Ўз кучига ишонмаслик синдроми: ўзига бўлган ишончни ошириш бўйича амалий қадамлар
Ўз кучига ишонмаслик синдроми – бу муваффақиятли ва малакали одамлар ўз қобилиятларидан шубҳаланиб, фош бўлишдан қўрқадиган ҳолатдир. Бу синдром мақсадларга эришиш ва муваффақиятдан завқланишга тўсқинлик қилиши мумкин.
Қуйидаги амалиётлар ва усуллар ўз кучига ишонмаслик синдромини енгишга ва ўз кучингизга ишонч ҳосил қилишга ёрдам беради.
Ҳис-туйғуларингизни тан олинг ва тушунинг
Ўз кучига ишонмаслик синдроми билан курашдаги биринчи қадам – бу ўз ҳиссиётларингизни англаш ва тан олишдир. Ёдингизда бўлсин, сиз ёлғиз эмассиз: кўплаб муваффақиятли одамлар, жумладан, таниқли олимлар, санъаткорлар ва тадбиркорлар ҳам бу ҳис-туйғуларни бошдан кечиради. Бу одатий ҳолат ва уни енгиш уни тан олишдан бошланади.
Ютуқларингиз кундалигини юритинг
Ютуқларингиз ва муваффақиятларингизни кундаликка ёзиб боринг. Бунга катта ғалабалар ҳам, кундалик кичик ютуқлар ҳам киради. Ёзувларингизни қайта ўқиб, қанчалик малакали эканингиз ва нима ютуқларга эришганингизни кўрасиз. Бу ўз қобилиятингизни обектив баҳолаш ва ютуқларингизни кам баҳолашни тўхтатишга ёрдам беради.
Ҳис-туйғуларингиз ҳақида гапиринг
Ўз ташвишларингизни дўстларингиз, ҳамкасбларингиз ёки устозларингиз билан бўлишинг. Кўпинча, ўз ҳис-туйғуларингизни сизни қўллаб-қувватлайдиган киши билан муҳокама қилиш бошқа нуқтаи назарни олишга ва хотиржам бўлишга ёрдам беради. Кўпгина одамлар шунга ўхшаш ҳис-туйғуларни бошдан кечираётганини эшитишингиз мумкин, бу изоляция ва стрессни камайтиради.
Ижобий ўз-ўзини тасдиқлашни машқ қилинг
Ўзингизга “мен малакалим”, “мен муваффақиятга лойиқман” ёки “мен ҳар қандай вазифани бажара оламан” каби ижобий ибораларни такрорланг. Ўзингиз ҳақингиздаги салбий фикрларни ижобийларга алмаштиринг. Ушбу тасдиқлар ёзилган эслатмаларни кўринадиган жойларга ёпиштиринг, шунда улар ҳар доим кўз олдингизда бўлади.
Ўзингизни бошқалар билан солиштиришни тўхтатинг
Ўзингизни бошқалар билан солиштириш ўз кучига ишонмаслик синдромини кучайишига олиб келади.
Ҳар бир инсон ўзига хос йўлни босиб ўтишини ёдда тутинг. Ўз қадриятларингизни бошқаларнинг ютуқлари билан баҳолаш ўрнига, ўз шахсий ютуқларингиз ва ривожланишингизга эътибор қаратинг.
Мақтовларни қабул қилишни ўрганинг
Ўз кучига ишонмаслик синдромига эга бўлган кўплаб одамлар мақтовларни қабул қилишда қийналади. Мақтовларни миннатдорчилик билан ва ўз ютуқларингизни кам баҳоламасдан қабул қилишни ўрганинг. Масалан, “бу шунчаки тасодиф” деб айтиш ўрнига, “раҳмат, мен бунга ҳақиқатан ҳам ҳаракат қилдим” деб айтинг.
Янги кўникмаларни ривожлантиринг
Доимий ўрганиш ва янги кўникмаларни ривожлантириш ўз қобилиятларингизга бўлган ишончни оширишга ёрдам беради. Курсларга ёзилинг, касбий адабиётларни ўқинг ва янги соҳаларда машқ қилинг. Ҳар бир янги кўникма ва билим сизнинг малакангиз ва ишончингизни тасдиқлайди.
Перфекционизмни камайтиринг
Перфекционизм кўпинча ўз қобилиятларингизга ишончсизлик ва шубҳаларга олиб келади. Ўзингизга реалистик мақсадлар қўйинг ва хатолар – ўрганиш жараёнининг бир қисми эканлигини қабул қилинг. Ўзингизга номукаммал бўлишга рухсат беринг ва ўзингиз устида ишлашни давом эттиринг.
Натижага эмас, жараёнга эътибор қаратинг
Иш жараёнидан завқланишга ҳаракат қилинг, фақат якуний натижага эътибор берманг. Мақсадга эришиш йўлини баҳолаш фақат якуний муваффақиятни эмас, балки сизни бу натижага олиб келган барча саъй-ҳаракатлар ва қадамларга эътибор беришга ёрдам беради.
Профессионал ёрдам қидиринг
Агар ўз кучига ишонмаслик ҳисси ҳаётингиз ва мартабангизга катта таъсир кўрсатаётган бўлса, психотерапевт ёки маслаҳатчидан ёрдам сўранг. Мутахассислар ўз кучига ишонмаслик синдромининг сабабларини тушуниш ва уни енгиш учун индивидуал усулларни таклиф қилишга ёрдам беради.
Ўз кучига ишонмаслик синдромини енгиш вақт ва ҳаракатни талаб қиладиган жараёндир. Юқорида келтирилган қадамларни амалда қўлланг, шунда ўз кучингизга бўлган ишончни мустаҳкамлайсиз ва ютуқларингиздан завқланасиз. Ёдингизда бўлсин, сиз муваффақият ва эътирофга лойиқсиз ва қўйилган мақсадларга эришиш учун барча зарур имкониятларга эгасиз.
