оддий одамларнинг тақдирларининг чирмашиб кетиши ва орзуларининг рўёбга чиқиши ҳақидаги тугамас франчисе руҳига жуда мос келади.
Бу сафар Алметевскка омад кулиб боқди, у ерда янги йил кечасида миллатлараро дўстлик тантана қилади. Коттеж посёлкасининг қўриқчиси Юра амаки (Дмитрий Нагиев — «Жисмоний тарбия ўқитувчиси») ўзининг севимли мини-чўчқачаси Костяни қутқаради, жозибали Дамир (Рузил Минекаев — «Йигит сўзи») атрофдаги қизларнинг ғам-ташвишларини тарқатади, Золушка — 19 ёшли янги актёр Мария Раскина эса ўз орзусидаги эркак, турк актёри Бурак Озчивит билан учрашишни орзу қилади. Кейин нима бўлишини «Арча» мухлислари, албатта, билишади. Шунингдек, улар Бурак Озчивитнинг кимлигини ҳам аниқ билишади. Қолганларга шуни тушунтирамиз: 2005 йилда Озчивит «Дунёнинг энг яхши модели» танловида иккинчи ўринни эгаллаган. Демак, томоша қилишга арзигулик нарса бор.
«Охирги ронин»
26 декабрь
Постядровий дунё. Глобал апокалипсис. Инсониятнинг собиқ улуғворлигидан фақат қурол-яроғ ва ўқ-дорилар қолган, булар дунё валютасига айланган. Яна ҳаётсиз саҳронинг ҳар бир аҳолиси қаердандир топишга эришган сифатли теридан тикилган плашлар ҳам бор. Албатта, охирги сартарошхона ҳам яқин атрофда яширинган бўлса керак, чунки бош қаҳрамон Юрий Колокольниковнинг («Тахтлар ўйини») соч турмаги ва соқолининг тартиблилигига ҳавас қилса арзийди. Қаҳрамон ўзини Ронин деб атайди, аммо кўпроқ ишонч билан — ярамас. У отасининг қотилларини излаб саҳрони кезади, негадир йўл-йўлакай атрофнинг харитасини тузиб боради. Тез орада унга ўсмир қиз Мария (Диана Энакаева — «Муз») қўшилади, у туғилган жойига кузатиб бориш учун пул тўлашга тайёр. Улар у ерда нимани излаётганларини, чамаси, қаҳрамонларнинг ўзлари ҳам билишмайди, бу уларни ташвишга ҳам солмайди. Чунки ҳақиқий самурайда мақсад йўқ - фақат йўл бор.
«Охирги Ронин» клипмейкер Макс Шишкиннинг катта киносидаги дебюти бўлди. Реклама роликларининг режиссёри Тимур Бекмамбетов намунаси, шубҳасиз, илҳомлантиради, аммо Шишкин ҳали ижодий азоблар саҳросида ўз йўлини топиши керак. У харитани аллақачон тузганга ўхшайди ва ундаги мўлжал нуқталари оддий кўз билан кўринади: «Телба Макс»дан саҳро, «Тахтлар ўйини»дан тахт, «Гарри Поттер»дан плашлар ва ниқоблар, «Леон»дан қаҳрамоннинг соч турмаги ва ҳатто Роберт де Ниро иштирокидаги «Ронин» фильмидан картина номининг қизил ҳарфлари. Ўзига хос рус киносидан, эҳтимол, фақат ядровий апокалипсис қолган. Хўш, ўйлаб кўрилса, бу ҳам мавзу.
«Яхшироқ бўлиш. Робби Уильямс тарихи»
26 декабрь
Машҳур мусиқачилар ҳақидаги биопиклар ҳозирги кунда урфга кирган йўналиш ва Робби Уильямснинг кинобиографияси уни жуда табиий давом эттиради. Фильм поп хонандасининг болалиги, машҳур Take That йигитлар гуруҳи таркибидаги ютуқлари ва ғоят муваффақиятли якка кариераси ҳақида ҳикоя қилади. Қариндошлар ва ҳамкасблар, мухлислар ва танқидчилар, дунё ва ижод билан муносабатлар - қисқаси, ҳамма нарса одатдагидек. Ҳа, деярли.
Анъанавий биопикадан кичик бир фарқ бор: Робби Уильямс томошабинлар олдига шимпанзе қиёфасида чиқади. Бу режиссёрнинг ақлдан озган фантазияси эмас, балки ҳақиқий Робби Уильямс ва режиссёр Майкл Грэйси («Буюк шоумен») ўртасидаги жиддий ижодий келишувнинг натижаси. Уильямснинг айтишича, одамлар яқинларига қараганда ҳайвонларга кўпроқ ачинишади ва шунинг учун улар Грэйси билан шундай ғайриоддий усулда томошабинларнинг бош қаҳрамонга бўлган ҳамдардлигини оширишга қарор қилишган. Агар ўйлаб кўрилса, бу факт ҳақиқатан ҳам санъаткор ҳақида кўп нарсани айтиб беради.