Тўлғоқ: қандай тўғри кучаниш керак?
Зўриқишлар туғруқнинг иккинчи босқичида - бачадон бўйни тўлиқ очилганда бошланади. Рус тилида бу "изгания" (ҳайдаш), инглиз тилида эса "пушинг" (итариш) деб аталади.
Тўлғоқлар бошланганини қандай биламан?
Бу аслида жуда кучли тўлғоқлардир. Жараёнга деярли барча силлиқ мушаклар жалб этилади: сиз нафақат бачадон, балки қовуқ ва ичак қисқаришларини ҳам ҳис қиласиз. Шунинг учун акушерка ва тажрибали оналар зўриқишни "ҳожатхонага боришни қаттиқ хоҳлаш" деб таърифлашади.
Буни ҳис қилганимда нима қилишим керак?
Бу ҳақда акушеркага хабар беринг. Аслида, бу чақалоқни қабул қилиш вақти келганини англатади ва шифокор бўйин тўлиқ очилганига ишонч ҳосил қилиши керак (акс ҳолда йиртилишлар бўлиши мумкин).
Бачадон бўйни тўлиқ очилгандан сўнг чақалоқ бир соатдан ортиқ ташқарига чиқмаса, бу туғруқ фаолияти сусайганлигини ёки бола нотўғри жойлашганлигини (унинг боши чаноққа кирмаганлигини) англатиши мумкин. Бундай ҳолда сизга тиббий ёрдам керак бўлади [1, 2]. Ҳар қандай ҳолатда ҳам акушерка ёки шифокор сизни кўриб чиқмагунча ортиқча зўриқмаслик керак.
Мен ўз тўлғоқимни бошқара оламанми?
Бошқариб бўлмайди. Уларнинг ритмини ҳис қилиш ва ёрдам бериш мумкин. Гап шундаки, силлиқ мускуллар марказий асаб тизимининг буйруқларига бўйсунмайди ва сиз бачадон қисқаришларини тўхтата олмайсиз ёки кучайтира олмайсиз. Аммо кўндаланг-тарғил мускуллар (суякларга бирикадиган мускуллар) тўлиқ бошқарилади. Сиз қорин мушаклари ва диафрагмани қўшимча зўриқтириш орқали жараённи тезлаштиришингиз мумкин. Лекин буни фақат кучаниш пайтида қилинг, тўлғоқлар орасида эмас!
Қайси ҳолатда кучаниш яхшироқ?
Сизга қандай қулай бўлса: чўнқайиб ўтирган ҳолда, тиз чўкиб, каравотда ярим ўтирган ҳолда. Энг ноқулай ҳолат - чалқанча ётиш: биринчидан, бу бачадон-йўлдош қон айланишини бузади ва чақалоқ кислород етишмаслигини ҳис қилади. Иккинчидан, унга горизонтал йўналишда ҳаракатланиш механик жиҳатдан қийин. Тортишиш кучи таъсирида пастга томон сирғаниш анча қулай бўларди - шунда онадан ҳам қўшимча куч талаб қилинмайди.
Тўлғоқ қанча вақт давом этиши мумкин?
Бу ҳар кимда ҳар хил. Кимдир атиги уч марта кучаниб туғади, кимдадир жараён бир соатга чўзилади. Агар икки соатдан ортиқ кучанишга тўғри келса, бу туғруқ энди нормал физиологик ҳисобланмайди ва тиббий аралашув зарур бўлади.
1. Оказание медицинской помощи при одноплодных родах в затылочном предлежании (без осложнений) и в послеродовом периоде. Клинические рекомендации Минздрава РФ, 2014. Второй период родов. https://sudact.ru/law/pismo-minzdrava-rossii-ot-06052014-n-15-4102-3185/prilozhenie/4/progressiia-rodov-s-vedeniem-partogrammy/
2. Durations of second stage of labor and pushing, and adverse neonatal outcomes: a population-based cohort study. A. Sandström, et al. J Perinatol., 2017. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5339416/
3. Management of the second stage of labor. FIGO guidelines, 2012. https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1016/j.ijgo.2012.08.002
