Нима учун жигар оғрийди ва нима қилиш керак?

Муаллиф

Исмоил Азимов

Жигар бизнинг танамиздаги энг йирик ва муҳим органлардан бири бўлиб, кўплаб ҳаётий вазифаларни бажаради. Афсуски, жигардаги оғриқлар турли касалликлар ва бузилишлардан дарак бериб, жиддий муаммога айланиши мумкин. Ушбу мақолада биз жигарда оғриқнинг асосий сабаблари, ушбу оғриқлар билан бирга келадиган аломатлар ва даволаш ва олдини олишнинг энг самарали усулларини кўриб чиқамиз.

Жигарда оғриқнинг асосий сабаблари:

Гепатит. Бу инфекциялар (гепатит А, Б, C вируслари) ёки алкогол ёки дорилар каби токсик моддалар туфайли юзага келадиган жигар яллиғланишидир.
Жигарнинг ёғ босиши. Жигарда ортиқча ёғ тўпланиб қолиши (ёғли гепатоз) аъзонинг ишини издан чиқариб, оғриққа сабаб бўлиши мумкин.
Жигар сиррози. Узоқ давом этган яллиғланиш ва жигарнинг зарарланиши чандиқ тўқима ҳосил бўлишига ва сиррозга олиб келиши мумкин, бу эса орган фаолиятини жиддий равишда ёмонлаштиради.
Ўт пуфагидаги тошлар. Агар тошлар ўт йўлини тўсиб қўйса, бу жигар соҳасида оғриқ чақириши мумкин.
Инфекциялар ва паразитлар. Бактериал ва паразитар инфекциялар жигар ҳужайраларини зарарлаши мумкин.
Токсик таъсири. Алкоголни узоқ вақт истеъмол қилиш, дориларни нотўғри қабул қилиш ва кимёвий моддалар таъсири жигарга зарар етказиши мумкин.

Жигар оғриғи билан бирга келадиган аломатлар:

Ўнг қовурғалар остида оғриқ ёки оғирлик ҳисси.
Кўнгил айниши ва қусиш.
Тери ва кўз оқсилларининг сарғайиши (сариқ).
Кучли чарчоқ.
Иштаҳа ва вазннинг йўқолиши.
Сийдикнинг ранги қорайиши.

Жигар оғриғида нима қилиш керак:

Шифокорга мурожаат қилинг. Фақат мутахассис оғриқнинг сабабини аниқ ташхислаши ва тегишли даволашни тайинлаши мумкин.
Таҳлилларни топширинг. Шифокор ташхисни аниқлаштириш учун қон таҳлили, қорин бўшлиғи ультратовуш текшируви, МРТ ёки жигар биопсиясини тайинлаши мумкин.
Белгиланган даволанишга риоя қилинг. Оғриқнинг сабабига қараб, даволаш антибиотиклар, вирусга қарши дорилар, гепатопротекторлар, парҳездаги ўзгаришлар ва ҳатто жарроҳлик аралашувларни ўз ичига олиши мумкин.
Яшаш тарзини ўзгартиринг. Спиртли ичимликлардан воз кечиб, тўғри овқатланишга риоя қилинг, ёғли ва ўткир овқатларни ортиқча ейишдан сақланинг.
Гигиена ва профилактика чораларига риоя қилинг. Бу инфекцион гепатитнинг олдини олишга ёрдам беради. Эмлаш ҳам самарали профилактик чора ҳисобланади.

Жигар касалликлари профилактикаси:

Тўғри овқатланиш. Рационингизга сабзавотлар, мевалар, ёғсиз оқсиллар, бутун донларни қўшинг ва алкоголни чиқариб ташланг.
Соғлом вазнни сақлаш. Организмда ортиқча ёғ ёғли гепатоз ва жигарнинг бошқа касалликларига олиб келиши мумкин.
Мунтазам жисмоний машқлар. Улар вазнни назорат қилиш ва умумий саломатликни яхшилашга ёрдам беради.
Хавфсиз хулқ-атвор. Озиқ-овқат маҳсулотлари ва сувнинг тозалигини кузатиб боринг, тасодифий жинсий алоқа ва стерилланмаган игналар билан инексия қилишдан сақланинг.

Жигар кўплаб муҳим функцияларни бажарадиган аъзодир, шунинг учун унга алоҳида эътибор бериш керак. Агар сизда жигар соҳасида оғриқ пайдо бўлса, шифокорга боришни кечиктирманг. Эрта ташхис қўйиш ва ўз вақтида даволаш жиддий асоратларнинг олдини олишга ва аъзо саломатлигини сақлашга ёрдам беради.