Ўтмишдаги келажак: Аввалги йиллар фильмларида 2025 йил қандай тасвирланганди?

Қуйидаги картиналарда учинчи жаҳон уруши ҳам, постапокалиптик бўшлиқлар ҳам, халқаро ҳукуматнинг авторитар ҳокимияти ҳам мавжуд. Бизга экологик офатлар, йиртқич ҳайвонларнинг ҳужуми ва машиналарнинг қўзғолони ваъда қилинмоқда. Умуман олганда, ҳамма нарса одатдагидек — нормал шундай йил.

Ўйин якуни — Бронкс учун сўнгги жанг (1983)

Рўйхатни қирқ йилдан кўпроқ вақт олдин чиқарилган “Ўйин якуни — Бронкс учун сўнгги жанг” италян фантастик жангари филми билан бошлаймиз. Ушбу картина муаллифлари ўз авлодларига нисбатан унчалик оптимистик кайфиятда эмас эди — уларнинг тасаввурида инсоният можароларга ботиб кетиши, ядро уруши уюштириши ва сивилизацияни амалда йўқ қилиши керак эди. Пост-апокалиптик дунё харобаларида ягона кўнгилочар нарса шафқациз омон қолиш ўйинлари бўлиб, унда баъзилар иштирок этади, бошқалари эса буни жонли эфирда кузатади. Йўқ, бу “Югурувчи одам” эмас — Стивен Кинг ўз китобини эндигина ёзган, Шварсенеггер билан экранлаштирилгунга қадар эса яна тўрт йил бор...

Келажак овчилари (1988)

“Келажак овчилари” фантастик жангари филми сюжетининг охирида ҳалокатнинг олдини олиш учун 1980-йилларда 2025-йилги ядровий уруш вайрон қилган қаҳрамоннинг сакраши мавжуд бўлса-да, бу картина “Терминатор” билан эмас, балки “Индиана Жонс” билан таққосланади. Гап шундаки, келажакни қутқариш учун қаҳрамонлар афсонавий Абадият Найзасини топишлари керак, у эса Филиппин чангалзорларида яширинган ва ёвуз жангчилар тўдаси томонидан қўриқланади. Ёш Роберт Патрик (“Терминатор”га яна бир бор эҳтиромимиз бўлсин) миттилар, амазонкалар, телба нацистлар ва ҳатто Брюс Лининг қиёфадоши билан жанг қилади. Ҳаммаси келажагимизни сақлаб қолиш учун!

Келажак спорти (1998)

Бу ғалати ҳодисани тушунтириб бера олмайман — фантастик филмларда спортнинг янги турларини ўйлаб топишни жуда яхши кўришади. Албатта шафқациз ва иложи борича қонли бўлиши керак. Бу ерда ўша “Югурувчи одам”, “Роллербол” ва “Ажал пойгаси”ни эслаш мумкин. Мана яна бир мисол - "Келажак спорти" сарлавҳали сурат. Муаллифларнинг фикрига кўра, 2025-йилга келиб, НБА парчаланганидан сўнг, “келажак спорти” — баскетбол, хоккей, бейсбол, бокс ва скейтбординг аралашмаси томошабинлар орасида энг машҳур бўлди. Шу билан бирга, унинг қоидалари шунчалик мураккабки, уларни ҳамма ўйинчилар ҳам тушунмайди. Кўриниши ёмон, маъноси йўқ, аммо Уесли Снайпс дредлар билан.

Ой фарзанди (2003)

XXI асрга ўтамиз. 2003-йилда Японияда Осиёдаги вампирларнинг мураккаб ҳаёти ҳақида "Ой боласи" фантастик жангари филми чиқди. Бош қаҳрамон энг даҳшатли иқтисодий инқироз бошланган Кунчиқар мамлакатдан Осиё қитъасига қочишга мажбур бўлади. Бу ерда у ўғрилар тўдасининг бошлиғи бўлади, аммо бошқа вурдалклар томонидан ҳукмронлик қилиш даъволарига дуч келади, бу эса бемаъни отишмалар ва жанжалларга олиб келади (вампирлар эса оддий ўқларга чидамли). Натижада ҳамма ярашади, турмуш қуради ва тонгни кутиб олиш учун денгиз соҳилига боради. Ушбу филмдан билишимиз керак бўлган асосий нарса - 2025-йилда Япония учинчи дунёнинг қашшоқлашган мамлакатига айланади.

Вақт патрули 2: Берлин қарори (2003)

Жан-Клод Ван Дамм иштирокидаги асл картина сингари, “Вақт патрули 2” фантастик дурдоналар пантеонидан жой олишга лойиқ эмас, гарчи, шубҳасиз, давоми янада мазмунли, мантиқий ва қизиқарли бўлса ҳам. Бу кўп жиҳатдан муаллифларнинг хатолар устида иш олиб боргани ва маҳаллий “Вақтинчалик ўзгаришларни бошқариш”ни оқилона ва масъулиятли қилгани билан боғлиқ. Бироқ, 2025-йилда идора яна инқироз марказига тушади — таймкоплардан бири 1940-йилларга қайтиб келади ва инсоният тарихидаги энг қонли урушнинг олдини олиш учун Гитлерни ўлдиради. Бу, албатта, яхшилик билан тугамайди. 2025-йил бу ерда унчалик депрессив бўлмаса ҳам.

У (2013-йил)

Эҳтимол, режиссёр Спайк Жонснинг “У” фантастик мелодрамасида 2025-йил учун қилган башорати энг аниқ бўлиб чиқди, чунки филм моҳиятан шахсий компютер операцион тизимининг сунъий интеллект ва оддий одам билан яқин алоқаси ҳақида ҳикоя қилади. Ҳақиқатда, бугун ҳар ким шундай виртуал “мавжудот” билан мулоқот қила олади — у Алисанинг ақлли устунида яшайдими ёки Иишканинг Cлауде Соннет ботининг кучли сўзидан уялмайдими. Биз нейрон тармоғидаги суҳбатдошни жисмоний қобиққа ўхшатиш даражасигача етиб бормадик, аммо 2025-йил охиригача бу содир бўлмайди деб ким ишонади?