Har yili topshirilishi kerak bo‘lgan tibbiy tahlillar: ayollar, erkaklar va bolalar uchun


Tibbiy tahlillarni muntazam topshirish – kasalliklarning oldini olish va ularni o‘z vaqtida aniqlashning asosidir. Yillik tibbiy tekshiruv yashirin patologiyalarni aniqlashga, gormonal va almashinuv fonini nazorat qilishga hamda asoratlarning oldini olishga yordam beradi. Quyida har yili ayollar, erkaklar va bolalar topshirishi kerak bo‘lgan tahlillar haqida batafsil ma’lumot beramiz.
Ayollar uchun tahlillar
Ayol organizmi gormonal o‘zgarishlarga moyil bo‘lgani sababli, muntazam tekshiruvlar asosiy tahlillar bilan birga maxsus testlarni ham o‘z ichiga olishi kerak.

Asosiy yillik tahlillar:
- Umumiy qon tahlili (UQT) va umumiy siydik tahlili (UST) – organizmning umumiy holatini baholash, yallig‘lanish, kamqonlik va buyrakdagi og‘ishlarni aniqlash.
- Qon biokimyosi – jigar (ALT, AST, bilirubin), buyrak (kreatinin, mochevina), qand miqdori, xolesterin, glikozillangan gemoglobin ko‘rsatkichlarini o‘z ichiga oladi.
- TSH (qalqonsimon bez gormoni), TPO va TG ga antitanalar – qalqonsimon bez faoliyatini nazorat qilish uchun zarur.
- Progesteron, erkin testosteron, estradiol, prolaktin, FSH va LH – reproduktiv tizim gormonlari.
- Koagulogramma, protrombin va fibrinogen – qon ivishiga oid testlar, ayniqsa homiladorlik rejalashtirilayotganda yoki kontratseptivlar qabul qilinayotganda muhim.
- Ferritin, gomosistein, D vitamini – almashinuv jarayonlarini baholash uchun.
- PCR (PZR) orqali JTSI (jinsiy yo‘l bilan yuqadigan infeksiyalar), IFA, immunogistoximiya (IGH), floraga surtma, bachadon bo‘yni sitologiyasi – reproduktiv salomatlik uchun zarur.
- Onkomarkerlar: CA-125, HE4, AFP, NSE, reaktiv oqsil (CRP), revmoprobalar, ASLO – xavf omillari mavjud bo‘lsa.
- Tos a’zolari UTT (ultratovush tekshiruvi) va 35 yoshdan so‘ng ko‘krak bezi UTT yoki mammografiya.
Homiladorlik rejalashtirilayotganda:

- XCG (hGCh) testi, TORCH-kompleks, qizamiq, toksoplazmoz, sitomegalovirus (CMV)ga qarshi antitanalar, karyotip, amniotsentez (ko‘rsatmalar bo‘yicha).
- Siymikulturasi, siydikdagi oqsil, qonda diastaza – infeksiyalarni istisno qilish uchun.
Erkaklar uchun tahlillar
Erkaklar odatda ayollarga qaraganda shifokorga kamroq murojaat qilishadi. Ammo profilaktika – uzoq umr ko‘rish va erkaklar salomatligining kalitidir.

Majburiy yillik tahlillar:
- Umumiy qon va siydik tahlili, ALT, AST, mochevina, glyukoza, past zichlikdagi lipoproteinlar, ishqoriy fosfatazani o‘z ichiga olgan qon biokimyosi.
- Glikozillangan gemoglobin – diabet xavfini baholash uchun.
- Yurak EKGsi, troponin, trombokrit, prokalsitonin, C-reaktiv oqsil – yurak-qon tomir va yallig‘lanish kasalliklari uchun tekshiruv.
- PSA (prostata-spetsifik antigen) – ayniqsa 40 yoshdan keyin, prostata kasalliklarini erta aniqlash uchun.
- Sperma tahlili – oilani rejalashtirish yoki bepushtlikdan shubhalanilganda.
- Erkin testosteron, estradiol, FSH, LH, prolaktin – gormonal profil.
- RW (Vasserman reaktsiyasi), HCV, RV, PCR va IFA – jinsiy yo‘l bilan yuqadigan infeksiyalar va virusli gepatitlar.
- Ferritin, gomosistein, D vitamini, ASLO – almashinuv va tomir salomatligi belgilarini baholash.
- Koagulogramma, AChTV, PTI – qon ivishi ko‘rsatkichlari.
Bolalar uchun tahlillar

Bola salomatligi alohida e’tiborni talab qiladi, chunki ularning organizmida barcha tizimlar faol rivojlanmoqda.
Asosiy tahlillar:
- Umumiy qon va siydik tahlili – immunitet holatini, kamqonlik va yallig‘lanishlarni aniqlaydi.
- Koprologiya, gijjalar, enterobioz va fekal kalprotektin tahlili – ovqat hazm qilish tizimi va parazitar infeksiyalar uchun.
- Qon biokimyosi – jigar, buyrak faoliyati, qand va mikroelementlar darajasini baholaydi.
- Immunoglobulin E – allergiya, diatez yoki tez-tez O‘RVI (shamollash) kuzatilganda.
- ASLO, CRP, revmoprobalar – angina, bo‘g‘im og‘rig‘i bo‘lsa.
- PCR va IFA – infeksiyalarga shubha bo‘lsa.
- Qalqonsimon bez gormonlari: TSH, erkin T4, TPO ga antitanalar – o‘sish yoki vazn bo‘yicha orqada qolish bo‘lsa.
- Qon guruhi va rezus faktori – bog‘cha, maktabga qabul qilishda yoki operatsiyalardan oldin.
- Emlash skriningi – agar rivojlanish kechikkan bo‘lsa yoki emlashdan keyin asoratlar kuzatilgan bo‘lsa.
Har yili tibbiy tahlil topshirish – bu sog‘liqqa qilingan eng yaxshi sarmoyadir. Muntazam tibbiy tekshiruv muammolarni erta bosqichda aniqlashga va ularni muvaffaqiyatli bartaraf etishga yordam beradi. Zamonaviy tibbiy laboratoriyalar keng xizmatlar spektrini taklif qiladi – oddiy qon tahlilidan tortib, murakkab testlar (gomosistein, koagulogramma, onkomarkerlar)gacha. Siz uchun qaysi tahlillar mosligini aniqlash uchun shifokoringiz bilan maslahatlashishni unutmang va oilaviy sog‘lig‘ingizni e’tiboringizdan chetda qoldirmang.