“Jon Uik”: Kianu Rivz franshiza suratga olinishida tryuklarning necha foizini oʻzi bajargan?

Maqolalar ostidagi izohlarda koʻpincha kinoni shunchaki tomosha qilish kerak, u haqda oʻylamaslik kerak, degan soʻralmagan maslahatlarni topish mumkin. Doim ochiq tan olaman, oʻylamaslikni bilmayman va har doim savol beraman, chunki tabiatim qiziquvchan va bolaligimdan xayol surishga oʻrganganman. “Jon Uik” haqidagi filmlarni koʻrayotganimda ham oʻzimdan soʻrashdan oʻzimni tiya olmadim, men koʻrgan narsalarning qaysi biri “haqiqiy”. Albatta, ekranda tarixiy voqealarning aniq tasvirini emas, balki tryuklarning bajarilishi nuqtai nazaridan.

Tom Kruz oʻz qahramonlarining xavfli harakatlarini suratga olishda oʻzi bajarishni yoqtirishini yaxshi bilamiz, lekin baʼzi aktyorlar toʻgʻridan-toʻgʻri aytishadiki, ular sakrash va yugurish bilan emas, balki xotirjamroq fazilatlari bilan qadrli. 

Rivz tomoshabinlarga bir nechta taʼsirchan jangovar filmlar orqali tanish, 

shuning uchun Jon Uik haqidagi toʻrtlik filmlarning baʼzi sahnalari uning bevosita ishtirokida suratga olinganiga ishonch hosil qilishimiz mumkin. Biroq, filmlarda shunchalik koʻp janglar, quvishlar, otishmalar borki, Kianu hamma narsada bir xil darajada mohir va har qanday tryukka bir xil jasorat va dadillik bilan kirishadi, deb tasavvur qilish qiyin. Xoʻsh, filmlarda koʻrganlarimizning qanchasini uning oʻzi oʻynagan, dublyorlar nimani bajargan? Keling, buni aniqlaymiz.

Avvalo, bu haqda aktyorning oʻzidan soʻrash kerak va albatta, Kianu Rivz bu savollarga allaqachon javob bergan. Uning aytishicha, birinchi filmda u qahramonining barcha tryuklarining 90 foizini, ikkinchisida esa 95 foizini bajargan. Rejissyor Chad Staxelski kabi, Rivz ham oʻzining jang sahnalarini suratga olish jarayoniga shunchalik chuqur jalb etilishi operatorga koʻproq erkinlik berishini tushunadi

koʻproq yirik rejalarni olish, noodatiy rakurslardan foydalanish, janjal yoki otishmalarga his-hayajon va dramatizm qoʻshish mumkin. 

Jon Uik va uning raqiblari kadrdagi barcha aqlga sigʻmas harakatlariga qaramay, Kianu Rivzning bevosita kamera oldida boʻlishi, bu qanday eshitilmasin, filmlarga realizm qoʻshadi.

Ammo suratga olish jarayoniga bunday chuqur kirib borish nafaqat sahnalashtiruvchining ishini sezilarli darajada osonlashtiradi, balki aktyorning oʻziga ham yaxshiroq, aniqroq, ishonchliroq oʻynash imkonini beradi. Rivzning taʼkidlashicha, hatto turli jang va harakat texnikalarini oʻrganish ham unga qahramonining ichki dunyosini tushunishga yordam beradi. 

Mashgʻulotlardagi va kamera oldidagi janglar Kianuga aytganday Jonning terisiga kirishga va tomoshabinlar bilan oʻziga xos aloqa oʻrnatishga imkon beradi. 

Rejissyor qoʻygan vazifalar qanday darajadagi jismoniy tayyorgarlikni talab qilishini tasavvur qilish mumkin - aktyorning bu chaqiriqni qabul qilib, bu aql bovar qilmas harakat-sahnalardan sharaf bilan chiqqani Rivzga boʻlgan xalq muhabbatini yanada oshiradi.

Agar aniq maʼlumotlar kerak boʻlsa, aktyor va rejissyorning soʻzlaridan shuni alohida taʼkidlash mumkinki, Kianu Rivz Jon Uik haqidagi filmlarda suratga tushish uchun oʻqotar qurollarning bir nechta turlarini egallash boʻyicha puxta tayyorgarlikdan oʻtgan, u jiu-jitsu bilan shugʻullanishni koʻpchilik erishishi qiyin boʻlgan darajaga koʻtargan, avtomobilni ekstremal boshqarishda esa, 

Staxelskiyning fikricha, artist professional kaskadyorlarning 98 foizidan ustun turadi. 

Buning uchun, aytaylik, “Jon Uik 4”ni suratga olishdan oldin Rivz 12 hafta davomida har kuni sakkiz soatlik ogʻir mashgʻulotlar bilan shugʻullangan. Rejissor hatto Kianu toʻrtinchi filmda barcha 100% tryuklarni bemalol bajarishi mumkinligi haqidagi fikr bilan oʻrtoqlashgan.

Agar bitta “ammo” boʻlmaganida - hatto professionallar uchun ham juda xavfli boʻlgan bir nechta harakatlar borki, ularni aktyorga ishonib topshirib boʻlmaydi. Xodimlar yoki aktyorning eng kichik xatosi emas, balki oldindan aytib boʻlmaydigan tasodif ijrochining ogʻir jarohat olishiga yoki hatto oʻlimiga olib kelishi mumkin. 

Uzoq vaqt davomida tasvirga olish maydonchalarida muallifning eng gʻayrioddiy gʻoyalarini amalga oshirgan Chad Staxelskiy 

bunday tryuklarga quyidagilarni kiritadi: avtomobillarning peshma-pesh toʻqnashuvi, mashinaning odamni urib yuborishi va zinapoyadan yiqilish. Toʻrtinchi film ssenariysida har uchala “usul”dan foydalanilgani sababli, aktyor va rejissyor bu holatlarda dublyor xizmatidan foydalanishga kelishib oldi.

“Jon Uik 4” filmining hayajonli yakunidagi sahnani suratga olish uchun Rivzning dublyori, kaskadyor Vinsent Bullionga ikki kun davomida zinapoyadan agʻdarilib tushishga toʻgʻri keldi. Ehtimol, Kianuning oʻzi ham bir necha soatlik mashgʻulotlar va puxta tayyorgarlikdan soʻng jismoniy holatiga katta zarar yetkazmasdan yiqilishi mumkin edi, ammo bunday tavakkalchilikka borishning nima keragi bor edi? 

Shuning uchun studiya bu epizodda tomoshabin ekrandagi voqealarga shunchalik berilib ketadiki, almashtirishni sezmaydi, deb hisoblagan. 

Xuddi shunday boʻldi, shundaymi? Axir, Rivz har bir kadrda, har bir rejada, har bir sahnada ishtirok etganiga ishongan yolgʻiz men emasdimku? Demak, kino sehri oʻz kuchini koʻrsatdi!

Sarlavhadagi savolga qaytadigan boʻlsak, shuni taʼkidlash joizki, Kianu Rivz Jon Uik haqidagi toʻrtta filmda nafaqat barcha tryuksiz sahnalarni toʻliq ijro etgan, balki odatda professional kaskadyorlarga topshiriladigan xavfli “xoreografik raqamlar”ning 90 foizdan ortigʻini oʻzi bajargan. 

Aktyor oʻzi jang qildi, oʻzi yugurdi (buni Rivzning oʻziga xos “oqsoqlanib” yurishidan payqash mumkin), oʻzi sakradi, oʻzi mashina haydadi, oʻzi oʻt ochdi va aksariyat epizodlarda oʻzi yiqildi. 

Xoʻsh, bu qahramonga “Oskar” berilsin! Tomoshabinlarning sevgisi va hamkasblarining hurmati allaqachon Kianu Rivz uchun biror narsaga aylanishi kerak edi.