Телефон рақам орқали сиз ҳақингизда билиб олишнинг 7 усули: бу қандай ишлайди?
Телефон рақами – бу алоқа воситасидан кўра кўпроқ нарсани англатади.
Маълум бўлишича, телефон рақамингиз орқали сиз ҳақингизда жуда кўп маълумотларни билиб олиш мумкин: тўлиқ исмингиздан тортиб, жойлашув ва қизиқишларингизгача. Бу қандай амалга оширилади ва қандай маълумотларни олиш мумкин? Келинг, телефон рақами орқали маълумот олишнинг еттита асосий усулини кўриб чиқамиз.
1-усул: Ижтимоий тармоқлар
Кўпчилик ижтимоий тармоқлардаги аккаунтларини телефон рақамларига боғлайди, масалан, Facebook, Instagram ёки VKontakte. Ушбу тармоқларда телефон рақами орқали қидириш ёрдамида профилингизни осонгина топиш мумкин. Профилингизда эса исм, фотосурат, яшаш жой, қизиқиш ва бошқа кўплаб маълумотлар мавжуд бўлади. Агар махфийлик созламаларини ўрнатган бўлсангиз ҳам, очиқ маълумотлар орқали одамлар профилингизни кўриб, сиз ҳақингизда кўп нарсаларни билиб олишлари мумкин.
2-усул: Тескари Интернет қидируви
Махсус хизматлар мавжуд бўлиб, улар телефон рақами орқали тескари қидирувни амалга оширади. Бундай хизматларда телефон рақамини киритиш орқали рақам эгаси ҳақида, жумладан, унинг исми, манзили ва бошқа контакт маълумотларини олиш мумкин. Айрим хизматлар бу маълумотларни бепул тақдим этади, бошқалари эса маълум тўловни талаб қилади.
3-усул: Ахборотларнинг фош этилиши
Телефон рақам ҳақидаги маълумотлар кўпинча турли хизмат ва иловалардан сизиб чиқадиган маълумотларнинг қурбонига айланади. Кибержиноятчилар телефон рақам ва улар билан боғлиқ маълумотларни ўз ичига олган маълумотлар базаларидан фойдаланиши мумкин. Бундай маълумотлар фақат исм ва манзилингизни эмас, балки бошқа шахсий маълумотлар, жумладан, молиявий маълумотларни ҳам ўз ичига олиши мумкин.
4-усул: Геолокация хизматлари
Кўплаб мобил иловалар телефонингизнинг геолокациясига киришни сўрайди. Ушбу маълумотлар ҳозирги жойлашувингизни аниқлаш учун ишлатилиши мумкин. Бундан ташқари, махсус дастур ва хизматлар ёрдамида ҳаракат ва одатий маршрутларингиз ҳақида маълумот олиши мумкин. Бу категория ичига ижтимоий тармоқларни ҳам киритиш керак, чунки кўплаб фойдаланувчилар ўз жойлашувларини уларда кўрсатишади.
5-усул: Оммавий маълумотлар базалари
Кўплаб давлат ва нодавлат маълумотлар базалари телефон рақам эгалари ҳақида маълумотларга эга. Масалан, транспорт воситаларини рўйхатдан ўтказиш, кўчмас мулк ёки профессионал лицензиялар билан боғлиқ базалар бўлиши мумкин. Бундай маълумотлар базаларида қидирувни махсус веб-сайт ва хизматлар орқали осонликча амалга ошириш мумкин.
6-усул: Мобил мессенжерлар
WhatsApp, Viber ёки Telegram каби иловалар аккаунтни телефон рақамига боғлаш имконини беради. Ушбу иловалар фойдаланувчилари сизни телефон рақамингиз орқали топиб, исм, фотосурат ва фаолият ҳолатингизни кўришлари мумкин. Баъзи ҳолларда, агар аккаунтингизга бузиб кирилган бўлса, ҳатто ёзишмаларингизнинг бир қисмини ҳам кўришлари мумкин.
7-усул: Фишинг ва ижтимоий муҳандислик
Фирибгарлар турли ҳийла орқали шахсий маълумотларингизни олишга ҳаракат қилиши мумкин. Масалан, улар сизга қўнғироқ қилиб ёки ёзиб, ўзларини банк ходими ёки бошқа ташкилот вакили сифатида таништириб, тўлиқ исм, манзил, туғилган кунингиз каби маълумотларни сўраши мумкин. Эҳтиёт бўлиб, нотаниш қўнғироқ ва хабарларга ишонманг.
Замонавий дунёда телефон рақами – бу шахсий рақамли ИД бўлиб, шахсий маълумотларингизни ошкор қилиш хавфи қанчалик осонлигини тушуниш муҳимдир.
Ўзингизни ҳимоя қилиш учун оддий тавсияларга риоя қилинг: ижтимоий тармоқларда махфийлик созламаларини ўрнатинг, нотаниш хизматларга телефон рақамингизни беришда эҳтиёт бўлинг ва фирибгарларнинг ҳийлаларига тушиб қолмасликка ҳаракат қилинг. Хавфсизлигингиз ўз қўлингизда!
