Shaftoli: quyosh mevasining foydasi va zarari


Shirador, xushbo‘y va nihoyatda mazali shaftolilar yoz, quyosh va sog‘liq bilan bog‘lanadi. Biroq foydali meva sifatidagi obro‘siga qaramay, shaftolining ham foydali, ham zararli tomonlari bor. Shuning uchun shaftolining foydasi va zarari nimada ekanini tushunish, ularning turlari (masalan, anjir shaftolilar) qanday farqlanishini bilish, hamda shaftoli danagi iste’mol qilishga arziydimi, degan savollarga javob topish muhim.
Shaftolining foydali xususiyatlari va tarkibi
Ushbu quyoshli meva quyidagi moddalarga boy:
- A, C, E, K vitaminlari,
- mikroelementlar (kaliy, magniy, temir),
- tolalar (kletchatka),
- organik kislotalar va antioksidantlar.
Bunday boy tarkib shaftolini organizm uchun juda foydali mevaga aylantiradi. U ovqat hazm qilishni rag‘batlantiradi, immunitetni mustahkamlaydi, teri va qon tomirlari holatini yaxshilaydi.

Shaftolining organizmga foydasi:
- Ovqat hazm qilish tizimini yaxshilaydi.
- Jigarning tozalanishiga yordam beradi va toksinlarni chiqaradi (shaftoli = jigar uchun foydali).
- Yurak-qon tomir tizimini mustahkamlaydi.
- Yengil siydik haydovchi ta’sirga ega.
Ayollar va bolalar uchun shaftolining foydasi
Ayollar uchun shaftoli moddalar almashinuvi va gormonal muvozanatni qo‘llab-quvvatlashi bilan foydali. Shuningdek, shishlarni kamaytirishga yordam beradi va vitaminlarga boyligi tufayli teri va soch salomatligini yaxshilaydi.

Bolalar uchun shaftolining foydasi uning gipoallergenligi va yumshoq ta’mida. U birinchi qo‘shimcha ovqat sifatida (issiqlik bilan ishlov berilgandan so‘ng) mos keladi va ovqat hazmini tartibga solishga yordam beradi.
Anjir shaftoli: foydasi va xususiyatlari
Anjirga o‘xshash shaftoli (yassi, xitoycha) oddiy shaftolidan faqat shakli bilan emas, balki tarkibi bilan ham farq qiladi. Unda kislotalar miqdori kamroq bo‘lib, hatto ta’sirchan oshqozonli odamlar uchun ham mos keladi.
Anjir shaftolining foydasi:
- Shakar miqdori yuqori bo‘lgani uchun energiya manbai sifatida yaxshi.
- Ko‘proq antosianlar – kuchli antioksidantlarga ega.
- Yumshoq tuzilmasi tufayli bolalar ovqatlanishida ideal.

Shuningdek, u immunitetni mustahkamlash va jigar faoliyatini yaxshilashga yordam beradi. Biroq, fruktoza ko‘pligi sababli me’yorida iste’mol qilish kerak.
Quritilgan shaftoli: foydali shakli
Quritilgan shaftolilar yoki turshagi – foydali moddalarning konsentrlangan manbai hisoblanadi. Namlik yo‘qligiga qaramay, ular o‘z vitaminlari va tolalarini saqlab qoladi hamda shirinliklar o‘rnini bosuvchi qulay variantga aylanadi.

Quritilgan shaftolining foydasi:
- Temir va kaliyga boy qulay yegulik.
- Kamqonlik va charchoqda foydali.
- Kaltsiy tarkibi tufayli suyaklarni mustahkamlaydi.
Biroq kaloriyaligi yuqoriligi sababli me’yorida iste’mol qilish kerak.
Shaftoli danagi: foydasi va zarari
Ba’zilar shaftoli danagining foydali va zararli xususiyatlari mavjud deyishadi – bu haqiqat. Urug‘ yadrosi amigdalinga boy bo‘lib, u sinil kislotasiga aylanishi mumkin. Katta dozalarda u zaharli bo‘ladi.
Shaftoli danagi foydasi:
- Mikrodozalarda xalq tabobatida ekstrakt sifatida qo‘llaniladi.
- Ba’zi kosmetik vositalarda danak yog‘i namlovchi xususiyati sifatida ishlatiladi.
Shunga qaramay, shaftoli urug‘ini mustaqil iste’mol qilish tavsiya etilmaydi – mumkin bo‘lgan zarar foydadan ustun bo‘lishi mumkin.
Shaftolining mumkin bo‘lgan zararlari
Quyidagi holatlarda shaftoli zararli bo‘lishi mumkin:
- Individual hazm qilolmaslik (allergiya),
- Oshqozonning yuqori kislotaliligi (ayniqsa nordon navlar),
- Me’yordan ortiq iste’mol (ayniqsa quritilgan shaftolilar – ko‘p miqdordagi shakar oshqozon osti beziga yuk bo‘ladi).

Shuningdek, qandli diabeti borlar iste’mol qilinadigan shaftoli miqdorini nazorat qilishlari lozim.
Shaftolining foydasi shubhasiz – u vitaminlar va antioksidantlarga boy meva bo‘lib, bolalar va kattalar uchun foydali. Biroq har qanday foydali mahsulot kabi, uni ham ehtiyotkorlik bilan, organizm xususiyatlarini hisobga olgan holda iste’mol qilish kerak. Uning har xil turlari – anjirga o‘xshash shaftolilar, shakllari: yangi yoki quritilgan – bularning barchasi shaftolidan qanday foyda olishingizga ta’sir qiladi.