Туғруқ қандай ўтади?
Ҳар бир тур ўзига хос бўлиб, сизда ҳаммаси қандай ўтиши ва қанча вақт олишини олдиндан айтиб бўлмайди. Бироқ, воқеаларнинг умумий кетма-кетлиги мавжуд - бола билан учрашувга тайёргарлик кўриш учун уни олдиндан тасаввур қилган маъқул.
Туғруқнинг биринчи босқичи бачадон бўйнининг очилиши
Бу босқич икки босқичга бўлинади: латент (яширин) ва фаол.
Латент фазада бачадон бўйни юмшайди, очилади ва қисқаради. Бу вақтда кичкинтой чиқиш томон ҳаракатлана бошлайди ва сиз енгил нотурғун тутқаноқларни ҳис қилишингиз мумкин. Ҳомиладорлик даврида бачадон бўйнини бекитиб турган шилимшиқ тиқин тахминан шу босқичда чиқа бошлайди.
Агар бу сизнинг биринчи туғруғингиз бўлса, яширин фаза бир неча соат ёки ҳатто кунларга чўзилиши мумкин.
Фаол фаза тутқаноқлар ҳар 10 дақиқада такрорланганда бошланади. Бу вақтга келиб бачадон бўйни 2-3 см очиқ бўлади [1]. Туғруқхонага бориш керак.
Бачадоннинг кучли қисқариши туфайли ҳомила пардалари ёрилиб кетиши ва сув чиқиб кетиши мумкин.
Бўйин, агар биринчи туғруқ бўлса, соатига тахминан 1 см, агар иккинчи туғруқ бўлса, 1,5 см га очилади[1]. Яъни тўлиқ очилишига тўрт-саккиз соат вақт кетади. Юриш, туриш, чўккалаб ўтириш ёки фитбол ўйнаш - яъни вертикал ҳолатни сақлаш - жараён тезроқ боради ва оғриқ осонроқ сезилади. Агар хоҳласангиз, оғриқсизлантиришни сўрашингиз мумкин [1, 2].
Бу вақтда ичишингиз мумкин. Ҳар икки-уч соатда то кучаниш бошлангунча ҳожатхонага бориш керак [1, 2].
Туғруқнинг иккинчи босқичи - кучаниш ва туғиш
Иккинчи босқич бошланишидан олдин тўлғаноқлар тез-тез ва узоқ давом этиши мумкин - бир дақиқадан кейин. Бу энг оғриқли пайт. Диққатни нафас олишга қаратишга ҳаракат қилинг. Кейин сиз тўғри ичакда кучли босимни ҳис қиласиз - бу зўриқишдир. Бу ҳақда албатта шифокорга хабар қилинг: у бачадон бўйни тўлиқ очилган-очилмаганлигини текшириши керак.
Зўриқиш учун энг яхши ҳолат - бу сизга қулай бўлган ҳолат. Аммо чалқанча ётмаган ҳолда: бу ҳолат нафақат туғруқни қийинлаштиради, балки йўлдошда қон айланишини ҳам бузади [3] - шунинг учун чақалоққа кислород етишмаслиги мумкин.
Бачадоннинг табиий қисқаришларига қўшимча равишда махсус кучаниш керакми, деган масала мунозарали. Кўпгина тадқиқотлар шуни кўрсатадики, бу боланинг туғилишини тезлаштирмайди, лекин онанинг кучини олади [1].
Боланинг боши пайдо бўлганда, шифокор сизга уни ушлаб кўришга рухсат бериши мумкин. Яна бир жуфт кучаниш билан чақалоқ бутунлай туғилади.
Баъзи ҳолларда (масалан, агар бола жуда катта бўлса ёки чаноғи олдинда бўлса) эпизиотомия - оралиқни кесиш керак бўлиши мумкин [3].
Туғруқнинг учинчи босқичи - йўлдошнинг туғилиши
Шифокор йўлдош туғилиши учун сиздан яна бир-икки марта кучанишни сўраши мумкин. У йўлдошнинг шикастлангани ёки йўқлигини текширади. Қон кетиши ва инфекциянинг олдини олиш учун бачадондан ҳомила пардасининг қолдиқларини олиб ташлашади. Оралиқ ва қин соҳасида чок қўйиш керак ёки йўқлигини аниқлашади [1].
Бу туғруқнинг жуда муҳим босқичидир. Аммо кўпчилик оналар чақалоқ билан учрашувдан хурсандчиликка берилганлари учун буни эслай олмайдилар ва сезмай қоладилар. Янги туғилган чақалоқни қорнингизга қўйишади, сиз уни кўкрагингизга босиб, биринчи марта эмизишга ҳаракат қилишингиз мумкин.
1. Оказание медицинской помощи при одноплодных родах в затылочном предлежании (без осложнений) и в послеродовом периоде. Клинические рекомендации. Письмо Минздрава России от 06.05.2014 № 15-4/10/2-3185. https://sudact.ru/law/pismo-minzdrava-rossii-ot-06052014-n-15-4102-3185/prilozhenie/
2. Approaches to Limit Intervention During Labor and Birth. ACOG Committee Opinion № 766, February 2019. Reaffirmed 2021. https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/committee-opinion/articles/2019/02/approaches-to-limit-intervention-during-labor-and-birth
3. Management of the second stage of labor. FIGO guidelines. Obstetrics & Gynecology, 2012. https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1016/j.ijgo.2012.08.002
