Temir moddasiga boy mahsulotlar: qayerdan izlash va muhim mikroelementni qanday yo‘qotmaslik kerak

Temir moddasining foydasi

Temir moddasi kislorodni a’zolar va to‘qimalarga yetkazishda muhim rol o‘ynaydi, chunki u gemoglobin tarkibiga kiradi. U metabolik jarayonlarda ishtirok etadi, immunitet, kognitiv funksiyalar va energiya darajasini qo‘llab-quvvatlaydi. Temir moddasi yetishmasa, inson charchoq, holsizlikni his qiladi, diqqatni jamlashi yomonlashadi, teri rangi o‘zgaradi va hayotga qiziqishi kamayadi.

Temir moddasi mavjud mahsulotlar

Temir ikki xil bo‘ladi: gem temir moddasi (hayvon mahsulotlarida bo‘ladi) va no-gem temir (o‘simlik manbalarida). Gem temir moddasi organizm tomonidan ancha yaxshi o‘zlashtiriladi. Quyidagi asosiy mahsulotlarda temir moddasi mavjud:

• Mol go‘shti, ayniqsa jigar
• Tovuq jigari va kurka go‘shti
• Dengiz mahsulotlari: istiritsa, midiya
• Tuxum
• Dukkaklilar: yasmiq, no‘xat, loviya
• Ismaloq va yashil bargli sabzavotlar
• Grechka, suli yormasi
• Yong‘oqlar va urug‘lar, ayniqsa qovoq va kunjut urug‘i

Agar siz gemoglobin darajasini oshirmoqchi bo‘lsangiz, temirga boy hayvon va o‘simlik manbalarini ratsionga qo‘shing, ularni C vitamini manbalari bilan birgalikda iste’mol qiling – chunki ular temirni o‘zlashtirishni yaxshilaydi.

Kamqonlikda qanday mahsulotlar yeyish kerak

Kamqonlik – bu qonda gemoglobin yetishmovchiligi bilan bog‘liq holat. Bu temir moddasi, foliy kislotasi yoki B12 vitamini yetishmasligidan kelib chiqishi mumkin. Kamqonlikka qarshi kurashning birinchi qadami – to‘g‘ri ovqatlanishdir. Qaysi mahsulotlar birinchi navbatda iste’mol qilinishi kerak?

• Jigar (ayniqsa mol jigari)
• Yog‘siz go‘sht
• Baliq va dengiz mahsulotlari
• To‘q yashil sabzavotlar
• Olma va anor
• Grechka va arpa yormasi

Shuningdek, kamqonlik va kofe mavzusiga e’tibor bering. Kofein temirni o‘zlashtirishga to‘sqinlik qiladi, shuning uchun ovqatdan so‘ng darhol qahva yoki qora choy ichish tavsiya etilmaydi. Hech bo‘lmasa 1-2 soat kutish maqsadga muvofiq.

Temir qo‘shimchalarini qanday tanlash kerak

Dorixonalarda temir moddasining turli xil qo‘shimchalarini topish mumkin. Biroq ularni faqat shifokor tavsiyasi va analizlar asosida qabul qilish kerak. Ammo temir moddasini birinchi navbatda oziq-ovqatdan olish afzaldir. Agar dorilar kerak bo‘lsa, quyidagilarga e’tibor bering:

• Temir shakli (sulfat, glyukonat, xelatlangan)
• Qanday qabul qilinishi (ba’zi hollarda ko‘ngil aynishi yoki qabziyatga olib kelishi mumkin)
• Tarkibida C vitamini va folatlarning mavjudligi

Shuni unutmangki, temir moddasi bor dori vositalarini iste’mol qilganda umumiy ovqatlanish tartibiga ham e’tibor bering: o‘zlashtirishga xalaqit beradigan mahsulotlardan voz keching, foydali mahsulotlarni qo‘shing.

Homiladorlar uchun temir moddasi

Homiladorlik davrida temirga bo‘lgan ehtiyoj deyarli ikki baravar ortadi. Bu ona qon hajmining ko‘payishi va homila ehtiyojlari bilan bog‘liq. Homilador ayollarda gemoglobin darajasining past bo‘lishi homilaning kislorod yetishmovchiligi, tug‘ruqdagi holsizlik va boshqa asoratlarga olib kelishi mumkin.

Homilador ayol ratsionida temir moddasiga boy mahsulotlar alohida o‘rin tutadi:

• Mol va buzoq go‘shti
• Tovuq jigar
• Yasmiq va loviya
• Tuxum sarig‘i
• Grechka yormasi
• Lavlagi, anor, qora smorodina

Bunday mahsulotlarni sitrus mevalari yoki C vitaminiga boy shirin qalampir bilan birga iste’mol qilish tavsiya etiladi – ular dori vositalarisiz gemoglobin darajasini oshirishga yordam beradi.

Temir moddasi – salomatlik uchun muhim va ayniqsa yetishmovchilik xavfi bo‘lgan hollarda almashtirib bo‘lmaydigan element hisoblanadi. Temirga boy mahsulotlarni muntazam ravishda ratsionga kiritish, tibbiy tekshiruvlardan o‘tish, gemoglobin darajasini nazorat qilish va ovqatlanishga ongli yondashish – kuchli immunitet va “temir” energiya garovidir.