Stikoriy (sachratqi) yana modada: buvijonlarning bu ichimligini haqiqatan ham qahva o‘rnida ichsa bo‘ladimi?


Bir necha yil avval stikoriy o‘tmish ichimligi deb qaralardi – o‘sha paytlar qahvaga muqobil deyarli yo‘q edi, sog‘liqqa g‘amxo‘rlik ancha yuqori darajada edi. Bugun esa stikoriy yana mashhurlik cho‘qqisida. Veganlar, sog‘lom turmush tarzini qo‘llab-quvvatlovchilar va qahvadan charchaganlar uni tobora ko‘proq tanlashmoqda. Ammo stikoriy haqiqatan ham foydalimi va u qahvani to‘liq o‘rnini bosa oladimi? Keling, aniqlashtiramiz.
Stikoriy nima?
Stikoriy – bu qashqargul (astra) oilasiga mansub o‘simlik bo‘lib, uning ildizi ichimlik tayyorlash uchun ishlatiladi. Uning ildizi qovurilib, maydalangandan so‘ng qahvaga o‘xshash, ozgina achchiq ta’mga ega bo‘ladi. Aynan shu qahva ta’miga o‘xshashashi uni qadrlanishiga sabab bo‘ladi – qahvaga o‘xshash lazzatdan kofeinsiz zavqlanish mumkin.

Stikoriyning foydasi va tarkibi
Agar stikoriyning foydasi haqida gapiradigan bo‘lsak, ro‘yxat haqiqatan ham ta’sirli:
- Kofeinsiz. Bu uni uyqusizlik, xavotir yoki yurak-qon tomir kasalliklaridan aziyat chekayotganlar uchun ajoyib tanlovga aylantiradi.
- Inulinga boy. Inulin – ichak mikroflorasini normallashtirishga yordam beruvchi prebiotik.
- Qondagi shakar miqdorini pasaytiradi. Inulin va past glikemik indeks tufayli u diabetga chalinganlarga tavsiya etiladi.
- Ovqat hazm qilishni qo‘llab-quvvatlaydi. Stikoriy me’da shirasi ajralishini rag‘batlantiradi va ishtahani oshiradi.
- Jigar va o‘t pufagi faoliyatini yaxshilaydi. Bu yerda izohsiz.

Stikoriyning zararli tomonlari va qarshi ko‘rsatmalar
Foydali xususiyatlari ko‘p bo‘lsa-da, har qanday mahsulotning salbiy tomonlari ham bo‘ladi. Stikoriy quyidagi hollarda zararli bo‘lishi mumkin:
- Varikoz va boshqa qon tomirlari muammolari bo‘lsa: stikoriy tomirlarni kengaytiradi, bu esa simptomlarni kuchaytirishi mumkin.
- Ambroziya, romashka va boshqa qashqargul o‘simliklariga allergiya bo‘lsa.
- Ko‘p miqdorda iste’mol qilinganda ich ketishi yoki qorin dam bo‘lishi mumkin.
Boshqa hollarda esa, agar me’yorida ichilsa, u mutlaqo xavfsiz.
Stikoriy qahva o‘rnini bosa oladimi? Bu haqiqatmi yoki afsona?

Asosiy savol: stikoriy qahva o‘rnini to‘liq bosa oladimi? Javob sizning qahvani nima uchun ichishingizga bog‘liq. Agar siz uni ta’m va odat uchun ichsangiz – ha, stikoriy bunga bemalol mos keladi. Uning ta’mi yetarlicha to‘yingan, sut, dolchin yoki ziravorlar qo‘shilsa yanada yoqimli bo‘ladi.
Ammo agar siz qahvani tetiklik va kofein uchun ichsangiz – stikoriy bunday effekt bera olmaydi. U organizmni tonusda ushlamaydi, asab tizimini stimulyatsiya qilmaydi va bosimni oshirmaydi.
Shunga qaramay, ko‘pchilik stikoriyga o‘tganidan keyin o‘zini tinchroq his qilishini, energiya barqaror bo‘lishini va uyqu yaxshilanishini ta’kidlaydi.
Stikoriyni to‘g‘ri ichish usullari
Maksimal foyda va zavq olish uchun stikoriyni bir necha usulda ichish mumkin:
- Klassik usul: 1-2 choy qoshiq kukunni bir piyola issiq suvga soling. Chashkada yoki qahva turkasida tayyorlash mumkin.
- Sut bilan: o‘simlik yoki sigir suti bilan – ta’mi yumshoqroq bo‘ladi.
- Qo‘shimchalar bilan: dolchin, vanil, zanjabil, asal yoki topinambur siropi qo‘shsangiz, ichimlik yanada o‘ziga xos bo‘ladi.
- Sovutilgan holatda: yozda stikoriyni sovutib, muz bo‘lakchalari bilan ichish mumkin.

Xulosa: qahvadan stikoriyga o‘tishga arziydimi?
Agar siz kofein iste’molini kamaytirmoqchi, ovqat hazm qilishni yaxshilamoqchi yoki shunchaki yangilik sinab ko‘rmoqchi bo‘lsangiz – stikoriy yaxshi muqobil bo‘lishi mumkin. U sizga qahvadek tetiklik bermaydi, lekin boshqa: balans, xotirjamlik va sog‘liqqa foyda kabilarni beradi.
Demak, ha – buvijonlarning ichimligi yana urfda. Balki bu bejiz emasdir.