Нима сабабдан буйраклар оғрийди: сабаблари, аломатлари, нима қилиш керак

Буйраклар нега оғрийди?

Буйрак оғриғига сабаб бўладиган сабаблар кўп. Қуйида энг асосийларини келтириб ўтамиз:

• Буйрак тошлари. Буйраклар ёки сийдик йўлларида минераллар ва тузлар йиғилиши натижасида қаттиқ кристаллик тўпланишлар ҳосил  бўлиши.

•  Пелонефрит. Буйракнинг яллиғланишига сабаб бўладиган бактериал инфекция бўлиб, у ўткир ёки сурункали бўлиши мумкин.

• Гломерулонефрит. Буйракларнинг филтрлаш бирликлари (гломерул) яллиғланиши,  инфекциялар, аутоиммун касалликлар ва бошқа сабабларга кўра юзага келади.

• Буйрак етишмовчилиги: Буйраклар қондан чиқиндилар ва суюқликни самарали филтрлаш қобилиятини йўқотадиган сурункали касаллик.

•  Буйрак коликаси. Буйрак тошининг  ҳаракатланиши натижасида юзага келадиган ўткир оғриқ.

•  Сийдик чиқариш йўллари инфекцияси (СИЙ): Буйракка тарқалиши мумкин бўлган уриногенитал тизимдаги инфекцияси.

• Буйрак кисталари: Буйракларда оғриқ ва ноқулайликларни келтириб чиқарадиган безарар ўсмалар.

• Буйрак жароҳатлари. Ўпкага урилган зарба ёки шикастланиши оғриқ ва функционал бузилишарга олиб келиши мумкин.

•  Буйрак поликстози. Буйракларда кўплаб кисталарнинг пайдо бўлишига сабаб бўладиган генетик касаллик.

Буйраклар қандай оғрийди?

Буйрак оғриғи билан бирга бўладиган аломатлар сабабига қараб фарқланиши мумкин. Қуйидаги асосий белгиларга эътибор бериш керак:

• Бел соҳасидаги оғриқ: Кўпинча оғриқ бел соҳасида, белнинг бироз юқорисида, чап ёки ўнг томонда ёки иккала томонда ҳам бўлиши мумкин.

• Пешоб қилишдаги ноқулайлик: сийиш вақтида оғриқ, куйиш ёки қийинчиликлар буйракда муаммолар мавжудлигини кўрсатиши мумкин.

• Пешобдаги ўзгаришлар: сийдикнинг ранги, консистенцияси ва ҳиди ўзгариши мумкин. Сийдикда қон ёки чўкиндилар пайдо бўлиши мумкин.

• Тез-тез пешоб қилиш. Сийдик чиқариш частотасининг ортиши, айниқса, кечаси, буйрак муаммоларидан далолат бериши мумкин.

•   Шишиш: танадаги суюқлик тўпланиши натижасида юз, қўллар ёки оёқларда шиш пайдо бўлиши мумкин.

• Иситма ва қалтираш. Юқори иситма ва қалтироқ буйракларда яллиғланиш жараёнини кўрсатиши мумкин.

• Умумий заифлик ва чарчоқ. Энергиянинг камайиши, чарчоқ, заифлик буйрак касалликларида бўлиши мумкин.

• Кўнгил айниши ва қусиш. Бу белгилар буйракларнинг зарарланиши ёки заҳарланиши натижасида юзага келиши мумкин.

Буйрак оғриганда нима қилиш керак?

Агар буйракларда оғриқ ҳис қилсангиз, ушбу босқичларга амал қилиш муҳимдир:

• Шифокорга мурожаат қилинг. Оғриқнинг аниқ сабабини аниқлаш учун тиббий ёрдам олинг.

  

• Аломатларингиз ҳақида маълумот тўпланг. Шифокорга ўз аломатларингиз, уларнинг интенсивлиги, давомийлиги ва хусусиятлари ҳақида маълумот беринг.

• Зарур текширувлардан ўтинг. Шифокорингиз сизга оғриқ сабабини аниқлаш учун пешоб, қон таҳлиллари, буйраклар ултратовуш текшируви ёки бошқа диагностик усулларни тайинлаши мумкин.

• Шифокор тавсияларига риоя қилинг. Агар сизда буйрак касаллиги ташхиси қўйилган бўлса, шифокорнинг барча кўрсатмаларига амал қилиш, жумладан дориларни қабул қилиш жуда муҳим.

• Кўп сув ичинг. Организмингизни етарлича суюқлик билан таъминлаш, буйракларнинг самарали ишлашини қўллаб-қувватлаш ва тошларнинг ҳосил бўлиш хавфини камайтиради.

• Туз ва юқори оқсилли маҳсулотларни истеъмол қилманг. Буйрагингиздаги юкни камайтириш учун туз ва оқсил истеъмолини камайтиринг.

• Қон босими ва қондаги қанд миқдорини мунтазам текшириб туринг. Юқори қон босими ва қандли диабет буйракларга салбий таъсир кўрсатиши мумкин, шунинг учун уларни доим назорат қилиш муҳим.

• Потенциал хавф омилларидан қочинг: спиртли ичимликларни истеъмол қилишни камайтиринг, чекишни ташланг ва шифокор томонидан буюрилмаган нефротоксик дориларни қабул қилманг.

Қачон дарҳол тиббий ёрдамга мурожаат қилиш керак?

Қуйидаги ҳолларда зудлик билан тиббий ёрдам кўрсатилиши талаб этилади:

• Кучли ва тўсатдан пайдо бўлган оғриқ: Кутилмаган ва интенсив бел соҳасидаги оғриқ буйрак коликаси ёки бошқа жиддий жараён мавжудлигини кўрсатиши мумкин.

• Сийдикда қон мавжудлиги. Сийдикда қон борлиги хавотирли аломат бўлиб, зудлик билан тиббий текширув ўтказишни талаб қилади.

• Иситма ва қалтироқ. Юқори иситма ва қалтироқ буйрак инфекцияси ёки бошқа жиддий яллиғланиш жараёни мавжудлигини кўрсатиши мумкин.

• Тушунарсиз умумий заифлик ва ҳушдан кетиш. Тушунарсиз сабаб билан тез-тез ҳушдан кетиш, ҳолсизлик ва заифлик буйрак етишмовчилигини кўрсатиши мумкин.

• Шишлар ва нафас олишда қийинчиликлар. Юз, қўл ёки оёқларнинг тўсатдан шишиши, нафас олиш қийинлиги юрак етишмовчилиги ёки буйрак етишмовчилигидан далолат бериши мумкин.

• Бел соҳасидаги жароҳатлар: Бел соҳасидаги ҳар қандай жароҳат ёки шикастланишлар мутахассис томонидан зудлик билан кўриб чиқилиши керак.

• Оғриқ қолдирувчи дорилар билан камаймайдиган узоқ муддатли оғриқлар. Агар оғриқ дори қабул қилинганидан сўнг ҳам кучайиб бораверса, ўз вақтида шифокорга мурожаат қилиш керак.

Буйрак оғриғи – жиддий аломат бўлиб, уни эътиборсиз қолдирмаслик керак. Буйрак оғриғининг сабаблари турлича бўлиб, сийдик чиқариш тизимининг инфекциялари, тошлар мавжуд бўлиши ва бошқа касалликларни ўз ичига олиши мумкин. Агар сизда буйрак оғриғи белгилари пайдо бўлса, ўз вақтида ташхис қўйиш ва даволаниш учун шифокорга мурожаат қилиш керак. Тавсиялар ва профилактика чораларига риоя қилиш буйраклар саломатлигини сақлаш ва жиддий асоратларнинг олдини олишга ёрдам беради. Ўз соғлиғингизга тўғри муносабатда бўлиш узоқ ва қулай ҳаёт калити эканлигини унутманг.