Псориаз турлари: уни қандай аниқлаш ва нима қилиш керак
Псориаз – бу турли шаклларда намоён бўлиши мумкин бўлган сурункали аутоиммун тери касаллиги. Псориазни тўғри ташхислаш ва даволаш учун унинг тури ва аломатларини билиш муҳимдир.
Псориазнинг асосий турлари, уларни қандай аниқлаш ва ушбу касаллик пайдо бўлганда нима қилиш кераклигини кўриб чиқинг.
Тошма кўринишидаги псориаз
Тошма кўринишидаги ёки оддий псориаз беморларнинг 80-90 фоизида учрайдиган энг кенг тарқалган тури ҳисобланади. У қизил, яллиғланган тери қисмлари шаклида кўриниб, устида кумушранг қобиғи бўлади. Ушбу тошмалар кўпинча тирсак, тизза, белнинг пастки орқа ва бошнинг сочли қисмида пайдо бўлади. Даволаш топикал стероид креми, намловчи восита ва иммуномодуляцион дориларни ўз ичига олади.
Томчи кўринишидаги псориаз
Томчи кўринишидаги псориаз қизил ёки пушти рангдаги майда, томчи шаклидаги доғлар пайдо бўлиши билан тавсифланади. Ушбу тошмалар кўпинча тана, қўл ва оёқларга та’сир қилади ва ҳатто, юз ва бош терисида пайдо бўлиши мумкин. У одатда стрептококк каби инфекциядан кейин ривожланади. Даволаш ултрабинафша нурланиш, топикал стероид ва антибактериал дориларни ўз ичига олиши мумкин.
Тескари псориаз
Тескари псориаз силлиқ, қизил доғлар шаклида намоён бўлади, одатда терининг бурмалари – қўлтиқ ости, чаноқ, кўкрак ости ва жинсий аъзоларида жойлашади. Таъсирланган жойлар кўпинча ишқалаш ва терлаш туфайли тирнаш хусусияти келтириб чиқаради. Даволаш топикал стероид, калценевринли ингибитор ва иммунитет стабилизаторларидан фойдаланишни ўз ичига олади.
Пустулёз псориаз
Пустулёз псориаз қизил тери билан ўралган оқ пустулалар (йирингли пуфакчалар) пайдо бўлиши билан тавсифланади. Ушбу псориаз тури локализацияланган бўлиши мумкин, масалан, қўл юзаси ва оёқ тагларида, ёки умумлаштирилган бўлиб, катта тери қисмларини қамраб олиши мумкин. Умумий пустулёз псориаз жиддий бўлиши мумкин ва дарҳол тиббий аралашувни талаб қилади. Даволаш ретиноид ва иммунодепрессантлар каби тизимли дориларни ўз ичига олади.
Эритродермик псориаз
Эритродермик псориаз – камдан-кам учрайдиган, аммо оғир псориаз бўлиб, бутун танада терининг қизариш ва шикастланишига олиб келади. Бу ҳолат псориазнинг кескин кучайиши ёки тизимли даволанишни тўхтатиш натижасида юзага келиши мумкин. Эритродермик псориаз шошилинч тиббий ёрдам, тизимли дори ва намловчи воситалардан фойдаланишни ўз ичига олган ётиқда даволанишни талаб қилади.
Псориаз билан касалланганда нима қилиш керак?
● Дерматологга мурожаат қилинг. Тўғри ташхис қўйиш ва даволанишни танлаш учун мутахассис билан маслаҳатлашиш керак.
● Даволаш бўйича тавсияларга амал қилинг. Белгиланган дори ва муолажаларни мунтазам равишда қўллаш аломатларни назорат қилиш ва кучайишни олдини олишга ёрдам беради.
● Терини парвариш қилинг. Қуруқ ва тирнаш хусусият берувчи терининг олдини олиш учун намловчи воситалардан фойдаланинг.
● Қўзғатувчилардан сақланинг. Стресс, инфексия, баъзи дори ва спиртли ичимликлар терининг ҳолатини ёмонлаштириши мумкин, шунинг учун кучайтирадиган омиллардан қочишга ҳаракат қилинг.
● Соғлом турмуш тарзини сақланг. Тўғри овқатланиш, мунтазам жисмоний машқ ва ёмон одатлардан воз кечиш иммунитетни мустаҳкамлаш ва умумий саломатликни яхшилашга ёрдам беради.
Псориаз турли шаклларда намоён бўладиган симптоматик ҳолат бўлиб, унга қарши самарали курашиш учун унинг турини тўғри аниқлаш муҳимдир. Дерматологга мурожаат қилиш ва даволаниш бўйича кўрсатмаларга риоя қилиш симптомларни назорат қилиш ва ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам беради. Ушбу сурункали касаллик билан ҳам тўлиқ ҳаётдан завқланиш учун терингизни яхши ҳолатда сақланг ва қўзғатувчилардан сақланинг.