Фахрий қон донорига қандай айланиш мумкин: бошқаларга ёрдам бериш учун қадамлар
Ўзбекистон каби кўплаб бошқа мамлакатларда қон донорларига махсус мақом ва рағбатлар берилади. Ушбу мақолада фахрий қон донорига айланиш учун нималар қилиш кераклиги, ушбу фахрий мақомни олиш учун талаб ва кетма-кетликни тушунтирамиз.
1-қадам: Тиббий кўрсаткичларингизни текширинг
Қон донори бўлишдан олдин, соғлиғингиз қон топширишга тайёрлигига ишонч ҳосил қилиш муҳимдир.
Асосий тиббий кўрсаткичларга қуйидагилар киради:
● 18 ёшдан 60 ёшгача.
● Тана вазни камида 50 кг.
● Сурункали ва юқумли касалликларнинг йўқлиги.
● Гемоглобин ва қон босими стандартларга мувофиқлиги.
Қон топширишдан олдин донорликка тайёр эканлигингизга ишонч ҳосил қилиш учун тиббий мутахассислар томонидан текширувдан ўтасиз.
2-қадам: Маълумот олинг ва тайёрланинг
Қон бериш – бу жиддий қадам бўлиб, у маълум тайёргарликни талаб этади. Яқин атрофдаги қон маркази ёки тиббиёт муассасасидан қон бериш тартиби ва жадвали ҳақида маълумот олинг. Қон беришга тайёргарлик кўринг:
● Қон топширишдан бир кун олдин ёғли ва аччиқ овқат, спиртли ичимлик ва дори-дармонлардан сақланинг.
● Кўп миқдорда сув ичинг ва қондаги темир миқдори етарли бўлиши учун овқатланиш тартибингизни кузатиб боринг.
● Жараёндан олдин яхши дам олиб, енгил нарса билан нонушта қилинг.
3-қадам: Энг яқин қон марказини топинг
Ўзбекистонда донор бўлиш учун кўплаб тиббиёт муассаса ва қон марказлари мавжуд. Энг яқин қон топшириш пунктини топиб, унинг иш жадвали ва қабул қилиш қоидаларини аниқлашингиз керак.
4-қадам: Мунтазам донорликни режалаштиринг
Ўзбекистонда фахрий қон донорига айланиш учун белгиланган миқдорда қон бериш талаб этилади. Одатда бу 20 дан 35 мартагача қон бериш (аниқ шарт ва қонунларга қараб)ни ўз ичига олади. Донорликни режалаштиринг ва мунтазам амалга ошириш имкониятини ҳисобга олинг:
● Эркаклар ҳар 2 ойда (йилига 6 марта) қон топширишлари мумкин.
● Аёллар ҳар 3 ойда (йилига 4 марта) қон топширишлари мумкин.
5-қадам: донорликдан кейинги давр қоидаларига риоя қилинг
Қон топширгандан сўнг, тўғри тикланиш муҳимдир:
● Йўқотилган қон миқдорини тўлдириш учун кўпроқ суюқлик ичинг.
● Топширгандан кейин дастлабки 24 соат давомида жисмоний фаолиятдан сақланинг.
● Ҳолатингизга эътибор беринг, зарур бўлса, шифокорга мурожаат қилинг.
6-қадам: Донорлик депозитларини тасдиқловчи ҳужжатни олинг
Ҳар бир қон берганингиздан сўнг тасдиқловчи ҳужжатлар берилади. Ушбу ҳужжатларни тўпланг, чунки уларни кейинчалик фахрий донор мақомини олиш учун тақдим этишингиз керак. Марказий соғлиқни сақлаш муассасаларида сизнинг ҳиссангиз ҳисобга олинади ва қайд этилади.
7-қадам: Фахрий донор мақомига мурожаат қилинг
Қон бериш талабларини бажариб бўлгач, Ўзбекистоннинг тегишли соғлиқни сақлаш органига ариза беринг. Аризангизга барча донорлик қон берганингизни тасдиқловчи ҳужжатларни илова қилинг. Ҳужжатлар текширилгандан сўнг, сизга фахрий қон донорлиги мақоми берилади.
8-қадам: Имтиёзлардан завқланиб, ёрдам беришда давом этинг
Фахрий донор бўлгач, бир қатор афзалликларга эга бўласиз:
● Соғлиқни сақлаш имтиёзлари.
● Тиббий ёрдамни устувор равишда олиш.
● Қўшимча таътил кунларини олиш имконияти.
● Лекин энг асосийси – ўз ҳиссангизни бошқаларининг ҳаётини сақлашга қўшганингизни англашдир.
Донорлик билан шуғулланишни давом этинг ва бошқаларни ушбу эзгу йўлга илҳомлантиринг.
Ўзбекистонда фахрий қон донорлиги мақомига эришиш – бу инсонларга ёрдам бериш ва ҳаётларни сақлаш йўлидир. Ушбу қадамларни бажариб, ҳар куни яхши ишлар қилаётган, ҳаётга муҳтож бўлганларга ҳаёт бахш этаётган қаҳрамон донорлар жамоасининг бир қисмига айланинг.