Боланинг ойма-ой ривожланиши: бу борада билишингиз керак бўлган нарсалар

Биринчи ой: янги дунёга мослашиш

Бола ҳаётининг биринчи ойида у аста-секин она қорнидан ташқаридаги ҳаётга ўрганади. Ушбу даврда юзларга қарайди ва овозингизга жавоб беради. Янги ёруғлик порлоқ кўриниши мумкин, шунинг учун унга кундуз ва тун ўртасидаги фарқлар аниқ эмас.

Иккинчи ой: ҳиссиётларни ривожлантириш

Иккинчи ойда бола кўпроқ табассум қилиши ва ташқи стимулларга жавоб беришни бошлайди. Қўл ва оёқлар жуда ҳаракатчан бўлиб, атроф-муҳитни ўрганади. Кичкинтой қорин устида ётганида бошини кўтаришни бошлайди.

Учинчи ой: ўз танасини англаш

Учинчи ойга келиб, бола қўлларига диққатини қарата бошлайди ва уларни кўз ва оғзи орқали ўрганиб чиқади. У қайғули ва заиф товушлар чиқаришни бошлайди. Бу даврда бошини янада мустаҳкам тутиши ва танасини кичик ҳаракатлар билан қимирлатиши мумкин.

Тўрт ва бешинчи ойлар: тўнтаришга биринчи уринишлар

Бу ойлар фаолиятга тўла – бола белдан қоринга ва аксинча тўнтарилишни синаб кўради. Ҳаракатлар координацияси яхшиланиб, ўйинчоқларни ушлашни бошлайди. Аниқроқ товушлар пайдо бўлиб, баъзилари эса ўз исмини таний бошлайди.

Олтинчи ой: ўтириш ва ҳамма нарсани ўрганиш

Олти ойда кўплаб болалар қўллаб-қувватлаш орқали ўтиришни бошлайди. Бу даврда улар обектларни фаол ўрганиш учун ҳамма нарсани оғзига солади. Ушбу ойда муҳим босқич – биринчи тишнинг пайдо бўлиши ҳисобланади!

Етти ва саккизинчи ойлар: эмаклаш ва янги кўникмалар

Бола эмаклай бошлайди, бу унга атроф-муҳитни ўрганишга ёрдам беради. У ҳаракатланишни ўрганиб, атрофидаги нарсалар билан ўзаро фаол алоқа қилади. Шу вақтда оддий “луғавий” қобилиятлар – “ма-ма” ёки “ба-ба” каби сўзларни айтиши шакллана бошлайди.

Тўққиз ва ўнинчи ойлар: тадқиқотчилар амалда

Бу ойда кичкинтой атрофни ўрганиб, тиргакдан ушлаб тура олади. У оддий илтимос ва буйруқларни тушуна бошлайди. “Куку” ёки тақлид қилиш каби ўйинларда қатнашади.

Ўн бир ва ўн иккинчи ойлар: мустақиллик сари биринчи қадам 

11-12 ойлигида бола қўллаб-қувватлаш ёрдамида, баъзан ҳатто мустақил равишда биринчи қадамларини ташлаши мумкин. У ўйин ва ўзаро алоқа қилишда кўпроқ мустақил бўлади, доимий равишда янги кўникмаларни ўрганиб, қўл силкиш каби оддий имо-ишораларни ишлатади.

Бола ривожланишини қўллаб-қувватлаш учун маслаҳатлар

●  Мулоқот қилинг: болангиз билан суҳбатлашинг, ўқинг ва қўшиқ айтинг – бу нутқ кўникмаларини ривожлантиради.

●  Ўйинлар: унинг хотираси, мувофиқлаштирилиши ва жисмоний ривожланишини рағбатлантирадиган турли хил ўйинларни қўлланг.

●  Атроф-муҳит: тадқиқот ва изланишлари учун хавфсиз жой яратинг.

Ҳар бир бола индивидуал тарзда ривожланади ва бу фақат тахминий босқичлар эканлигини ёдда тутиш муҳимдир. Агар болангизнинг ривожланиши бўйича бирон-бир хавотирингиз бўлса, мутахассисларга мурожаат қилишдан тортинманг. Эътибор ва қўллаб-қувватлашингиз болангизнинг муваффақиятли ўсиши ва ривожланишида муҳим рол ўйнайди.