Stol bezash: ilhomlantiruvchi san’at


Stol bezash – bu shunchaki likopcha va idishlarni joylashtirish emas, bu – tadbir muhitini ifodalovchi, mehmonlarga bo‘lgan e’tiborni ko‘rsatuvchi va ovqatlanishdan vizual zavq uyg‘otuvchi haqiqiy san’atdir. Voqea sababi, mamlakat yoki tadbir formati asosida – oddiy kundalikdan tortib tantanali, uy sharoitidagidan restoran darajasigacha stol bezagi farqlanishi mumkin. Quyida eng mashhur turlari va qoidalari: banket, yevropa va hattoki bolalar uchun mo‘ljallangan formatlar keltirilgan.
Stol bezash turlari
Stol bezashning ko‘plab formatlari mavjud. Har bir uslub estetik, qulaylik va an’analar nuqtai nazaridan o‘ylab chiqilgan. Asosiy turlar:
- Kundalik bezak – oilaviy tushlik va kechki ovqatlar uchun;
- Bayramona bezak – tug‘ilgan kun, yubiley, tantanali kechki ovqatlar uchun;
- Banket stoli bezagi – rasmiy tadbirlarda qo‘llaniladi va qat’iy qoidalarga amal qilinadi;
- Furshet uslubidagi bezak – oziq-ovqat stoykalarda beriladi, shaxsiy o‘rinlar bo‘lmaydi;
- Choy yoki qahva bezagi – choy ichish, shirinlik bilan uchrashuvlar uchun.

Ko‘pchilik “ok google, stol bezash” kabi so‘zli so‘rovlar orqali aynan shu turlar va ularni amaliy joylashtirish sxemalarini qidiradi.
Amerika uslubidagi stol bezagi
Amerikacha (yoki noformal) uslub soddalik va amaliyligi bilan ajralib turadi. Asosiy e’tibor – qulaylikda. Likopchalar stul markazi bilan bir chiziqda joylashtiriladi. Vilkalar – chapda, pichoq va qoshiq – o‘ngda, bokal – pichoqning tepasida. Bitta salfetka (ko‘pincha matoli) ishlatiladi, u idish ostiga yoki halqa shaklida likopcha yoniga qo‘yiladi. Stol bezagi uchun minimal buyumlar talab qilinadi – aynan shu uni universal qiladi.
Inglizcha stol bezagi
Inglizcha bezak eng qat’iy va an’anaviylardan biri. Har bir element o‘z joyida bo‘lishi kerak. Likopchalar qavatma-qavat qo‘yiladi: pastki – xizmat ko‘rsatish likopchasi, uning ustiga zakuska, zarur bo‘lsa sho‘rva likopchasi. Idish-tovoqlar foydalanish tartibiga ko‘ra tashqaridan ichkariga qarab joylashtiriladi. Matoli salfetka bo‘lishi shart, u ixcham yig‘ilgan yoki halqada bo‘ladi. Bu uslub rasmiy qabul marosimlarida keng qo‘llaniladi.
Yevropa uslubidagi stol bezagi
Yevropa uslubi o‘zining nafisligi va simmetriya shaklida ekanligi bilan ajralib turadi. U inglizcha uslubga o‘xshash, lekin unchalik rasmiy emas. Asosiy farqi – bokallar sonining ko‘pligi: suv, oq va qizil sharob uchun alohida. Vilka tishlari pastga qaratib, pichoq esa tig‘i likopchaga qaragan holda qo‘yiladi. Ko‘pincha dekorativ salfetka likopchaning markazida bezak sifatida ishlatiladi.
Italya uslubidagi stol bezagi
Italya uslubi o‘ziga xos yorqin va samimiy. Bu yerda qat’iylik emas, balki atmosfera muhim. Bunday stol bezashda yorqin dasturxonlar, rangli likopchalar va aksessuarlar tez-tez uchraydi. Salfetkalar matoli yoki qog‘ozli, original shaklda buklangan bo‘ladi. Ko‘pincha umumiy iste’mol uchun mo‘ljallangan taomlar – antipasti, pishloqlar, zaytunli likopchalar stol markaziga qo‘yiladi. Bu umumiy ovqatlanish va muloqotni qadrlashni ifodalaydi.
Banket uslubidagi stol bezagi
Banket – o‘ziga xos qoidalar asosida shakllantirilgan stol bezagi. Bu yerda simmetriya, qat’iylik va nafislik muhim. Bir nechta qavatli likopchalar, har xil idishlar, bir nechta bokallar ishlatiladi. Dekorativ elementlar: shamlar, kompozitsiyalar, ismlar yozilgan kartochkalar bo‘lishi shart. Salfetka rangi umumiy rang sxemasi bilan mos bo‘lishi kerak. Banketlar uchun maxsus buklangan matoli salfetkalar qo‘llaniladi.
Bolalar bog‘chasida stol bezash algoritmi

Bolalar bog‘chasida stol bezash – bu alohida mavzu. Bu yerda bolaga qulay, xavfsiz va estetik bo‘lishi muhim. Algoritm esa quyidagicha:
1. Stolga dasturxon yoziladi;
2. Likopcha va asboblar – qoshiq va vilka joylashtiriladi;
3. Likopchaning o‘ngida stakan yoki piyola bo‘ladi;
4. Qog‘ozli salfetka, ko‘pincha salfetka tutqichda bo‘ladi;
5. Taomlar stol markaziga tarbiyachi tomonidan qo‘yiladi.
Bu yondashuv bolalarda stol bezash san’ati haqida tasavvurni erta yoshdan shakllantiradi.
Stol bezash uchun kerakli buyumlar

Stol bezash uchun quyidagilar kerak bo‘ladi:
- Dasturxon (yoki maxsus ingichka uzun mato);
- Xizmat, zakuska va desert likopchalari;
- Vilkalar, pichoqlar, qoshiq;
- Bokallar va stakanlar;
- Salfetkalar (qog‘ozli yoki matoli);
- Bezash elementlari – shamlar, gullar, kompozitsiyalar;
- Menyu va o‘rindiqlar uchun nomli kartochkalar (banketlarda);
- Salfetka halqalari yoki tutqichlar.
Tadbir formatini hisobga olib, har bir elementni moslashtirish va o‘ziga xos uslub yaratish mumkin. “Stol bezash” degan so‘rovni izlab ko‘ring va bu mavzuda juda ham ko‘p qiziqarli g‘oyalarni topasiz.