Қаҳва ичимликларининг фарқига боришни ўрганамиз: янги бошловчилар учун қўлланма
Қаҳва – худди ейиладиган атир каби ўзига хос ва ноодатий хусусиятларга эга, шунингдек анжир, резаворлар, карамел ва бошқа ноталар билан бой ичилмликдир. Дунёнинг энг машҳур ичимлигининг фарқига боришни ўрганамиз ва “арабика” ёки “робуста” деган сўзларни эшитганда уялиб қолмаймиз.
Yangi yilga eng yaxshi sovg‘ani topdik. BU NIMA?
Қаҳванинг фарқига бориш: назарияси
Мамлакатларга кўра
Дунёда 4 та асосий қаҳва экспорт қиладиган мамлакатлар бор: Колумбия, Бразилия, Ветнам ва Индонезия. Аммо бошқа навлар ҳам мавжуд.
Бразилия қаҳваси – кучли ва енгил ёнғоқ таъми билан.
Гватемала – гуллар ва зираворлар ноталари билан.
Ҳиндистон – кучли ва шоколадли ноталар билан.
Кения – ёқимли нордон таъмга эга.
Турларига кўра
Қаҳва турларининг сони кўп, аммо ичиш учун мақбул бўлганлари иккита: арабика ва робуста.
Арабика юмшоқ ва бой таъмга эга, у ўзининг енгил қаҳва доналари ва нисбатан камроқ кофеин миқдори билан ажралиб туради. Ушбу нав қаҳвага ёқимли нордон таъм беради.
Робуста эса, таъми камроқ, аччиқроқ, зичроқ кремга эга ва кофеин миқдори юқорироқ бўлади.
Қовурилиш даражасига кўра
Енгил қовурилган қаҳва нордон ва кескин таъм беради.
Қорайтирилган қаҳва эса зичроқ ва бойроқ таъмга эга.
Ҳаддан ташқари қовурилган доналарда кўмир таъми пайдо бўлади. Қаҳванинг аромати ва таъми фақат қовурилиш даражасига эмас, балки навига ҳам боғлиқ эканлигини ҳам унутмаслик керак.
Майдалаш турига кўра
Қаҳва уч хил майдаликда бўлади: йирик, ўрта ва майда.
Майда тури турк қаҳваси тайёрлаш учун мос келади.
Ўрта тури – рожок типидаги кофеваркалар учун.
Йирик майдаланган тури эса френч-пресси учун мос келади.
Тайёрланиш жараёнига кўра
Қаҳва тайёрлашнинг кўплаб усуллари мавжуд, бу ичимликнинг барча имкониятларини очиб беради. Шу билан бирга, қайси усул сизга мос келишини билиб оласиз ва ўзингизни қаҳва дунёсида янгиликка интилувчи ёки консерватор эканлигингизни аниқлайсиз.
Қаҳвани нимада тайёрлаш яхшироқ?
Бу турка, гейзерли ёки капсулали кофеварка, френч-пресс, кемекс ёки аэропресс бўлиши мумкин. Лекин энг қулайи – кофемашина, айниқса, ҳозирда уларнинг ҳамёнбоп вариантларидан тортиб премиумгача бўлган кўплаб турлари мавжуд.
Қаҳванинг фарқига бориш: амалиёти
Татиб кўришни бошланг
Бунинг учун яхшиси турли қаҳва турларини оддий кафеларда эмас, балки махсус қаҳвахонада татиб кўришингизни тавсия қиламиз. Айнан ўша ерда қаҳвани тўғри тайёрлашга бўлган ёндашув, қаҳва донларининг яхши танлови ва тўғри қовурилишини (енгил ёки ўртача) барафсил кўришингиз мумкин. Фақат қаҳвани ҳақиқий таъмини тушуниш учун уни суюқ қаймоқ, сироп ёки маршмеллоу билан эмас, соф ичимлик сифатида ичинг.
Яхши қаҳвахонанинг белгиси: қаҳва донлари пакетлари кўринадиган жойда туради, менюда сутсиз қаҳва вариантлари ва альтернатив тайёрлаш усуллари (фильтр, аэропресс, кемекс) мавжуд, баристалар эса қаҳва ҳақидаги ҳар қандай саволга жавоб бера олади.
Сироп ва сутдан воз кечинг
Қўшимча топинглар ва бошқа қаҳвага қўшиладиган қўшимчалар унинг ҳақиқий таъмини сўндиради. Агар мақсадингиз қаҳванинг фарқига боришни ўрганиш бўлса, фильтр ёки В-60 воронкаси орқали тайёрланган фақат қора қаҳва: эспрессо, американо ичиб кўринг. Ёдингизда тутинг: сифатли қаҳва аччиқ эмас, нордон ва енгил ширин таъм беради.
Қаҳва устидан ҳеч нарса истеъмол қилманг
Торт, чизкейк ёки ширинлик – албатта яхши фикр, аммо қаҳванинг фарқига боришни ўрганаётган вақтда эмас. Қора қаҳвани соат 16:00 гача ичган маъқул, дея овқатланиш бўйича мутахассислар ва Европа олимлари тавсия қилади.
Таъм билувчи рецепторларингизни машқ қилинг
Қаҳва турларини фарқига боришнинг бир неча машқлари мавжуд. Бир нечта қаҳва навини сотиб олинг, уларни тайёрланг ва кичик чашкаларга қуйиб чиқинг. Ҳар бир чашкадан бир қултум ичинг, барча таъм нозикликларини ҳис қилишга ҳаракат қилинг. Кузатишларингизни дафтарга ёзиб боринг. Вақт ўтган сари таъмни ажрата билиш қобилиятингиз ривожланади.
Бир навга боғланиб қолманг
Турли ишлаб чиқарувчиларнинг қаҳваларини татиб кўринг, уни уйда тайёрлашни ўрганинг, турли усулларда қаҳвахонада буюртма беринг – буларнинг барчаси нафақат ичимликнинг таъм ва ароматини яхши тушунишга, балки ўзингизга ёқадиган қаҳва турини топишга ёрдам беради.
Қаҳва – бу сизнинг шахсий профилингиз. Масалан: ширинликни яхши кўрувчи қаҳва ихлосмадлар одатда Эфиопия қаҳвасини ёқтиради. Кимдир Кениянинг мевали нордон таъмига ошуфта, кимдир эса Колумбиянинг чуқур ва классик таъмини афзал кўради. Қизиқиб қолдингизми? Қаҳвани тушунишни бошланг ва ўзингиз учун энг яхшисини кашф қилинг!
Қандай қилиб қаҳва доналарини танлаш керак? 5 та усул
- Фақат “биографияси” бор қаҳва қадоқларини танланг. Қадоқ ёрлиғида ишлаб чиқарувчи, нав, кучлилик даражаси ва ичимликнинг таъм хусусиятлари ҳақида тўлиқ маълумот бўлиши керак.
- Дефект, букилиш ва тешиклари бўлган қадоқларни сотиб олманг. Агар ҳақиқатан ҳам қаҳва билармони бўлишни истасангиз, “Wилдберриес” каби сайтлар орқали ёки оддий супермаркетлардан қаҳва харид қилманг.
- Ишлаб чиқарилган (қовурилган) санасини текширинг. Қаҳванинг қовурилган ва қадоқланган санасига эътибор беринг. Шунингдек, унинг сақлаш муддатини ўрганиб чиқинг.
- Қаҳвани “заҳира”га сотиб олманг. Қаҳвани килограммлаб харид қилманг – бу гречка эмас. Қаҳва ҳаво таъсирида тезда ўз таъмини йўқотади.
- Бариста билан маслаҳатлашинг. Агар қаҳвани махсус қаҳвахонадан сотиб олаётган бўлсангиз, нимани кутаётганингизни баристага айтиб беринг ва қаҳва дони, тайёрлаш усуллари ёки қовурилиш ҳақида исталган саволларни беринг. Бу сизга қаҳванинг фарқига боришни тезроқ ўрганишга ёрдам беради.
Агар жараёндан жуда илҳомланиб, уйингизда бариста бўлиб кўрмоқчи бўлсангиз, ёки кофемашина сотиб олишни режалаштираётган бўлсангиз, қуйида $680 гача бўлган бюджетли ва сифатли моделлардан бир нечтасини кўриб чиқинг. Офис, қаҳвахона ёки нуфуз ва сифатни қадрлайдиган инсон учун совға сифатида эса премиум даражадаги машиналарни танлашингиз мумкин.
